Mastino Napoletano to niebanalny pies, swoim niepospolitym wyglądem przypominający nieco demoniczny monument czy jakieś bóstwo. Niektórzy uważają, że jego piękno najpełniej eksponuje się w pałacowych wnętrzach lub zamkach.
Oprócz niewątpliwych walorów reprezentacyjnych, Mastino doskonale wywiązuje się z obowiązków stróża i obrońcy. Charakterystyczną cechą tej rasy jest sposób poruszania się stępem, niezgrabnie, powoli, jak niedźwiedź. Biega najczęściej kłusem, dość wolnym, dużymi krokami. W sytuacji zagrożenia jednak potrafi zaatakować zaskakująco szybko. Galopowanie należy do rzadkości. Niewątpliwie jedną z cech znacząco wyróżniających Mastino jest sposób poruszania się. Biega on inaczej niż inne psy. Porusza się jak drapieżnik, lekko powłócząc nogami.Nierzadki jest także inochód t.zn. kończyny z jednej strony idą jednocześnie w tym samym kierunku. Ten rodzaj chodu jest tolerowany u Mastino, wręcz wymagany u Fila Brasileiro a uznawany za błędny prawie u wszystkich pozostałych ras psów.
Dla lepszego wyobrażenia jak wygląda inochód pragnę zwrócić uwagę, że tak poruszają się wielbłądy i żyrafy Ważną cechą tego psa jest spokojne, zrównoważone reagowanie na wszystko co dzieje się w jego otoczeniu. Jest odważny, inteligentny, ma dobrą podzielność uwagi. Potrafi ocenić sytuację i stan zagrożenia pilnowanej posesji jak również swego pana. Nie jest hałaśliwy, nie ujada bez potrzeby.
Mastino Napoletano należy do grupy psów molosowatych, dużych i cieżkich. Samce tej rasy osiagają około 75 cm wzrostu,suczki - 68 cm. Waga psa waha się w granicach 70 kg, suki są odpowiednio lżejsze o mniej więcej 15%. Kraj pochodzenia to Włochy a dokładniej Neapol. Charakterystyczną cechą omawianej rasy jest pewna inwersja tego co uważa się za piękne w wyglądzie zwierzęcia. Ten pies ma mieć n.p. dużo luźnej skóry na całym ciele a przede wszystkim na głowie, gdzie mają występować liczne, głębokie fałdy oraz podgardle. Nie oznacza to wcale, że im wiecej tych "luzów" tym lepiej. Mastino bez fałd i podgardla jak i z ich nadmiarem uważany jest za nietypowy egzemplarz.Przesadna ilość fałd i namarszczeń stwarza wrażenie potwora i karykatury. Standard określa dość precyzyjnie te sprawy. N.p. doskonały przedstawiciel rasy bezwzględnie powinien mieć m.in. fałdę schodzącą z za łuku brwiowego oraz z za trufli (zakończenie nosa).
Podobnie jak w przypadku innych ras psów , nasz wybraniec musi spełniać określone warunki dotyczące szaty i jej koloru. Sierść Mastino powinna być gęsta, gładka, włos cienki, delikatny i wszędzie jednakowo długi,najwyżej 1,5 cm. Wiąże się z tym uwaga, że nie jest to "pies na ciężkie mrozy". Najmniejsze nawet frędzle, gdziekolwiek na tułowiu, kończynach czy ogonie stanowią błąd. Dopuszczalne kolory to: czarny, ołowiowo-szary, mahoniowy, płowy, czerwień jelenia. Wszystkie te maści mogą być pręgowane. Tolerowane są małe białe znaczenia na przedpiersiu i końcach palców.
Ogólne wrażenie potęgi psa wynikające z jego rozmiarów, grubych kości, muskulatury - pogłębia potężna głowa z ciętymi najczęściej uszami, w postaci małych, równoramiennych trójkątów. Jeśli uszy nie są kopiowane to płasko wiszą, dobrze przylegając do policzków i okolicy skroniowej. Głowa pomimo swojej potęgi i masywności jest w wyrazie dość krótka. Wynika to z faktu, że n.p. u osobnika liczącego 70cm wzrostu ogólna długość głowy (kufa +czaszka) wynosi około 21cm co odpowiada prawie jej szerokości mierzonej na linii łuków jarzmowych. Podobnie jak u innych ras psów u Mastino Napoletano zwraca się baczną uwagę na budowę szczęki i żuchwy. Wiąże się to z koniecznością unikania, w tym przypadku poważnej wady w postaci zbieżności lub rozbieżności osi kufy i czaszki. Układ siekaczy - nożycowy lub cęgowy o tępym łuku, przykryty mięsistymi, wiszącymi wargami, zapewnia właściwy, wypełniony wyraz bardzo szerokiej i głębokiej kufy.
