Historia rasy
Początki rasy giną w pomroce dziejów, jednak wiadomo, że niewielkie, kudłate psy towarzyszyły pasterzom w Pirenejach od niepamiętnych czasów, do tej pory zresztą wiele psów bez rodowodów, lecz w doskonałym typie pracuje w górach przy owcach. O ich pochodzeniu krąży wiele mitów, na przykład że to właśnie ich wizerunki można zobaczyć na ścianach jaskini w Lascaux. Wzmianki o niewielkich kudłatych pieskach towarzyszących pasterzom na każdym kroku pojawiają się w średniowiecznych tekstach, podobnie jak rysunki i ryciny przedstawiające psy w takim typie. Na szczególną uwagę zasługuje wzmianka w L'Histoire Naturelle Buffona, w której pisze on o „małych psach pasterskich" („chien de berger de petite race"). Jedna z legend mówi, że gdy Najświętsza Maria Panna objawiła się małej Bernadette Soubirous w Lourdes, dziewczynce towarzyszył owczarek pirenejski.
Przy stadach owiec zwykle oprócz owczarków pirenejskich trzymano również duże psy pirenejskie. To te drugie zajmowały się ochroną stad przed drapieżnikami i złodziejami, stąd też owczarki pirenejskie wykorzystywano jedynie do pasienia, dzięki czemu mogły one być niewielkie i zwinne.
W czasie I wojny światowej owczarki pirenejskie wykorzystywano jako psy przenoszące meldunki i poszukujące rannych żołnierzy. Pierwszy oficjalny wzorzec rasy powstał w 1921 roku. Wkrótce potem rasa trafiła pod skrzydła Stowarzyszenia Miłośników Ras Pirenejskich (Réunion des Amateurs de Chiens Pyrénées), która czuwa nad jej hodowlą do tej pory.
Charakterystyka rasy
Owczarek pirenejski występuje w dwóch odmianach: długowłosej i o krótkowłosym pysku. Każda z odmian zarejestrowana jest pod odrębnym numerem w FCI, jednak zdarzają się mioty, w których występują obydwie odmiany. Owczarki pirenejskie o krótkowłosym pysku są zwykle większe od długowłosych krewniaków, mają też nieco bardziej zrównoważony charakter, są jednak znacznie rzadsze.
Owczarek pirenejski to pies niewielki (od 40 do 48 cm w kłębie) i lekki (od 8 do 12 kg), obdarzony niespożytą energią, bardzo inteligentny, szybko uczący się i niezwykle oddany swojemu właścicielowi. Przy tym jest to rasa obdarzona dobrym zdrowiem (w rasie występuje jednak epilepsja, rzadko choroby serca i oczu), łatwa w pielęgnacji, odnosząca sukcesy w psich sportach, szczególnie w agility. Wydawać by się mogło - pies ideał. Owszem, ale to ideał bardzo wymagający, a wszystkie zalety jego charakteru ujawnią się jedynie w rękach doświadczonego przewodnika, umiejącego sprostać wyzwaniom, jakie postawi przed nim ten radosny kudłacz.
Psy tej rasy wydają nigdy się nie męczyć - a więc pozbawione sensownego zajęcia mogą niszczyć sprzęty domowe, wyć rozpaczliwie w samotności, stawać się nadpobudliwe i doprowadzać właściciela do szału. Ich spryt i zwinność sprawiają, że wlezą absolutnie wszędzie - nie ma dla nich miejsc niedostępnych, a żadne jedzenie nie jest dostatecznie dobrze zabezpieczone chyba, że zamknie się je w sejfie. Inteligencja i szybkość uczenia się sprawia, że owczarek pirenejski błyskawicznie zapamiętuje również to, czego wcale nie pragnęliśmy go nauczyć i niełatwo wybacza szkoleniowe potknięcia. A przy tym ma błyskawiczne reakcje, przemieszcza się z prędkością światła, a o swojej frustracji informuje przenikliwym szczekaniem. To wyjątkowo czujny stróż i nic nie umknie jego uwadze, a o wszystkim zechce poinformować otoczenie możliwie jak najdobitniej. Łatwo w tej rasie o osobniki nieufne czy wręcz lękliwe, stąd szczenię wymaga intensywnej, mądrze prowadzonej socjalizacji. Warto też wspomnieć o tym, że okres dojrzewania przechodzi zwykle burzliwie, nie powinny więc zdziwić nas pojawiające się ni stąd ni zowąd lęki lub dziwaczne zachowania naszego pupila.
Owczarek pirenejski nie znosi przymusu, fatalnie reaguje na brutalne traktowanie, za to wydaje się stworzony do szkolenia opartego na pozytywnym wzmocnieniu: jest łakomy, bystry, nastawiony na kontakt z człowiekiem, zwykle chętny do aportowania i zabawy.
Jego pobudliwość, instynkt pasterski i szybkie reakcje sprawiają, że nie jest to idealny pies dla rodzin z małymi dziećmi - raczej nie będzie tolerował targania za futro czy wsadzania palców do oczu, może też mieć skłonność do zaganiania rozbieganej dzieciarni. Niemniej jednak dobrze zsocjalizowany i wyszkolony owczarek pirenejski może stać się wspaniałym psem rodzinnym.
Komu można więc polecić psa tej rasy? Osobom aktywnym, zainteresowanym szkoleniem i aktywnym spędzaniem czasu z psem, pasjonatom psich sportów, szczególnie agility, w którym te psy odnoszą znaczące sukcesy. Owczarek pirenejski jest psem niezwykłym, obdarzonym niezwykłym potencjałem, przepięknym w ruchu, wydającym się niemal czytać w myślach swojego przewodnika. Kto raz odda serce temu kudłatemu łobuziakowi, nie będzie w stanie wyobrazić sobie bez niego życia.
Olga Kwiecień-Maniewska, www.sundayivigo.blox.pl
WORTAL PSY24.PL