Amerykański spaniel wodny
To jedna z 65 ras FCI, która nie ma w Polskich strukturach kynologicznych (ZKwP) ani jednego przedstawiciela. Tym bardziej zasługuje na propagowanie. Rasy psów najczęściej powstawały, rozwijały się ze względu na praktyczne potrzeby człowieka. To dominujący motyw przewodni. Spełnieniu oczekiwań, użytkowości psa, niejednokrotnie towarzyszył brak jakichkolwiek zapisków, śladów w historii powstawania rasy. Nie inaczej jest z amerykańskim spanielem wodnym. Motyw był jednoznaczny - myśliwi potrzebowali sprawnego płochacza i aportera. W sferze domysłów pozostanie - jakich dokonywano krzyżówek? Snute są różne przypuszczenia. Czy użyto portugalskiego cão de agua? To pytanie jest szczególnie uzasadnione ze względu na znaczne podobieństwo rodzaju szaty, a także analogię wybitnej sprawności poruszania się w wodzie. Czy i jakie powinowactwo występuje z angielskim water spanielem(?). Domniemania nie są bezpodstawne.
Opis tej dawnej rasy może wskazywać na znaczne podobieństwo do współczesnego amerykańskiego spaniela wodnego. Jednak brak jest jednoznacznych ustaleń. Temat pozostanie w sferze domysłów. Myśl przewodnia sprowadza się do konkluzji, że omawiana rasa stanowi kombinację retrieverów z dominacją spanieli. Te ostatnie uznawane są za naturalnych aporterów. Co więcej istnieje przekonanie, że żadna inna grupa ras nie posiada większej łatwości nauki aportowania. Interesujące są skojarzenia koloru umaszczenia i sprawności psa w zakresie zmysłu węchu, wytrwałości, umiejętności pływania. W XVII wieku za najlepszych pływaków podobno uważano psy maści ciemnobrązowej. Czarne miały być najbardziej wytrwałe. Łaciate miały być obdarzone najlepszym węchem (za H.Räber). Trudno wyciągać wnioski czy te przekonania decydująco przełożyły się na kierunek hodowli (?). Jednak jest faktem, że obecny wzorzec FCI amerykańskiego spaniela wodnego ogranicza umaszczenie do barwy jednolitej - wątrobianej, ciemno czekoladowej i brązowej. Dopuszczalna jest niewielka ilość bieli na palcach i klatce piersiowej. W historii amerykańskiego spaniela wodnego występują pewne „zawirowania". W początkach XX wieku brown water spaniel był bardzo popularnym psem w rejonie Missisipi. Tamtejsi myśliwi cenili jego sprawność podczas polowań na kaczki. Nastąpił jednak zbieg okoliczności. Pojawienie się angielskich retrieverów osłabiło znacząco rozwój rodzimej rasy wodnego spaniela. Często jest tak, że w okolicznościach zagrożenia rozwoju rasy, pojawia się jakiś entuzjasta, że nie powiem fanatyk zagrożonej rasy psów i ratuje ją od wyginięcia. W interesującym nas przypadku, taką postacią był dr F.J. Pfejfer. Zorganizował klub hodowców rasy, opracował wzorzec.
Przewodnim celem działania było uratowanie rasy od wyginięcia, a zarazem jej rozwój wg uporządkowanych kryteriów. Chodziło o ujednolicenie zasad hodowli, utrzymanie użytkowych walorów psa i poprawienie wyglądu zewnętrznego. Ważnym akcentem było utrzymanie naturalnie gęstej szaty chroniącej przed zranieniem podczas pracy w gęstych zaroślach. American Kennel Klub uznał rasę w 1940 roku. Godne odnotowania jest - pierwszym psem rasy amerykański spaniel wodny wpisanym do księgi hodowlanej AKC był należący do dr Pfeifera CURLY Pfejfer. W strukturach kynologicznych FCI rasa została uznana po 1945 roku. Pomimo oficjalnego zaistnienia w największej na świecie organizacji kynologicznej, omawiana rasa jest bardzo słabo znana w Europie. Być może środowisko myśliwych doceni tego nieprzeciętnego psa. Wiedzieć bowiem trzeba, że amerykański spaniel wodny to doskonały pływak. Bardzo sprawny płochacz, zwłaszcza w trudnym terenie zarośli czy sitowia, niezawodny aporter. Omawiany spaniel nie wystawia zwierzyny pomimo prawdopodobieństwa, że w rozwoju rasy były użyte setery. Niezależnie od walorów przydatnych w łowiectwie, ten niewielki pies (do48 cm) doskonale sprawdza się jako towarzysz, pies domowy i kompan na wszelkich wycieczkach. Pogodne, miłe usposobienie kwalifikuje go jako domowego, rodzinnego psa. Nie stwarza specjalnych wymagań. Jak w przypadku każdego czworonoga, należy zadbać o utrzymanie czystości szaty, m.in. poprzez wyczesywanie martwego włosa, kurzu, wszelkich paprochów. Złożona struktura szaty wskazuje na potrzebę szczególnej dbałości o jej dobrą kondycję. Znaczna energia i pasja łowiecka, w warunkach utrzymywania psa domowego wskazuje na potrzebę ruchu, spacerów. Tym samym zwłaszcza osoby lubiące sportowy tryb życia są właściwymi opiekunami amerykańskiego spaniela wodnego..
