W jaki sposób pracować z psem metodami pozytywnymi? Kilka praktycznych porad dla początkujących.

Praca z klikerem

Kliker jest narzędziem służącym do precyzyjnego zaznaczania zachowań. Jego cechy, to:

• szybkość i dokładność

• Powtarzalność. Kliker zawsze brzmi tak samo.

• wyjątkowość. Dźwięk klikera nie jest kojarzony przez psa z niczym znanym wcześniej.

• Jednoznaczność. KLIK zawsze oznacza NAGRODĘ

Podstawowa zasada używania klikera: Nie ma klikania bez nagradzania.

Zawsze po kliknięciu dajemy psu nagrodę. Oznaczamy to niekiedy skrótem K/S (klik – smakołyk).

Po kliknięciu możemy podać kilka smakołyków, albo nagrodzić piłeczką, zabawą itp. Natomiast NIE MOŻEMY kliknąć i nie dać nagrody, bo to osłabi działanie klikera.

Timing

W szkoleniu klikerowym ważna jest precyzja w zaznaczaniu zachowania. Nazywa się ona timingiem. Kliker należy zawsze nacisnąć podobnie jak migawkę aparatu fotograficznego dokładnie w MOMENCIE wystąpienia zachowania, tak jakbyśmy chcieli je sfotografować.

Sposoby uzyskiwania zachowań

Mamy trzy zasadnicze sposoby uzyskiwania zachowań:

1. Naprowadzanie – np. smakołykiem trzymanym w ręce.

2. Wyłapywanie – gdy zaznaczamy kliknięciem zachowanie, które pies prezentuje samorzutnie. (np. przeciąganie się).

3. Kształtowanie – gdy budujemy całość zachowania klikając poszczególne, najdrobniejsze jego elementy. Przypomina to robienie zdjęć poklatkowych, które składają się na cały film.

Praca w sesjach

Sesja jest to odcinek czasu, w którym pracujemy nad jednym zachowaniem.

JEDNO ZACHOWANIE W JEDNEJ SESJI!

Sesję rozpoczynamy zawsze od uzyskania skupienia psa na nas a kończymy w momencie, gdy pies wykonał przynajmniej fragment pożądanego zachowania. Mówimy, że kończymy zawsze „sukcesem psa”. Na zakończenie sesji zawsze nagradzamy psa, chwalimy, bawimy się z nim.

Wprowadzanie komendy słownej

W momencie, gdy pies prezentuje oczekiwane zachowanie dodajemy komendę słowną W MOMENCIE gdy zachowanie trwa. Niejako „nazywamy” to co pies właśnie robi.

Po kilkunastu powtórzeniach możemy poprzez podanie komendy wywołać dane zachowanie.

Gdy uzyskaliśmy już zachowanie wywoływane komendą, możemy uznać je za nauczone. Nie ma już wtedy potrzeby dalszego używania klikera.

Gdy komendę mamy, to już nie klikamy.

Zamiast klikera używamy komendy zwalniającej.

Komenda zwalniająca

Komenda zwalniająca jest to krótkie hasło (np. „OK”, SUPER”) oznaczające dla psa koniec danego ćwiczenia.

Komenda kończąca

Komenda kończąca, np. „DZIĘKUJĘ” jest stosowana na zakończenie serii ćwiczeń z psem. Jest dla niego sygnałem, że zakończyliśmy pracę i pora na odpoczynek. Pozwala nam ona na „wyłączenie” psa z trybu pracy. Po komendzie kończącej nie zajmujemy się psem, wracamy do swoich zajęć a pies ma czas dla siebie.

Kryteria zachowań

Pierwszym kryterium jakie wpływa na zachowanie są ROZPROSZENIA. Rozproszenia są to czynniki dekoncentrujące psa, konkurencyjne wobec naszego polecenia, wpływające na motywację psa. Jeśli ćwiczymy tylko w domu, a następnie próbujemy uzyskać podobne efekty poza domem, widzimy, że psu jest trudnej się skoncentrować, gdy pojawiły się rozproszenia. W takim przypadku należy zmniejszyć nasze oczekiwania i przećwiczyć całe zachowanie od początku w sytuacji rozpraszającej.

Drugim kryterium jest CZAS, czyli długość wykonywania danego ćwiczenia. Może to być np. zostawanie w warowaniu lub siadzie.

Trzecim kryterium jest DYSTANS, czyli odległość w jakiej pies wykonuje polecenia.

ZASADA TRÓJKĄTA:

Zwiększając oczekiwania wobec psa w zakresie jednego kryterium, ZMNIEJSZAMY oczekiwania w zakresie dwóch pozostałych.

Np. oczekując od psa warowania gdy odchodzimy na odległość 20 m. nie oczekujemy równocześnie wytrzymania w warowaniu przez minutę i nie robimy tego na dworcu kolejowym.

PRACUJEMY NAD JEDNYM KRYTERIUM obniżając oczekiwania względem pozostałych.

Wyprowadzanie zachowania z trybu sesyjnego

Gdy mamy utrwalone zachowanie, które pies potrafi dobrze wykonywać w czasie sesji, jak najszybciej przechodzimy do pracy POZA SESJAMI.

W tym celu początkowo w mało rozpraszających warunkach wydajemy psu znaną komendę, a gdy ją wykona – nagradzamy go np. sięgając po smakołyk, który mamy przygotowany w pobliżu.

UWAGA! Jeśli pies dwa razy pod rząd nie wykona polecenia – oznacza to, że nie zrozumiał jeszcze wystarczająco znaczenia komendy i musimy wrócić do wcześniejszego etapu nauki.

Stosujemy zmienny schemat nagradzania. Czasami nagrodą za wykonanie komendy jest smakołyk, czasami zabawa, pogłaskanie, rzut piłeczki, pochwała słowna, możliwość podbiegnięcia do innego psa i zabawy z nim itp. Pies nigdy nie wie JAKĄ nagrodę dostanie.

Zawsze pamiętaj, że ...

1. Ty szkolisz psa, ale też pies szkoli Ciebie przez 24 godziny na dobę.

2. Pies nigdy nie robi niczego „na złość” Tobie.

3. Pies nie wie że „coś zrobił źle”.

4. Nie zaczynaj szkolenia, jeśli masz zły humor.

5. Zanim zaczniesz pracować z psem – uśmiechnij się.

6. Nie zamęczaj psa! Lepszy jest największy niedosyt, niż najmniejszy przesyt.

7. Twój pies wykonuje wszystko najlepiej jak potrafi. Jeśli czegoś nie zrobił – to TWOJA wina.

8. Bądź wdzięczny Twojemu psu, że w ogóle chce z Tobą pracować. Często mu dziękuj za to.

9. Nie ma szkolenia bez skupienia. Poświęć tyle czasu ile trzeba, żeby skupić psa na sobie. Wtedy nauka pójdzie szybciej.

10. Szkolenie to zabawa. Im lepiej się bawicie, tym lepiej się szkolicie.

Jacek Gałuszka
http://www.wesolalapka.pl