RHODESIAN RIDGEBACK

Psów tej rasy nie było w Polsce do 1994 r., choć w Europie i na całym świecie od dawna są dość licznie hodowane ze względu na wspaniałą psychikę i elegancką sportową sylwetkę.

Omawiając historię pochodzenia i hodowli należy cofnąć się do okresu predynastycznego oraz czasów świetności starożytnego Egiptu, ponieważ tak głęboko sięgają korzenie dzisiejszego rhodesiana ridgebacka. Wtedy to właśnie z południowych granic Królestwa Egipskiego wyruszyli na trwającą tysiąc lat wędrówkę Hotentoci. Posuwali się na południe przez Tanzanię, Zambię i Rodezję, aż dotarli do przylądka Peninsula, a w wędrówce tej dobytku, bydła, owiec strzegły psy z pręgą na grzbiecie - psy lojalne i ogromnie przywiązane do ludzi.

Pierwszym dowodem na istnienie psa w typie dzisiejszego rhodesian ridgebacka jest rysunek skalny zwany "Diana's Vow" w Zimbabwe, jak również malowidło datowane na 4000 lat p.n.e. przedstawiające różne czworonogi, w tym psa z opadającymi uszami i pręgą na grzbiecie. Pierwsza ilustracja przedstawiająca takiego psa pochodzi z książki dr D. Livingstone'a "Missionary Tracelsin South Africa", opublikowanej w 1857 r. Przedstawiony tam pies z wyglądu przypomina szakala, lecz ma pręgę na grzbiecie, jest też niższy od współczesnych rodezjanów. W 1936 r. wykopano trzy szkielety psów Hotentotów; jeden z nich był tak doskonale zachowany, że widoczne nawet było jego krótkie, gęste czerwono-złote futro. Ciekawostką jest odnalezienie szczątków psów w podobnym typie z pręgą na grzbiecie na wietnamskiej wyspie Phu Quoc w Zatoce Tajlandzkiej. Są różne teorie na temat tego, czy psy z pręgą były wywiezione z Afryki na Wschód, czy odwrotnie. Możliwe jest, że oba typy ewoluowały niezależnie od siebie.

W 1651 r. do Afryki na przylądek Dobrej nadziei przybyli Holendrzy. Chcieli oni poprawić hodowlę swoich zwierząt w krajach kolonizowanych, przywożąc między innymi wyselekcjonowane europejskie psy myśliwskie. W drugiej połowie XIX wieku do Rodezji (misja "Hope Fountain") misjonarz Charles Helm przywiózł dwie suki: LORNĘ i POWDER. Zdarzenie to było znaczącym krokiem w rozwoju rasy, ponieważ misję tę odwiedził myśliwy Cornelis van Rooyen, a ujrzawszy owe suki, tak się nimi zachwycił, że postanowił skojarzyć obie ze swoimi psami myśliwskimi. Potomstwo z tego łączenia dało podwaliny hodowli van Rooyena. Przez 35 lat czworonogi krzyżowano tak, aby otrzymywać psy z naturalnymi zdolnościami osaczania lwów, antylop i gepardów, a więc szybkie, zwinne i odważne, a jednocześnie lojalne wobec właściciela. Pionierem rasy był również Francis Barnes, który w Bulawayo założył farmę o nazwie Eskdale i w 1915 r. kupił swojego pierwszego psa o imieniu DINGO, a dokupiona później suczka JUDY dała początek słynnej hodowli Eskdale Ridgeback. Tenże Barnes zdawał sobie sprawę z konieczności utworzenia standardu rasy, ponieważ zwierzęta nie były wyrównane w typie.

W 1922 r. powstał Rhodesian Ridgeback Club. Pierwszy standard rasy napisany został nieco później tego samego roku i opierał się w dużym stopniu na wzorcu dalmatyńczyka (wg F.Barnesa). Tenże standard służył rasie bardzo dobrze i pozostał w zasadzie niezmieniony we wszystkich ważnych punktach - z wyjątkiem wyeliminowania pręgowania z umaszczenia oraz zastrzeżenia występowania białych znaczeń wyłącznie do stóp i klatki piersiowej. Po wielu latach ciężkiej pracy pionierów rasy rhodesian ridgeback został oficjalnie uznany przez South African Kennel Union. Pierwsze psy zostały zarejestrowane we wrześniu 1924 roku. Cztery lata później pierwszy rhodesian został championem i stopniowo rasa uzyskała międzynarodowe uznanie, ponieważ pierwsze egzemplarze zaczęto importować z Afryki.

