SZNAUCER MINIATUROWY

Historia rasy

Miniaturowe formy pinczera były opisywane przez autorów już w XIX wieku. Thomas Hering w wydanej w 1880 roku książce "Gallerie elder Hunde Racen" opisuje szorstkowłose pinczery wzrostu od 10 do 12 cali (ok. 26-30 cm), o muskularnej budowie ciała, dużej głowie i dużych, pełnych oczach, widocznych wyraźnie spod sterczących włosów. Takie szorstkowłose pinczery były, jak opisuje Hering, salonowymi psami w buduarach ówczesnych dam. Psy tego typu, o bardziej surowej urodzie, były psami stajennymi i podwórzowymi. Według Heringa, pinczery te występowały w kolorze szarosiwym, mysim, stalowoniebieskim z żółtymi znaczeniami na łapach.

Pierwotnie nie odróżniano od siebie sznaucera miniaturowego i małpiego pinczera. Traktowano je jak jedną rasę i wspólnie pokazywano na wystawach i pokazach. Dopiero pierwszy przewodniczący Klubu Sznaucera i Pinczera w Niemczech, Josef Berta, oddzielił te dwie rasy pinczerów szorstkowłosych i pod koniec XIX wieku użył nazwy "Zwergschnauzer" (sznaucer miniaturowy) dla psów w typie sznaucera średniego tylko małego wzrostu. Na powstanie nazwy miał wpływ czarno-żółty pies Jocco Fulda Liliput, urodzony w 1898 roku, nie mający jednak znaczenia w hodowli.

W 1899 roku w katalogu wystaw psów we Frankfurcie po raz pierwszy użyto oficjalnej nazwy: "Sznaucer Miniaturowy". W drugim tomie księgi hodowlanej pinczerów pojawia się w 1910 roku nazwa "Zwergschnauzer". Celem ówczesnych hodowców sznaucerów miniaturowych było wyhodowanie psów małego wzrostu (początkowo ok. 28 cm, potem 30-35 cm w kłębie), posiadających wszystkie dodatnie cechy fizyczne i psychiczne sznaucera średniego bez niepożądanych cech karłowatości. Pisał o tym w liście do J. Berty wybitny szwajcarski hodowca sznaucerów, Wilhelm Tschudy z Bazylei: "Sznaucery miniaturowe jako rasa mają rację bytu tylko wtedy, gdy są miniaturowym wydaniem dużego szorstkowłosego pinczera". Początkowo nie zwracano uwagi na kolor szaty. W pierwszych księgach hodowlanych wpisywane psy miały barwę czarną (z brązowym albo żółtym podpalaniem lub bez podpalania), czerwono-żółtą, żółtą i szarą. Kolor "pieprz z solą" pojawia się nieco później.

Wyhodowanie sznaucera miniaturowego tej maści przypisuje się H. Weissowi (1898 r.). Duży wpływ na hodowlę miniatur miał pies Prinz v. Rheinstein, urodzony w 1903 roku. Według J. Berty, był to wzorcowy egzemplarz sznaucera miniaturowego o czarno-żółtym umaszczeniu, doskonałej budowie, mocnym kośćcu i szorstkim owłosieniu. Nazwano go protoplastą rodu sznaucerów miniaturowych. Znaną córką Prinza była czarna z szarym podpalaniem Perle von Chemnitz-Plauen. Ze skojarzenia Prinza i Perle pochodzi wybitny reproduktor czarno-brązowy Gift v. Chemnitz-Plauen, urodzony w 1906 roku. Gift był doskonałym przedstawicielem rasy, mocno przekazującym swoje dodatnie cechy potomstwu. Przyczynił się do rozwoju hodowli sznaucerów miniaturowych maści czarnej. Urodzony w 1912 roku we Frankfurcie pies Rudi v. Lohr, koloru pieprz i sól, wywarł duży wpływ na rozwój miniatur o tym umaszczeniu.

