Pochodzenie Irish Soft Coated Wheaten Terriera jest trochę tajemnicze, mimo, że rasa liczy sobie już ponad 200 lat. W dawnej Irlandii nacisk kładziono na przekaz ustny więc historia rasy nie jest dobrze udokumentowana. Pewne jest, że rasa zapoczątkowana została przez irlandzkich farmerów i biednych rolników. Pierwsze wzmianki o długowłosych terrierach o miękkiej sierści pojawiają się z okolic Cork i Widclow oraz niewielkiej części północnej Irlandii.

Były to psy przeznaczone głównie do pracy na farmach - trudne warunki życia wymagały od nich siły, inteligencji, wystarczającej wielkości aby wzbudzić autorytet, nie mogły być jednak zbyt duże, aby ich utrzymanie było możliwie jak najtańsze. Irish Soft Coated Wheaten Terrier był zatem pasterzem stad owiec, strażnikiem rodziny, patrolował także okolice mały farm i ostrzegał przed niechcianymi gośćmi. Wykorzystywany był także jako pies pracujący na śladzie, zdobycz wyciągał z wody i z nor. Starsi Irlandczycy opisują wheaten terriery jako psy do wszystkiego. W skrócie jest to silny, średniej wielkości pies o wielkiej inteligencji, bystrości, zwinności i wszechstronności.

Historia Irish Soft Coated Wheaten Terriera okazuje się być ściśle związana z dwiema innymi irlandzkimi rasami terrierów - Terriera Irlandzkiego i Kerry Blue Terriera. Irish Soft Coated Wheaten Terrier wydaje się mieć wielki wpływ na te rasy.

Irlandzkie Terriery po raz pierwszy pokazywane były na wystawie w Dublinie w 1870 roku, jako odrębna rasa. Do 1880 roku nie było ustanowionego standardu dla Terriera Irlandzkiego. W tym czasie pod nazwą Terrier Irlandzki pokazywano psy tej samej wielkości ale o różnym włosie i maści. Irish Soft Coated Wheaten Terriery często oceniane były z dzisiejszymi Terrierami Irlandzkimi. Na tym samym ringu pokazywane były psy różnej maści( srebrne, szare, niebieskie i pszeniczne ) Interesujące jest to, że Kerry Blue nadal pokazywane są nietrymowane w Irlandii gdzie nazywają je Irish Blue Terrier.

Irish Soft Coated Wheaten Terrier nie wzbudził zainteresowania tak wcześnie jak jego dwaj kuzyni. W czasie gdy Kerry Blue osiągnął swą największą popularność liczebność czystej krwi softa drastycznie spadła. Zwrotnym punktem dla rasy był Terrier Field Trial w 1932 roku gdzie Irish Soft Coated Wheaten Terriery wypadły wręcz rewelacyjnie. Patrick Blake - wielki miłośnik rasy Kerry Blue był pod wielkim wrażeniem uroku i sprawności softów i zaczął starania o ratowanie rasy przed całkowitym wyginięciem. Nakłonił on swojego przyjaciela G.J Pierce'a do założenia klubu rasy i sponsorowania go do czasu zatwierdzenia go przez Irlandzki Kennel Club.

Dobre walory rasy skłaniały ku sobie kolejnych miłośników softów i rasa zaczęła ponownie się rozwijać. Zatwierdzona została przez Irish Kennel Club w 1937 roku a po raz pierwszy przedstawiona została na wystawie w Dublinie. Jedyną kontrowersją w tamtym czasie było to, że rasa nie miała jeszcze swojej oficjalnej nazwy. Pierwszą propozycją nazwy była: Irish Wheaten Terrier, jednak spotkała się ona ze sprzeciwem ze strony hodowców Irish Terriera i Gleenm of Imal Terriera. Obie te rasy zawierały w swoim standardzie kolor pszeniczny jako akceptowany. W tej chwili standard Irish Terriera nie zawiera już koloru pszenicznego, jednak kolor ten ciągle jest obecny w standardzie Glen of Imal Terriera. Tak Irish Terrier jak i Glen of Imal Terrier mają szorstką sierść i nazwa Irish Soft Coated Wheaten Terrier była najlepszym kompromisem w sprawie nowej nazwy.