Do grona znaczących pionierów, którzy odegrali pierwszorzędną rolę dla rasy (oprócz F. Barnesa, który dostarczył materiału hodowlanego wczesnym pasjonatom) należy również M. L. Dickinson, której pies BANGO okazał się wspaniałym reproduktorem i można go znaleźć w rodowodach wielu znaczących rhodesian ridgebacków. Pierwszą suką z tytułem championa (w 1928 r.) była VIRGINIA of Avondale (własność T. Kedie Law). Jakość ridgebacków w Afryce Południowej oraz w Zimbabwe jest wciąż wysoka. Jedną z przodujących tam obecnie hodowli jest Shangara, a najlepszą suką tej rasy w pięciu kolejnych latach (1986-1990) była Ch. Shangara LIKIMBA.

W czasie i po II wojnie światowej psy tej rasy zostały przywiezione na tereny Ameryki Północnej przez żołnierzy wracających z Południowej Afryki. W 1950 r. w Arizonie został założony pierwszy kennel pod nazwą Redhouse, jego właścicielami byli państwo O'Brien, a pierwszym materiałem hodowlanym były 2 suki i 1 pies. Do Wielkiej Brytanii pierwszy rhodesian ridgeback został przywieziony z Południowej Afryki w 1914 roku przez sędziego międzynarodowego Muriel Wood - był to samiec CUFF. W 1927 r. zarejestrowano kolejnego psa, a pięć lat później 5 października 1932 r. pokazano obydwa "Rhodesian Lion Dog" (jak były nazywane) na wystawie w Cristal Palace. W latach 50 nastąpił bardzo silny rozwój rasy. Gdy w 1947 r. księżniczka Elżbieta odwiedziła Południową Afrykę, Lord St. Just podarował jej parę rhodesian ridgebacków. Niestety suka zmarła w czasie kwarantanny, natomiast pies JUST of Banga występuje w wielu wczesnych rodowodach.

Do Polski rhodesian ridgebacki zostały sprowadzone w 1994 roku, wówczas rasa zaliczana była do VIII grupy FCI. Pierwszą zarejestrowaną suką jest Torhusets CINNAMON NDEMBELA z Danii (wł. M. Karaszewska-Prokocka). Kolejne zarejestrowane ridgebacki to: duński pies Tek Taka Ibas, suczki BOJKA z Brodu nad Tichou z Czech, Mteni MIREILLE z RPA. Następne rodowody nostryfikowane były na VI grupę FCI.

Rhodesian ridgeback to pies z charakterystyczną dla rasy pręgą na grzbiecie (ridge) utworzoną przez pas sierści rosnącej w przeciwnym kierunku niż na reszcie tułowia - czyli "pod włos". Pręga ta o kształcie sztyletu musi być dobrze widoczna, symetryczna, o dobrych proporcjach; powinna zaczynać się tuż za łopatkami, tworząc tam koronę z dwoma symetrycznymi ślimakami, a zwężać się w kierunku nasady ogona i kończyć się w odcinku lędźwiowym. Pies, u którego "ridge" nie jest wyraźnie zaznaczony, nie jest uznawany za rasowego. (...)

O charakterze rhodesiana ridgebacka standard mówi, że powinien być on dostojny, inteligentny, nieufny wobec obcych, ale nie powinien okazywać agresji ani nieśmiałości. Akceptuje gości mile widzianych przez domowników, natomiast gdy coś wzbudzi jego podejrzliwość, staje się mało wylewny i pilnie obserwuje otoczenie. Bardzo łatwo się adaptuje w nowym środowisku, jest lojalny wobec jednego właściciela i rodziny. Jest psem o silnym charakterze, czasem upartym, niezależnym. Nie jest kłopotliwym domownikiem - najczęściej przebywa na własnym posłaniu pod warunkiem, że będzie mieć zapewnioną dużą ilość ruchu - jest bowiem zwierzęciem bardzo energicznym. Nie jest hałaśliwy, szczeka rzadko i tylko wówczas, gdy zachodzi wyraźna potrzeba. Głos ma głęboki i donośny. Swoim zrównoważonym charakterem oraz niezwykłą wręcz cierpliwością w stosunku do dzieci, rasa ta zjednała sobie wielu przyjaciół i pasjonatów.

Małgorzata Karaszewska-Prokocka
http://www.kananga.pl

"Rhodesian ridgeback - elegancki Afrykańczyk"
Materiały oraz komentarz do wzorca zostały zaczerpnięte z książki "The Complete RHODESIAN RIDGEBACK" (P. Nicholson and J. Parker)