W 1907 roku wydana została broszura o sznaucerach miniaturowych, napisana przez Josefa Bertę i opatrzona rysunkami Richarda Strebela. Wybitni hodowcy tego czasu to: Ernst Starke - hodowla Chemnitz-Plauen w Saksonii oraz dwoje hodowców z terenu Prus Wschodnich: dr Frommer z Königsbergu (hodowla Batischort) i hrabina Kanitz (hodowla Abbagamba). W tej ostatniej hodowli, obok psów maści czarnej znajdowały się psy koloru pieprz i sól, a w 1929 roku urodziły się łaciate szczenięta (białe w czarne łaty). W 1931 roku w hodowli Abbagamba znajdowały się już trzy pokolenia łaciatych miniatur. Kolor ten nie pojawił się w żadnej innej ówczesnej hodowli. Od lat dwudziestych hodowla sznaucerów miniaturowych koncentruje się na psach maści czarnej lub pieprz i sól, co prowadziło do eliminacji innych umaszczeń.

Psy z żółtymi, jasnymi i brązowymi znaczeniami przestały być uznawane przez Klub Rasy. W latach trzydziestych wyeksportowano bardzo dużo miniatur do USA i Kanady. Psy tej rasy cieszą się tam tak ogromną popularnością, że obecnie rodzi się w USA sto razy więcej sznaucerów miniaturowych pieprz i sól rocznie niż w Niemczech! W USA i Kanadzie pojawiły się sznaucery miniaturowe w kolorze czarnym z jasnymi znaczeniami. W 1938 roku amerykański Kennel Club uznał ten typ umaszczenia, który otrzymał nazwę "czarno-srebrny". Psy w tym kolorze mogły uzyskiwać tytuł Championa USA, o który walczyły na ringu ze sznaucerami miniaturowymi maści czarnej lub pieprz i sól. Do chwili obecnej w USA i Kanadzie wszystkie trzy typy umaszczeń są kojarzone ze sobą i razem wystawiane.

W latach sześćdziesiątych sznaucery miniaturowe czarno-srebrne powróciły do Europy i trafiły do Niemiec poprzez Izrael i Szwajcarię. Dużo pracy i zaangażowania w uznanie tej odmiany barwnej włożyli zapaleńcy ze Szwajcarii: pani Frieda Steiger (hodowla Schnauzi`s) oraz dr Hans Röber (hodowla Barbanera). Frieda Steiger skupowała psy o nietypowym w Europie czarno-srebrnym umaszczeniu. W 1967 roku importowała z Kanady reproduktora Sylva Sprite Pyewacket. Jednak gwiazdą i filarem hodowli został kolejny import, kupiony w Kanadzie w 1972 roku Tributex Tuxendo Junction zwany "Joy". Został on ojcem prawie wszystkich europejskich sznaucerów miniaturowych czarno-srebrnych. Dzięki wytrwałości i olbrzymiej pracy Friedy Steiger, w 1976 roku niemiecki Klub Pinczera i Sznaucera uznał czarno-srebrne miniatury jako odrębną rasę, a w 1977 roku, na posiedzeniu Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI) w Danii, oficjalnie wpisano je do rejestru ras i postanowiono, że mogą one otrzymywać tytuł Międzynarodowego Championa Piękności. Sznaucery miniaturowe o czarno-srebrnym umaszczeniu szybko podbiły serca hodowców w Europie. Najstarszą, działającą do dziś hodowlą tej rasy w Niemczech jest założona w 1976 roku hodowla von Hausberg Petera Marxa. Kolejne hodowle to: v.d. Steinhager Heide, v. Herrenholz, v. Hinterhof, v. Buck, v. Haus Sundern.