Irish Soft Coated Wheaten Terrier szczególną popularność zdobył w Stanach Zjednoczonych, gdzie trwa ona do dzisiaj. Pierwsza parę hodowlaną do USA przywiozła Pani Lydia Vogel w 1947 roku. Jednak tylko dwóch przedstawicieli rasy nie mogło spowodować zarejestrowania softów przez AKC. 10 lat później rodzina O'Connor importowała psa od Pani Mauren Holmes - bardzo popularnej hodowczyni softów w Europie. Później z pomocą Pani Holmes sprowadzili jeszce kilku przedstawicieli rasy i w końcu doprowadzili do zarejestrowania rasy w AKC. Dzień 16 marca 1962 roku to wielki dzień dla tych irlandzkich psów. Powstał wtedy Irish Soft Coated Wheaten Terrier Club of America. W tym czasie zarejestrowanych było około 30 softów na terenie USA. W roku 1968 było ich już jednak ponad 250. AKC dopisała ISCWT do grupy terrierów 13 marca 1973 roku. Popuarność rasy ciągle wzrastała. Na początku lat 90' rasa stała się 7 najpopularniejszą rasą terrierów w USA. W tej chwili rocznie tylko w USA rejestruje się około 2 tysięcy szczeniąt rocznie.

Poza Stanami Zjednoczonymi Irish Soft Coated Wheaten Terrier tak dużą popularność zdobył jeszcze w Skandynawii. Na największych wystawach w Szwecji prezentuje się często ponad 100 Irish Soft Coated Wheaten terrierów a pamiętać trzeba, że obowiązuje tam kwarantanna co wyklucza udział w wystawach wielu przedstawicielom rasy z krajów objętych kwarantanną.

Wzorzec

Irish Soft Coated Wheaten Terrier to bardzo wytrwały, mocny pies, pełen temperamentu, włos miękki, delikatnie falowany, bywa kręcony. Wysokość w kłębie - pies: 46-48 cm, suczki trochę mniej.

Ojczyzną wheatena jest Irlandia. Uważa się go za jednego z najstarszych na wyspie. Oficjalnie uznany przez FCI dopiero w latach trzydziestych, od tej pory cieszy się stale rosnącą popularnością - głównie w USA i Skandynawii. Do tej pory w Polsce rasa raczej mało znana. Większość wheatenów przyjechała od naszych południowych sąsiadów. W tej chwili w naszym kraju mieszka około dziesięciu przedstawicieli tej rasy.

Charakter Wheatena
Irish Soft Coated Wheaten Terrier to pies odważny, pracowity, bardzo podatny na szkolenie. Odpowiednio prowadzony nie sprawia żadnych kłopotów w kontaktach z innymi psami. Bardzo żywy i energiczny - wręcz idealny dla aktywnych osób.
Co dla jednych jest zaletą dla innych może być wadą. Jeśli ktoś oczekuje, że wheaten będzie godzinami wylegiwać się na kanapie i zadowoli się pięciominutowym spacerem - lepiej nich pomyśli o innej rasie. Wheaten to terrier z krwi i kości - mówiąc w dwóch słowach - to prawdziwa bomba energetyczna :)

Irish Soft Coated Wheaten Terrier w przeszłości wykorzystywany był między innymi jako pies na polowania . Nie należy o tym zapominać i już w najmłodszym wieku korygować jego zapędy w tym kierunku aby w przyszłości już jako dorosły pies nie gonił wszystkiego co się rusza :)

Wygląd ogólny.
Standard rasy dla Irish Soft Coated Wheaten Terriera to: wysokość 17-19 cali i waga od 30 do 40 funtów. Jest to średniej wielkości pies, o zwartej budowie. Patrząc z boku jego ciało można wpisać w kwadrat. Suczki są nieco mniejsze od psów.

Rasa jest znana ze swej obfitej sierści w kolorze pszenicy, która u dorosłego psa opada tworząc miękkie fale. Sierść stale rośnie i nie wypada (nie jest zrzucana), wymaga stałej pielęgnacji i regularnego podcinania aby utrzymać ją w należytym kształcie. Sierść może różnić się od standardu, może być szorstka, za bardzo kręcona, stercząca lub sztywna. Źle widziana jest także za jasna i szara.

Szczenięta Irish Soft Coated Wheaten Terriera mają bardzo ciemny kolor sierści, mogą być ciemnobrązowe, rude lub mahoniowe, niektóre mają czarne maski i czarne końcówki włosów na całym ciele. Szczenięta z wiekiem jaśnieją i osiągają kolor dorosłego wheatena w wieku 1-3 lat. Pigment i kolor oczu jest ciemny, czasami bywa czarny.
Wheaten jest solidnie zbudowanym psem, z dobrze zbudowanym kośćcem, silnym kręgosłupem, jest psem pełnym energii, doskonale prezentującym się w ruchu.

Zachowanie i temperament.

