Ucz psa na podstawie skojarzeń miedzy działaniem a skutkiem

Skojarzenia między działaniem a skutkiem (naciskamy guzik - wypada batonik), nazywane warunkowaniem operacyjnym.

Podstawową zasadą warunkowania operacyjnego jest to, że każde nagrodzone zachowanie, zostaje wzmocnione, i wzrasta prawdopodobieństwo jego powtórzenia. Czyli mówić prosto, jeśli chcemy wyszkolić psa musimy dać mu nagrodę w odpowiednim momencie.  Są cztery metody warunkowania operacyjnego: utrwalenie zachowania, kuszenie, fizyczna podpowiedź, kształtowanie.

• Pierwsza metoda: Utrwalenie zachowania polega na czekaniu , aż pies zrobi to czego oczekujemy. Np. nasz Reks zaczyna iść w naszym kierunku, mówimy  "Reks chodź tutaj" i szybko dajemy smakołyk. Podobnie gdy widzimy, iż pies siada mówi szybko "siad" i dajemy nagrodę. Przy tej metodzie należy pamiętać żeby nagradzać jeśli pies wykona pożądane zadania, więc jeśli wydaje sie że pies chce usiąść i damy szybko polecenie "siad", a pies jednak nie usiądzie - NIE MOŻNA GO NAGRADZAĆ.

•  
  • Teraz do szkolenie możemy włączyć kolejny element: wtórne warunkowanie. Bardzo popularnym sygnałem używanym przy tej metodzie jest klikier, jednak równie dobrze możemy sygnał kliekera zastąpić pochwałą wypowiedzianą z entuzjazmem np. "dobry piesek" lub "dobrze".
    Sekwencja szkolenia będzie wyglądać następująco: Reks rusza w naszym kierunku - mówimy "chodź tu" - i szybko dodajemy "dobry piesek" - dajemy nagrodę, Po jakimś czasie będziemy mogli odstawić smakołyki bo nagrodą dla psa staną się słowa "dobry piesek".
  • Wtórne warunkowanie możemy wykorzystać przy nauce psa, by nie brudził w domu. Wychodzimy z nim na spacer i gdy widzimy, że zaczyna się załatwiać mówimy: " kupka", powtarzamy 3 razy ten  zwrot, dodając na końcu zwrot - nagrodę: "dobry piesek". Kiedy pies załatwi potrzebę - dajemy mu smakołyk. Po kilku tyg. powtarzania lekcji pies po usłyszeniu słowa "kupka" zaczyna szukać miejsca do załatwienia swoich potrzeb.

• Druga metoda: Kuszenie - w tej metodzie zachęcasz swojego psa do podjęcia określonych działań. Pokusą będą smakowite kąski lub upragnione przez psa zabawki.
  • Przykład: chcesz nauczyć reksa komendy "siad". Pokazujesz Reksowi smakołyk, unosisz rękę powoli w górę i do tyłu -ręka ze smakołykiem wędruje wzdłuż grzbietu nosa, docieramy do punktu między oczami kierujemy ją ku tyłowi głowy. Pies nie chcąc stracić z oczu nagrody usiądzie, wówczas wydajemy komendę : "siad", następnie: "dobry pies" i dajemy smakołyk. Wszystkie komendy i nagroda muszą być wprowadzone zanim pies wstanie. Ćwiczenie należy powtarzać z psem stojącym z boku oraz przed nami. 
  • Następnym etapem będzie usunięcie smakołyka. Udajemy, że mamy smakołyk w dłoni i działamy jak powyżej. Gdy pies wykona polecenie, chwalimy go ("dobry pies") i dajemy przysmak. Stopniowo eliminujemy wysuwanie reki w kierunku psa, aż całkowicie zaprzestajemy wysuwania reki i pies zaczyna reagować tylko na komendy słowne. Po wykonaniu polecenia zawsze wydajemy nagrodę słowną ("dobry pies") i czasem smakołyk, po jakimś czasie zupełnie wycofujemy smakołyk.

• Trzecia metoda: fizyczna podpowiedź. Tradycyjna metody szkolenia opierają sie na użyciu smyczy, obroży i fizycznych podpowiedzi. Ta metoda szkolenia jest stosowana zazwyczaj bardzo nieumiejętnie, dlatego jej nie polecamy i nie poświecimy jej specjalnej uwagi. Jeśli jednak stosujemy ją prawidłowo (wyczucie czasu, spokój, delikatność) - metoda ta może skutkować dobrymi wynikami.
• Czwarta metoda: Kształtowanie. Tą metodę stosujemy przy skomplikowanych zadaniach jakie wyznaczymy psu. Po wyznaczeniu celu do osiągnięcia , dzielimy go na odrębne etapy. Po osiągnięciu każdego etapu nagradzamy psa ( słownie "dobry piesek" + smakołyk). Każdy kolejny etap musi być po mistrzowsku opanowany by przejść do następnego. - jeśli jakiś etap jest za trudny dzielimy go na mniejsze etapy. Po opanowaniu kolejnego etapu natychmiast przechodzimy do następnego, jednocześnie stopniowo wycofując nagrody za poprawne zaliczenie poprzedniego etapu.  Czasami trzeba cofnąć się do poprzedniego etapu by kontynuować szkolenie. Bardzo ważne jest to,  że każdy trening kończymy sukcesem, za który pies zostanie nagrodzony. Metoda ta jest pracochłonna i wymaga umiejętnego szkoleniowca , należy m.in. zgrać w  czasie nagrodę wtórną.

Grzegorz Wiśniewski