W chwili obecnej sznaucery miniaturowe koloru czarno-srebrnego są najliczniej reprezentowaną rasą spośród wszystkich czterech odmian barwnych miniatur. Sznaucery miniaturowe białej maści hodowane były w Niemczech od 1949 roku przez Irmgard Sauer pod przydomkiem "v. Grünewald". Od 1968 roku hodowla ta została uznana przez Klub Pinczera i Sznaucera w Niemczech za hodowlę eksperymentalną. W 1979 roku zarząd klubu wyraził zgodę na tworzenie nowych hodowli rasy oraz na wystawianie sznaucerów miniaturowych białej maści na wewnętrznych wystawach w Niemczech. Podjęto również pracę nad oficjalnym wzorcem rasy. W tej chwili w Niemczech istnieje niewiele hodowli białych miniatur. Wyróżniającą się jest hodowla Maxa Bartha v. Rheader Tor. W 1983 roku sznaucery miniaturowe o białym umaszczeniu zostały oficjalnie uznane przez FCI jako odrębna rasa.

Sznaucery miniaturowe stały się bardzo popularne w Niemczech i innych krajach. Z pewnością przyczynił się do tego doskonały charakter, uroda, odporność na choroby, niewielki wzrost (dzięki czemu można je trzymać nawet w niewielkich mieszkaniach). Zgodnie z hasłem: " w małym ciele wielki duch ", miniatura jest psem niezwykle odważnym, w obronie swego pana lub domu gotowa jest zaatakować dużo potężniejszego przeciwnika. Miniatury są bardzo czujne, ale nie nadmiernie szczekliwe. Bardzo szybko się uczą. Najlepszym dowodem ich pojętności jest osiągnięcie w 1995 roku przez sznaucera miniaturowego czarno-srebrnego Ch. Tyfona z Wilczej Skarpy p. Ewy Felsztyńskiej ze Szczecina tytułu Indywidualnego Mistrza Polski Psów Towarzyszących. Ten sam tytuł w roku 1996 otrzymała czarno-srebrna miniaturka Kaja Bandziorek p. Leszka Babraja z Gdańska.

Miniatury mają doskonały węch. Tę ich właściwość oraz małe rozmiary psa wykorzystuje się na granicach wielu państw przy poszukiwaniu narkotyków i innych niebezpiecznych materiałów. Obecnie największą popularnością wśród sznaucerów miniaturowych cieszy się odmiana o barwie czarno-srebrnej, na drugim miejscu są miniatury pieprz i sól.

Wzorzec sznaucera miniaturowego
Wzorzec FCI nr 183 d
Kraj pochodzenia: Niemcy

I. Wygląd ogólny:

Sznaucer miniaturowy jest zmniejszonym odbiciem swych większych braci, bez wad "karłowacenia". Powinien być mocnym, zwartym, grubokościstym pieskiem. Nie może to być w żadnym wypadku pies "kanapowy". Jego usposobienie odpowiada usposobieniu sznaucera średniego z cechami temperamentu i zachowania psa miniaturowego. Inteligencja, odwaga, wytrwałość i czujność czynią z niego miłego psa pokojowego, a także "strażnika" i psa towarzyszącego zarówno w małych mieszkaniach, jak i w podmiejskich domach.

ISTOTNE PROPORCJE:

Budowa kwadratowa, przy czym wysokość w kłębie odpowiada mniej więcej długości tułowia.

Całkowita długość głowy (od wierzchołka nosa do guza potylicznego) odpowiada połowie długości grzbietu (od kłębu do nasady ogona).

II. Cechy szczególne:

GŁOWA
Głowa jest silna, wydłużona, bez wyrazistego guza potylicznego, stopniowo zwężająca się od oczu do wierzchołka nosa. Stanowi połowę długości grzbietu - od kłębu do nasady ogona. Krawędź czołowa (stop) wydaje się dzięki brwiom wyraźnie zaznaczona. Prosty grzbiet nosa przebiega równolegle do osi podłużnej płaskiego, bez zmarszczek czoła. Muskulatura części pyskowej głowy jest silnie rozwinięta, jednak bez naruszenia - przez silnie wypukłe policzki - prostokątnej formy głowy (z brodą). Kufa przechodzi w umiarkowanie stępiony klin. Wierzchołek nosa jest pełny i czarny. Wargi powinny być przylegające, zawsze czarne, niezależnie od umaszczenia szaty.