Odważny i pełen animuszu, o zrównoważonym charakterze. Bardzo lojalny i przywiązany do swoich właścicieli. Bardzo inteligentny. Wierny i oddany przyjaciel, nieagresywny, lecz gotowy do obrony.

Głowa.

• Ogólnie silna jednak elegancka. Sierść tego samego koloru co na ciele.

• Część mózgowiowa: długa, proporcjonalna do ciała, między uszami płaska, bez fałdów, nie za szeroka.

• Krawędź czołowa: wyczuwalna.

• Część twarzowa: nos czarny, dobrze rozwinięty.

• Szczęki: mocne i głębokie.

• Policzki: kości nie mogą być wydatne.

• Kufa: zęby duże, regularne, zgryz nożycowy lub cęgowy, wadami są przodozgryz lub tyłozgryz.

• Oczy: ciemne, ciemnobrązowe, nie za duże ani wypukłe, dobrze osadzone.

• Uszy: małe do średnich, noszone ku przodowi, równo z czaszką. Dozwolony ciemniejszy włos u nasady, często występujący z jaśniejszym włosem pokrywowym. Wadliwe są uszy w kształcie płatków róży lub stojące.

Szyja.
Umiarkowanie długa i silna, lecz bez podgardla.

Tułów.

• Zwarty, nie za długi. Grzbiet równy.

• Łopatki: delikatne, dobrze zachodzące ku tyłowi, muskularne.

• Klatka piersiowa: głęboka, żebra dobrze wysklepione.

• Lędźwie: krótkie i silne.

• Uda: silne i muskularne.

• Ogon: dobrze osadzony, nie za gruby, noszony wesoło.

Kończyny.

• Przednie: oglądane pod jakimkolwiek kątem idealnie proste. Dobrze rozwinięty kościec i muskulatura.

• Tylne: dobrze rozwinięte, o silnych mięśniach, kolana wygięte.

• Staw skokowy: nisko położony, nie wykręcony ani do zewnątrz ani do wewnątrz.

• Wilcze pazury: muszą być usunięte.

• Łapy: małe, nie powinny być szerokie, preferowane pazury czarne, dopuszczalne inne kolory.

• Chody: akcja kończyn przednich i tylnych prosta, widziana zarówno z przodu jak i tyłu, łokcie blisko przy ciele.
  Widok z boku - chód swobodny, lekki, skoordynowany.

Maść.
Wszelkie odcienie od jasnopszenicznego ( jasnożółtego ) do do złotoczerwonawego.
Wymiary.

• Wysokość w kłębie: psy - 46 - 48 cm, suki - nieco mniej.

• Waga: psy - 15 - 18 kg, suki - nieco mniej.

Wady.

• tyłozgryz,

• przodozgryz,

• kolor nosa inny niż czarny,

• dorosła szata nie całkiem koloru pszenicznego,

• nerwowość,

• złośliwość.

• Wady dyskwalifikujące: żółte oczy, maść biała lub brązowa, włos gruby, wełnisty lub puszysty.

• Samce powinny mieć dwa widoczne, normalnie rozwinięte jądra w pełni umiejscowione w mosznie.

Terrier pszeniczny i dziecko

Irish Soft Coated Wheaten Terrier tak jak większość terrierów, to doskonały pies dla dziecka. Przy swoim wzroście dziecko nie powinno traktować go już jak pluszowej zabawki, nie będzie także budził lęku swoimi gabarytami. Oczywiście jak w przypadku każdego psa, zabawa wheatena z dzieckiem (szczególnie z małym dzieckiem) zawsze powinna odbywać się pod okiem osoby dorosłej.

Podsumowanie: Przy odpowiednim prowadzeniu Irish Soft Coated Wheaten Terriera już od pierwszych tygodni życia z pewnością zyskamy super przyjaciela i wspaniałego kompana tak w trakcie długich wycieczek jak i w życiu codziennym.