Hodowla omawianej rasy i uzyskiwanie egzemplarzy doskonałych nie należy do łatwych. Dlatego być może, włoski "Klub Molosowatych" znacznie różnicuje restrykcje hodowlane i n.p. dość tolerancyjnie podchodzi do kwestii braku zębów, zakładając, że wspomniana rasa ma wiele poważniejszych problemów budowy. Z hodowli eliminuje się dopiero egzemplarze, którym brakuje więcej niż 4 zęby. Ważny jest przede wszystkim kontaktowy układ siekaczy co ma bezpośredni wpływ na właściwy profil kufy.
Obok trudności hodowlanych związanych z uzyskiwaniem w miarę poprawnych anatomicznie egzemplarzy, również psychika u psów omawianej rasy najczęściej pozostawia wiele do życzenia. W pogłowiu Mastino Napoletano często spotyka się psy o reakcji chisterycznej, tchórzliwej, agresywne ze strachu - co w kynologii określa się mianem pozornej ostrości. Przedstawiciele tej rasy są szalenie silnie zintegrowani z człowiekiem. Pozostawiony samotnie w mieszkaniu Mastino, zwłaszcza osobnik psychicznie słabszy potrafi rozładować stres poprzez dewastację wnętrza, popiskiwanie, skomlenie itp. Stres wynikający z samotności i rodzące się stąd niszczycielskie skłonności psa (zwłaszcza młodych osobników, nie tylko omawianej rasy), łagodzi na pewno pozostawienie cicho włączonego radia, jakiś gryzak czy zabawka, którą nasz ulubieniec zajmie się, a nie krzesłem czy firankami...
Z reakcjami danego osobnika łączy sie pojęcie jego natury. Potocznie rozumie się przez nie sumę odziedziczonych, nabytych i wyuczonych właściwości psa manifestujących się reakcją na otoczenie. Składa się na to dużo komponentów: wrodzona pamięć ze skłonnościami i instynktami; reakcje, które wpojone są przez matkę i doświadczenia pierwszych 8 tygodni życia; wpływ otoczenia na młodego psa i wiele innych. Jeżeli przyjmiemy, że mamy przed sobą miot z poprawnego w zakresie genotypów rodziców skojarzenia to pozostaje jeszcze długa droga wychowania pieska, socjalizowania go, wyrabiania w nim cech określonych przez standard rasy jako właściwe i oczekiwane u jej przedstawiciela.
Mastino zbyt spokojny, flegmatyczny jest wadliwy. Byłby to ospały niedorajda, który nie może wykonać wymaganych przez standard zadań. Chcemy zatem spokojnego, zrównoważonego ale o reakcji aktywnej, odważnego psa z prawidłowym systemem nerwowym, który nie będzie hałaśliwym awanturnikiem atakującym z bliżej nie określonych powodów.
Proces wychowywania pieska wymaga cierpliwości, czasu i dobrej woli właściciela. Dlatego nigdy nie należy nabywać szczenięcia od pośrednika jak również producenta szczeniąt. Tym drugim pojęciem określam "hodowców", którzy wypuszczają w ciągu roku wiele miotów, często kilku ras, traktując to jako formę działalności dochodowej. Miotom takim nie można, z przyczyn obiektywnych poświęcić odpowiedniej ilości czasu, wychowywać je, socjalizować. Skutki izolacji, zaniedbań w zakresie rozwoju psychicznego, nawet ładnie wyglądającego, odkarmionego pieska, mogą być bardzo trudne lub wręcz niemożliwe do naprawienia.
Z tego względu dobrze jest zobaczyć matkę miotu, warunki w jakich odchowywane są szczenięta, jak są traktowane przez hodowcę, czy widok nasz, czyli obcego człowieka, wywołuje spokojne, może z pewnym dystansem ale zaciekawienie a nie paniczną rejteradę i wycie ze strachu. To są wstępne warunki, które należy spełnić jeżeli chce się nabyć poprawny psychicznie egzemplarz pieska - przyszłego obrońcę i stróża naszych dóbr.
Jeżeli już dokonaliśmy wyboru, wiedzieć należy, że Mastino jest psem późno dojrzewającym i w oczekiwaniach naszych należy to brać pod uwagę. Dlatego też wszelkie inicjatywy szkolenia pieska powinny być podejmowane nie wcześniej niż w wieku około 7-8 miesięcy (kurs PT) i pod kierunkiem wykwalifikowanych specjalistów ze Związku Kynologicznego a nie domorosłych fachmanów. W wyższych formach szkolenia należy uwzględniać czas dojrzewania naszego przyjaciela i podejmować je nie wcześniej niż w wieku około 2 lat.
Jan Borzymowski
WORTAL PSY24.PL