Szczęka i uzębienie: silna szczęka górna i żuchwa. Uzębienie pełne, zgryz nożycowy (42 zęby zgodnie z definicją) zęby silne i czysto białe. Mięśnie żuchwy są dobrze rozwinięte, lecz zbyt mięsiste mięśnie policzkowe nie mogą naruszać prostokątnego kształtu głowy (z brodą).

Oczy średniej wielkości, owalne, skierowane ku przodowi, ciemne z żywym wyrazem. Powieki dobrze przylegające.

Uszy obwisłe, w kształcie litery V, osadzone wysoko i noszone symetrycznie; wewnętrzna krawędź ucha przylega do policzków i jest skierowana do przodu w kierunku skroni, przy czym równoległe załamanie nie powinno przewyższać głowy.

Szyja - muskularny kark jest szlachetnie wysklepiony. Szyja przechodzi harmonijnie w kłąb. Jest silna, sucha, pięknie ukształtowana i proporcjonalna do ogólnej masy psa. Podgardle przylegające, bez fałd.

TUŁÓW:
Klatka piersiowa jest umiarkowanie szeroka, o płaskich żebrach i w przekroju poprzecznym owalna. Jej głębokość powinna stanowić połowę wysokości psa w kłębie. Przedpiersie, które utworzone jest przez wystającą przed staw barkowy rękojeść mostka, powinno być dobrze rozwinięte. Klatka piersiowa wznosi się lekko ku tyłowi, przechodząc w umiarkowanie podciągnięty brzuch. Słabizna - czyli odstęp między ostatnim łukiem żebrowym a biodrem - jest krótka, co decyduje o zwartości psa. Ogólna długość tułowia odpowiada mniej więcej wysokości w kłębie. Grzbiet jest krótki i lekko spadzisty. Jego górna linia opada lekko, poprzez silny pierwszy krąg kłębu, grzbiet i lekko zaokrąglony zad, aż do nasady ogona.

Ogon: nie cięty.

KOŃCZYNY
Kończyny przednie: ogólnie - kończyny widziane od frontu są silne, proste i nie ustawione zbyt wąsko. Widziane z boku ustawione prosto. Łopatka - przyległa mocno do klatki piersiowej, z obu stron jest dobrze umięśniona i przewyższa wyrostki kolczyste kręgów piersiowych. Łopatka powinna być ustawiona ukośnie, usadowiona ku tyłowi, a kąt do poziomu winien wynosić ok. 50 stopni. Ramię - dobrze przylega do tułowia, silne i muskularne. Ustawione do łopatki pod kątem ok. 95 - 105 stopni. Łokieć - dobrze przylegający, nie skierowany ani na zewnątrz, ani do środka. Przedramię - widziane ze wszystkich stron powinno być całkowicie proste, silnie rozwinięte i dobrze umięśnione. Staw stępowy - silny, stabilny, powinien tylko lekko odznaczać się w całej strukturze przedramienia. Śródręcze - widziane od frontu - pionowe; patrząc z boku - jest ustawione lekko ukośnie do podłoża, mocne i lekko sprężynujące. Łapa - krótka i zaokrąglona, palce zwarte i wypukłe ("kocia łapa") o krótkich, ciemnych pazurach i jędrnych opuszkach.

Kończyny tylne: ogólnie - patrząc od frontu ustawiona ukośnie; patrząc z tyłu - ustawione równolegle, niezbyt wąsko. Uda - masywne, długie, szerokie, silnie umięśnione. Kolana - nie są przekręcone ani na zewnątrz, ani do środka. Podudzie - długie i mocne, żylaste, przechodzi w silny staw skokowy. Staw skokowy - o wyraźnym kącie, mocny, stabilny, nie skierowany ani na zewnątrz, ani do środka. Śródstopie - krótkie i ustawione pionowo do podłoża. Łapa - palce krótkie, wypukłe, zwarte; pazury czarne i krótkie.