Typ

Można stwierdzić, że na świecie hoduje się dwa typy Irish Soft Coated Wheaten Terriera: irlandzki i amerykański. Oba typy odróżnia od siebie szata. Włos psa w typie irlandzkim posiada całkowicie odmienną strukturę od włosa psa w typie amerykańskim. Włos w typie irlandzkim powinien być długi, falowany lub delikatnie kręcony, u psa w typie amerykańskim włos jest bardzo gęsty, wełnisty, w dotyku przypomina watę. W zależnosci od regionu preferuje się różne typy wheatena. W Stanach, Australii i Kanadzie wystepują oba typy terriera pszenicznego i dochodzi do sytuacji gdy na ringu pojawiają się psy w odmiennych typach, wtedy jednak w pierwszej kolejności ocenia się budowę psa, ruch itd. - rodzaj szaty odgrywa drugoplanową rolę. W Europie jednak przeważają psy w typie irlandzkim i to one właśnie powinny być preferowane na ringu. Należy pamiętać, że terrier pszeniczny to rasa irlandzka a odmiana amerykańska powstała na skutek odpowiedniej selekcji polegającej na wybieraniu tych przedstawicieli rasy, u których włos był zdecydowanie gęstszy, grubszy co w rezultacie dało psa nie do końca przypominającego swojego irlandzkiego przodka.

Od pewnego czasu w Stanach Zjednoczonych trwają rozmowy mające na celu rozdzielenie obu typów wheatena. Jednak zawsze w przypadku takich rozmów potrzeba czasu. Miejmy nadzieje, że już niedługo sytuacja ta zostanie rozwiązana.

Włos psa w typie irlandzkim:

Włos psa w typie amerykańskim:

Porównanie typów

W tym dziale zaprezentujemy i wyjaśnimy odmienności w szacie, które można zauważyć na ringach różnych krajów. Będziemy używać określeń: włos irlandzki, amerykański i angielski, aby wprowadzić jakiś porządek w tej różnorodności, choć wiemy, że nazwy te nie są prawidłowe. (...)

Aby zrozumieć te warianty szaty, należy przeanalizować przyjęte w tych krajach standardy rasy:

Standard irlandzki, obowiązujący w Irlandii, kraju pochodzenia rasy i we wszystkich krajach zrzeszonych w FCI, wymaga włosa, który jest jedwabisty i miękki w dotyku. Jego barwa może przybierać każdy odcień od lekko pszenicznego do czerwono - złotego. Każda inna barwa niż pszeniczna jest dużą wadą. U psa dorosłego niedopuszczalna jest wszelka czerń. Włos powinien być obfity i miękki, falisty, a nawet w formie "otwartch" loków. Standard irlandzki określa jednoznacznie, że włos pod żadnym warunkiem nie może być puszysty jak u pudla czy owczarka staroangielskiego.

Standard amerykański przyjęty przez AKC w 1973 roku akcentuje umiar we wszytskich punktach i określa zdecydowanie, że strzec się należy wszelkich symptomów przesady. Ten standard wymaga od włosa, żeby był obfity, miękki, naturalnie falisty i musi mieć dobra pszeniczną barwę. Wymienia przy tym dwie jego główne wady:
- odstępstwa od prawidłowej struktury włosa,
- inny kolor niż pszeniczny. Warto przy tym zauważyć, że ten standard ani nie definiuje pszenicznej barwy, ani nie opisuje struktury włosa jako jedwabistej.

Standard angielski wymaga okrywy włosowej miękkiej i jedwabistej, a jeżeli jest zlokowany, to loki powinny być duże, jasne i luźne (nie zamknięte, skręcone). Włos nie może być odstający, powinien przylegać do ciała, a szczególnie suto okrywać głowę i łapy. Pożądany jest włos barwy jasnej pszenicy - białe lub czerwone włosy nie wzbudzają obiekcji.

W gruncie rzeczy te trzy standardy są bardzo podobne, ale jeśli chodzi o włos, istnieją jednak nieznaczne odstępstwa. Jakakolwiek jest interpretacja standardu, odpowiednio dla tych trzech odmiennych typów szaty występują: typ prawidłowy i dwa odmienne. Według hodowców irlandzkich to jest doskonałe i odpowiednie do hodowli, co jest możliwie najbliższe standardu.

Włos irlandzki ma taki blask, który w świecie psów jest niepowtarzalny. I to już daje swoistą odmienność , ale zasadniczo osiąga się ją przez odpowiednie cieniowanie i trymowanie (więcej w dziale pielęgnacja). Jaśniejsze i ciemniejsze odcienie barwy pszenicznej niosą różne linie hodowlane, osiągnięcie najlepszego jest więc sprawą przemyślanej selekcji hodowlanej. Trymowanie to natomiast rzecz indywidualnego smaku. Irlandzka szata jest łagodna, lekka, jedwabista, falista lub o otwartych lokach. W przeciwieństwie do niej szata amerykańska jest bardzo gęsta i zwarta, wręcz odstająca, z tendencją do wełnistości. Często dobry włos jest prawie biały i ma jednocześnie fale i loki, właściwie mówiąc jest ciężki i nie ma prawidłowego blasku. Inny włos ma brudno - czerwonopszeniczną barwę.

