Entlebucher Sennenhund
Pierwsza wzmianka o psie pasterskim z Entlebuch ukazała się w 1889r. w „Zentrallblatt für Jagdund Hundeliebhaber" (artykuł E.Baura). Opis dotyczył dużej grupy psów wiejskich, zwanych „Küherhündli" - piesek do wypasu krów. W historii psa z Entlebuch przewijają się te same nazwiska jak w przypadku appenzellera - Strebel, Siber, Heim. To prof. Albert Heim uświadomił kynologom celowość wyhodowania ze szwajcarskich wiejskich psów, odrębnych ra.
Nasz bohater ma mniej elegancką sylwetkę niż appenzeller. Krótkie kończyny, walcowaty tułów, grubszą, silniej zaznaczoną kufę, z wyraźnym stopem. Sylwetka mocna, krępa, przysadzista. Ogon często szczątkowy od urodzenia. Jeżeli nie jest skrócony, to łukowato uniesiony. Dość lekkie, średniej wielkości uszy. Wprawdzie entlebucher robi wrażenie nieco ociężałego, nie ustępuje ruchliwością appenzellerowi. Żywe usposobienie doskonale ujawnia się poprzez znaczną aktywność, zwrotność w ruchu.
Oprócz w/w wymienionych osób, bardzo znaczącą postacią, której przypisuje się uratowanie entlebuchera jako rasy, jest dr B.Kobler. To on w 1928 roku zorganizował Szwajcarski Klub Psa Pasterskiego z Entlebuch. Oceniano w owym czasie, że cała populacja psów uznanych za przedstawicieli czystej rasy nie przekracza 25 sztuk. Z opisów, ocen, na ówczesnych wystawach rolnictwa, leśnictwa itp. na których pokazywane były również psy, wiadomo, że w początkach hodowli, entlebuchery był znacznie zróżnicowane. Występowały psy długowłose, twardowłose i krótkowłose (w większości). Obserwowano znaczną rozpiętość wysokości w kłębie, od 45 cm do 54 cm. Typ budowy też był zróżnicowany. Hodowla rozwijała się i w 1937 roku w księdze rodowodowej (SHSB) było wpisanych 81 entlebucherów. Niestety podczas II Wojny Światowej nastąpił regres i w 1942r. wpisy w owej księdze skurczyły się do 12 szt.
W 1945 roku, na wystawie w St. Gallen, było 6 przedstawicieli omawianej rasy. Żaden nie otrzymał oceny doskonałej. Jednak w kilka lat później, na Międzynarodowej Wystawie w Langenthal (1950r.) pokazano 20 entlebucherów. Kolejne dziesięciolecia to dynamiczny, ale zmienny rozwój rasy. W 1976 roku zarejestrowano 172 sztuki, a w następnych latach liczba rejestrowanych zwierząt spadła do ok. 100 szt. Ta liczba stanowiła jednak pewne „bezpieczeństwo" zachowania rasy.
Warto pamiętać, że psem, który znacząco zapisał się w rozwoju rasy i niejako nadał jej dzisiejszy wygląd, jest Zeno von Gehretschwand.
Ważną okolicznością istnienia i rozwoju rasy jest jej przydatność użytkowa. Entlebucher jako doskonały pies zaganiający, sprawdza się w roli wszechstronnego psa użytkowego, a także sportowego. Pomimo dość niepozornej sylwetki, zwraca uwagę czujność i instynkt obronny tego psa. Zalety użytkowe obecnych egzemplarzy wynikają w znacznym stopniu z bardzo ostrej selekcji w przeszłości. Jeszcze na początku XX wieku do rozrodu używano tylko egzemplarze nadające się do pracy pasterskiej. Osobniki nie spełniające oczekiwań psa użytkowego najczęściej kastrowano, ażeby lepiej trzymały się domu i były grubsze. Ten ostatni motyw wynikał z faktu, że takie psy często zjadano...(za H.Räberem). Rodziny szwajcarskich pasterzy żyły bardzo skromnie. Okazuje się, że konsumpcyjne przeznaczenie psów, kojarzone zwłaszcza z Chinami, nie do końca jest prawdziwe.
Wśród wyróżniających entlebuchera cech zwrócić trzeba uwagę na ogon. We wczesnym okresie rozwoju rasy ogon szczątkowy uznano za najważniejszą cechę odróżniającą entlebuchera od appenzellera. Akcentowanie tego wyróżnika było ryzykowne ze względu na dalsze konsekwencje hodowlane. Zniekształcenie szkieletu, skrócenie ogona poprzez dziedziczną redukcję kręgów uznaje się za czynnik letalny. Dlatego rozmnażanie wyłącznie osobników z wymienioną cechą byłoby dla rasy bardzo niekorzystne.
Entlebuchery w Polsce pojawiły się stosunkowo nie dawno. Rasa wzbudza zainteresowanie i jest obecna na wystawach psów rasowych. Pewna uniwersalność entlebuchera, łączenie cech psa towarzysza, dobrego stróża i mimo niewielkich rozmiarów, także obrońcy, wskazuje na dobre perspektywy rozwoju rasy w Polsce. Jest już kilka hodowli. Niżej prezentuję pieski omawianej rasy z hodowli „Negrus" koło Bydgoszczy, Pani Justyny Bielickiej (kom.604-725-512).
Wymagane cechy entlebuchera określa wzorzec FCI nr 47. Niektóre charakterystyczne wyróżniki.
Okrywa włosowa:
Włos: Twardy; krótki, mocno przylegający, sztywny i lśniący włos okrywowy; gęsty podszerstek. Lekko pofalowany włos na kłębie i/lub grzbiecie jest dopuszczalny, ale niepożądany.
Umaszczenie i znaczenia: Typowe umaszczenie tricolor. Czarna barwa podstawowa z możliwie symetrycznymi, żółtymi lub rdzawobrązowymi i białymi znaczeniami. Żółte lub rdzawo-brązowe znaczenia znajdują się nad oczami, na policzkach, na kufie i na podgardlu, po bokach na piersi i na wszystkich czterech kończynach, gdzie podpalanie oddziela barwę białą od czarnej.
Podszerstek: ciemnoszary do brązawego
Białe znaczenia:Dobrze widoczna, wąska, biała strzałka na głowie ciągnąca się nieprzerwanie od mózgoczaszki przez grzbiet nosa i obejmująca częściowo lub całkowicie kufę.
Białe znaczenie sięgające nieprzerwanie od brody poprzez podgardle aż do klatki piersiowej znaczenia na wszystkich czterech łapach. Przy długim ogonie pożądany biały koniuszek ogona.
Niepożądane, ale tolerowane: mała, biała plamka na karku (nie większa niż połowa dłoni)
Ogon: Osadzony na przedłużeniu lekko spadzistego zadu ogon naturalnej długości - pożądany ogon swobodnie uniesiony lub wiszący lub wrodzony ogon szczątkowy. Oba rodzaje ogonów są równorzędne.
Wzrost w kłębie: Psy 44-50 cm, dopuszczalna do 52 cm. Suki 42-48 cm, dopuszczalna do 50 cm
Jan Borzymowski
PSY24.PL