RUCH
Elastyczny, elegancki, zwrotny, swobodny i zamaszysty. Kończyny przednie przesuwają się możliwie daleko do przodu, kończyny tylne - sięgające daleko i sprężyste - dają w czasie ruchu wymagane wsparcie. Kończyna przednia z jednej i kończyna tylna z drugiej strony prowadzone są jednocześnie do przodu. Grzbiet, ścięgna i stawy są mocne.

SZATA

Włos powinien być twardy i gęsty. Składa się z gęstego podszerstka oraz nie za krótkiego, twardego, dobrze przylegającego do ciała włosa okrywowego. Włos okrywowy jest szorstki, wystarczająco długi, aby można było sprawdzić jego budowę. Włos nie powinien być ani nastroszony, ani kręcony. Włos ma tendencję do utraty swojej twardości na kończynach. Na czole i na uszach włos jest krótki. Cechą charakterystyczną jest nie za miękka broda na kufie oraz krzaczaste brwi, które lekko ocieniają oczy. Skóra ciasno przylega na całym ciele.

UMASZCZENIE
Umaszczenie jest jednolicie czarne, "pieprz i sól", czarno-srebrne lub białe. W odmianach "pieprz i sól", celem hodowców jest uzyskanie pośredniej tonacji z równomiernie rozmieszanym silnie pigmentowanym "pieprzem" i szarym podszerstkiem. Dopuszcza się różne odcienie koloru, od ciemnostalowej do srebrzystej szarości. Ciemna maska podkreśla wyraz rasy i harmonizuje z danym odcieniem maści. Przy maści czarno-srebrnej celem hodowców jest: czarna okrywa włosowa z czarnym podszerstkiem i jaśniejszymi - srebrnymi znaczeniami nad oczami, na szyi w okolicy krtani, na policzkach, na przedpiersiu, śródręczu, łapach, stronie wewnętrznej kończyn tylnych i wokół odbytu (analogicznie jak w przypadku umaszczenia czarno-podpalanego). Czoło, kark i zewnętrzna powierzchnia uszu winny być czarne.

WIELKOŚĆ I CIĘŻAR
Wysokość w kłębie: psy i suki między 30 a 35 cm.

III. Wady:

Każde odchylenie od wyżej wymienionych punktów należy traktować jako wadę, której waga powinna znajdować się w dokładnym stosunku do stopnia odchylenia.

W szczególności: ciężka lub okrągła czaszka, fałdy czołowe , krótka, szpiczasta lub wąska kufa, zgryz cęgowy, mocno wystające policzki lub kości policzkowe, jasne, za duże lub okrągłe oczy, uszy osadzone nisko lub też uszy bardzo długie, noszone niesymetrycznie, luźna skóra podgardla, wiszące podgardle, sucha szyja, grzbiet zbyt długi, łęgowaty lub miękki, grzbiet karpiowaty, opadający (ścięty) zad, nasada ogona nachylona w stronę głowy (zajęczy ogon), długie łapy, inochód, włos zbyt krótki, za długi, miękki, falisty, kudłaty, jedwabisty, brązowy podszerstek, ciemna pręga lub czarny czaprak, nadmierna wysokość lub niedomiar do 1 cm.

Poważne wady: budowa ociężała lub zbyt lekka, kończyny za niskie lub za wysokie, odwrócone cechy płciowe - dymorfizm płciowy, łokcie odstające na zewnątrz, stroma lub beczkowata kończyna tylna, zbyt długie podudzie, stawy skokowe zwrócone do środka, za krótkie śródstopie kończyny tylnej, włos biały lub łaciaty, nadmierna wysokość lub niedomiar większy niż 1 cm a mniejszy niż 2 cm.