Niekiedy widuje się wheateny, które mają czarne plamy na stopach. Włos angielskich wheatenów, zarówno ten opisany w standardzie, jak i ten grupy terrierów, jest zupełnie odmienny. Egzystują znaczne różnice w barwie i strukturze. Ta szata, tak samo jak amerykańska jest niemal szczelna i nie osiąga blasku i prawidłowej jedwabistej miękkości. Barwy jakie widzi się u angielskich psów, są bardzo nietypowe: aprikot, popielaty i popielatoczerwony. Dosyć często widuje się czarne albo popielate plamy na łapach, na grzbiecie i niekiedy na łokciach. Szata niektórych psów przypomina szatę harta afgańskiego, innych briarda, a jeszcze innych owczarka staroangielskiego.

Ponieważ Irish Soft Coated Wheaten Terrier jest rasą pochodzenia irlandzkiego, Irlandczycy wiedzą najlepiej, jaką szatę mieć powinien. Kiedy wheateny zaczęto eksportować do innych krajów, trafiały w ręce nowych właścicieli, którzy mieli małą lub żadną wiedzę o szczególnych właściwościach tej rasy. Nowi amerykańscy hodowcy zaczęli hodować wheateny bez wskazówek irlandzkich hodowców, którzy przekazali im materiał hodowlany. Pierwsze dwie lub trzy generacje dały dobrą szatę i prawidłową barwę, ale w roku 1970 wytworzył się nowy typ włosa. Był bardzo "pluszowy" i brakowało mu prawidłowej barwy, struktury, falistości lub loków: miał miękką strukturę. Widzowie przyjęli tą zmianę znakomicie, ale u tych hodowców i wystawców, którzy znali prawidłową szatę, wzbudziło to wstręt.

Przeprowadzono więc intensywną kampanię reklamową aby przekonać hodowców, wystawców, sędziów i przyszłych właściecieli, że nowy amerykański typ włosa jest prawidłowy. Ten typ włosa rozwinął się najpierw w ostatnim dziesięcioleciu, zatrzymał się, w tej chwili znowu da się wyhodować tylko po cztery albo pięć równo obficie owłosionych psów. Niektórzy amerykańscy hodowcy usiłują wytłumaczyć ten fenomen włosa recesywnym genem. Zapominają jednak, że wheaten jest znany w Irlandii od 200 lat i taki rodzaj włosa tam nigdy nie występował. Wyjściowy materiał hodowlany w Ameryce miał tak samo dobry materiał genetyczny jak irlandzkie wheateny. Funkcjonuje też w Ameryce szeroko rozpowszechniona pogłoska, że połączono wheatena z cockappo ? krzyżówkę cocker spaniela i pudla i dlatego osięgnięto taki włos :) Celem hodowli było uzyskanie tej nietypowej szaty, a nie wyodrębnienie.

Od 1973 roku status championa osiągnąć może kiedy jego włos dominuje i gdy więcej psów z prawidłowym włosem nie będzie wystawianych. Z powodu tego uporczywego trzymania się prawideł wielu amerykańskich hodowców zaczyna ignorować amerykański standard , żąda złagodzenia go we wszystkich punktach. Nowe wady inne niż te, które dotyczyły standardu szaty, wyłaniają się z alarmującą regularnością: jasne albo żółte oczy otwarte zgryzy, krzywe zgryzy, wnętrostwo, okrągłe głowy, złe fronty, wykrzywione kończyny tylne, wady w pigmentowaniu, nadmierne kontowania, zmiany charakterologiczne, problemy z kryciem i miotami. Dlatego hodowla tego nieprawidłowego typu powinna być zabroniona, amerykańscy hodowcy powinni zaś zrobić wszystko, aby zintensyfikować hodowlę na linię i wsobną.

Angielskie linie przybyły z Irlandii i początkowo hodowane w Anglii psy były bardzo podobne do hodowanych w Irlandii. Z takiego lub innego powodu zaczęli później nowi hodowcy intensyfikować chów wsobny. Okrywa włosowa pozostała w przeciągu kilku generacji typowa, ale stopniowo zaczęły pojawiać się problemy z włosem. Dalsza hodowla wsobna nasiliła je i dzisiaj spotyka się włos, który bardzo niewiele łączy z opisanym we wzorcu. W gorliwości w wyhodowaniu psa o obfitym owłosieniu angielscy hodowcy dopuścili pojawienia się zupełnego przeciwieństwa amerykańskiego psa.

Katarzyna Budasz
http://www.piwowary.com/