CHART POLSKI - Chart użytkowo
Historia wyścigów z udziałem chartów rozpoczyna się na Wyspach Brytyjskich w XVII w. za panowania Jakuba I . Opisywano wówczas zawody, w których brały udział dwa charty, a puszczano je na specjalnie przygotowanym terenie za żywą zdobyczą . W późniejszym okresie już za panowania Elżbiety I opracowano pierwsze zasady odbywania wyścigów, które stały się podwaliną obowiązującego dziś regulaminu National Coursing Club, działającego na terenie Wysp Brytyjskich. Na kontynencie warunki i zasady organizacji wyścigów i coursingów określa regulamin FCI .
Wyścigi torowe odbywają się na specjalnie dostosowanym torze, najczęściej na nawierzchni trawiastej lub piaskowej . Wiele zabiegów pochłania przygotowanie takiego podłoża. Musi być ono wolne od dziur, trawa nie może być świeżo ścięta i sztywna, nie mogą znajdować się tam żadne przedmioty (kamienie, patyki, szkło, papiery, szeleszczące folie), a sama nawierzchnia powinna być miękka, ale nie śliska, czy błotnista. Długość toru uzależniona jest od rasy charta. Psy małe (whippet, charcik włoski) biegają na krótszym dystansie 250-500 m. Dla dużych ras (greyhound, chart polski , borzoj) przygotowuje się dłuższe odcinki: 250-900 m. Szerokość toru to 6 m. na liniach prostych, a na łukach 8 m. Psy startują z boksów startowych ustawionych w ten sposób, aby opuszczając je miały przed sobą co najmniej 40 m prostego odcinka toru. Stawka, czyli maksymalnie 6 psów w czaprakach i kagańcach wyścigowych podąża wówczas za sztucznym wabikiem, który ciągnięty jest po torze lub porusza się po specjalnie skonstruowanej bandzie po wewnętrznej stronie toru.
Wyścigi torowe cieszą się wielka popularnością nie tylko w krajach, które są ojczyzną lub tradycyjnie są związane z tego typu zawodami, czyli Wyspy Brytyjskie, USA, Australia, ale również w Europie zachodniej i u naszych południowych sąsiadów - Czechów. Jednakże ten rodzaj działalności ma swoje dobre i złe strony, gdyż rodzi pytania związane z hazardem i losem psów po karierze wyścigowej. Na całym świecie powstają fundacje i stowarzyszenia pomagające w adopcjach chartów. Niewiele psów udaje się jednak uratować. Większość płaci najwyższa cenę za rozrywkę i pieniądze dane ludziom.
Coursing (terenowe biegi chartów) odbywają się w terenie naturalnym o podłożu trawiastym lub piaszczystym. Mogą znajdować się tam naturalne przeszkody, krzaki, rowy suche lub z wodą, kotliny. Wszystkie przeszkody muszą być jednak widoczne z daleka dla biegnących psów. Trasa biegu wynosi: dla ras dużych od 500-1000 m, dla małych 400-700 m. Bardzo ważną kwestią jest odległość między blokami, na które naciągnięta jest linka wabika. Powinna ona wynosić od 40 do 90 m, a kąty wewnętrzne przy zmianie kierunku nie powinny być mniejsze niż 60 °,a idealnie gdyby miały 90°. Tu, w odróżnieniu do toru wyścigowego, psy startują z "ręki", a nie z maszyny startowej. Puszcza się po dwa charty w czaprakach lub obrożach (czerwonej i białej). Oceniane są one pod względem zaciętości pościgu, inteligencji, zręczności, wytrzymałości i szybkości. Każdy pies jest oceniany osobno i otrzymuje osobną punktację. Tego typu zawody najbardziej zbliżone są do prawdziwej pogoni za zdobyczą i stanowią one dla chartów jedyną możliwość zaprezentowania w pełni swoich myśliwskich talentów.
Podczas obu rodzajów wyścigów psy zdobywają wnioski (w zależności od rangi imprezy) na krajowego lub międzynarodowego championa wyścigowego lub coursingowego. Istnieje jednak trzeci rodzaj wyścigów tzw. Próby Pracy Chartów, gdzie sprawdza się niejako ich pierwotne instynkty, a głównie umiejętności współpracy miedzy parą (smyczą) chartów. Do takich prób dobiera się psy znające się i biegające (trenujące) razem. Parcours powinien być trudniejszy terenowo od zwykłego coursingowego i musi zawierać przeszkody np. rowy lub hydry do wys. 0,70 m. Odległość między blokami zazwyczaj wynosi 60-90 m, a kąt skrętu wabika musi być nie mniejszy niż 45°. Punktacja psów odbywa się łącznie, czyli ocenia się prace pary. Brany pod uwagę jest start (odpowiednie napięcie i gotowość), pościg i inteligencja, zaciętość oraz odwaga.
Omówione pokrótce sposoby prezentacji chartów mają na celu przede wszystkim propagowanie tych ras oraz zaprezentowanie ich możliwości. Dla człowieka wrażliwego na piękno nigdy nie pozostanie obojętny widok charta w biegu. A oprawą tych spotkań są często pokazy jeździeckie i sokolnicze, podczas których uczestnicy pojawiają się w strojach z epoki i bez wątpienia są to ludzie ceniący estetykę i cechy użytkowe chartów.
Blanka Horbatowska
"Psy myśliwskie" Nr 4/2003
źródło, za zgodą: Blanka Horbatowska, http://www.arcturus-pl.com/pl/