Wady dyskwalifikujące: deformacje wszelkiego rodzaju, wadliwy typ, wady zgryzu takie jak przodozgryz, zgryz naprzemienny, poważne wady poszczególnych partii, takie jak wady budowy, umaszczenia włosa, nadmierna wysokość lub niedomiar powyżej 2 cm, zachowanie nieśmiałe, agresywne, złośliwe, nadmiernie nieufne, nerwowe.

Psy muszą mieć dwa normalne wykształcone jądra, całkowicie umieszczone w mosznie.

Sznaucery:
Bez względu na gabaryty i umaszczenie są to psy mocnej budowy, sprężyste, dobrze umięśnione, inteligentne, chętne do pracy z człowiekiem i wymagające bliskiego z nim kontaktu. Szorstkowłose (co pociąga za sobą konieczność odpowiedniej dbałości o sierść, regularnego strzyżenia i trymowania - jeśli chcemy, by nasz pies naprawdę wyglądał jak sznaucer), o charakterystycznym wyglądzie głowy. Obfite owłosienie pyska na brodzie i brwiach skutkowało nadaniem mu polskiej nazwy: "brodacz". Sznaucery łatwo się uczą i powinny być szkolone. Dotyczy to także miniatur, których przedstawiciele nie raz już zdobywali czołowe miejsca na zawodach posłuszeństwa (Mistrzostwa Polski PT). Wszystkie wymagają aktywnego ruchu.

• sznaucer olbrzym: największy wśród sznaucerów - wzrost w kłębie waha się w granicach 60 - 70 cm. Umaszczenie czarne lub pieprz i sól, przy czym to drugie jest dużo rzadziej spotykane. Włos szorstki, gęsty, twardy, z podszerstkiem, co pozwala trzymać go poza domem. Trzeba jednak pamiętać o konieczności zapewnienia mu bliskiego kontaktu z człowiekiem: ten pies nie może po prostu mieszkać w ogródku. Pełen temperamentu, uwielbiający zabawy; nawet w dorosłym pozostaje coś z szczenięcia. Jednocześnie opanowany i zrównoważony. Wymaga szkolenia: uczy się łatwo pod warunkiem, że ufa uczącemu. Dobry stróż, obrońca i towarzysz.

• sznaucer średni: wersja pośrednia między mini a maxi: wysokość w kłębie: 40 - 50 cm. Pies o dużym temperamencie, bardzo żywiołowy i energiczny. Powinien być szkolony, co pozwala prawidłowo ukierunkować jego temperament: jest inteligentny, szybko pojmuje sens poleceń, a właścicielowi pozostaje ich wyegzekwowanie. Wytrzymały, znakomity kompan długich wycieczek i rowerowych przejażdżek. Umaszczenie -podobnie jak u olbrzyma: czarne lub pieprz i sól, szorstki włos wymaga trymowania i strzyżenia. Dobry stróż, przez zapaleńców bywa także szkolony w kierunku obrony.

• sznaucer miniatura: to, że najmniejszy gabarytowo (30-35 cm w kłębie), nie oznacza bynajmniej, że najspokojniejszy. Wręcz przeciwnie. Jest psem pełnym energii, żywiołowym, wszędzie go pełno. Jeśli nie damy upustu jego temperamentowi, może być hałaśliwy, co jednak czyni z niego doskonałego stróża. Jest odważny, często zadziorny wobec większych psów. Występuje w najbogatszej gamie umaszczeń: białym, czarnym, czarno - srebrnym oraz pieprz z solą. Włos - podobnie jak u większych kuzynów - szorstki, gęsty, wymagający strzyżenia i trymowania. Miniatury powinno się szkolić. Często się im odpuszcza, bo mały piesek - mały kłopot, a szkoda. Są inteligentne, uczą się łatwo. Nauka pogłębia zrozumienie na linii pies - właściciel, pomaga rozwiązywać nieporozumienia i zapobiega wielu problemom, chociażby ucieczkom żywiołowego psa.

Halina Janiszewska
http://www.hajanpolonia.com/