Jan Borzymowski
FCI-Standard N° 301 / 22. 01. 1999 /GB AMERYKAŃSKI SPANIEL WODNY
POCHODZENIE : U.S.A. DATA PUBLIKACJI OBOWIĄZUJĄCEGO WZORCA: 14.02.1995.
UŻYTKOWOŚĆ : Amerykański spaniel wodny powstał w Stanach Zjednoczonych jako wszechstronny pies myśliwski, do pracy w polu, a zwłaszcza jako aporter z łodzi.
KLASYFIKACJA F.C.I. : Grupa 8 Aportery, płochacze, psy wodne. Sekcja 3 Psy wodne. Obowiązują próby pracy.
WRAŻENIE OGÓLNE : Amerykański spaniel wodny to aktywny, dobrze umięśniony, średniej wielkości pies, o falistej lub kędzierzawej sierści. Najważniejsze cechy to odpowiednia wielkość i harmonia budowy, struktura sierści i jej barwa. Pies musi odznaczać się solidną budową i mocnym kośćcem, a przy tym powinien cechować się pewną elegancją i nie może wydawać się zwalisty lub ociężały.
WAŻNE PROPORCJE: Długość tułowia nieco większa od wysokości; pies nie powinien być kwadratowy ani przesadnie zwarty. Harmonia budowy, zapewniająca sprawne wypełnianie funkcji użytkowych, jest ważniejsza od matematycznie wyliczonych proporcji.
ZACHOWANIE / TEMPERAMENT : Sposób bycia wskazuje na inteligencję, przyjazne usposobienie i chęć do pracy. Pies odznacza się wielką energią i pasją myśliwską, ale daje się kontrolować w polu.
GŁOWA : W proporcji do wielkości psa, średniej długości. Wyraz bystry, pewny siebie, inteligentny i atrakcyjny.
MÓZGOCZASZKA : Czaszka : Raczej szeroka i krągła. Stop : Średnio zaznaczony, nie za mocny.
TRZEWIOCZASZKA : Nos : Ciemny, czarny lub ciemno brązowy. Duży, o dobrze rozwartych nozdrzach, co zapewnia doskonały węch.
Kufa : Średniej długości, kanciasta i głęboka, nigdy nie jest szpiczasta. Wargi : Suche, przylegające, nie obwisłe.
Uzębienie : Zgryz nożycowy lub cęgowy. Oczy : Średniej wielkości, szeroko rozstawione, nie mogą być wypukłe ani wyłupiaste. Powieki przylegające, a nie obwisłe. Barwa oka waha się od jasnej, żółtawobrązowej, po brązową, orzechową lub ciemną, w harmonii z umaszczeniem.
Oczy żółte, w kolorze cytrynowym, dyskwalifikują - nie należy ich mylić z jasnymi, żółtobrązowymi.
Uszy : Osadzone nieco powyżej linii oczu, ale niezbyt wysoko, długie, szerokie i zaokrąglone; małżowina sięga do nosa.
SZYJA: Okrągła, średniej długości, mocna, umięśniona, bez podgardla, osadzona tak, aby głowa noszona była dumnie, ale nie łukowata.
TUŁÓW : Dobrze rozbudowany , krępy, ale nie przesadnie zwarty. Linia górna : Prosta, albo lekko opadająca od kłębu. Lędźwie : Mocne. Klatka piersiowa: Dobrze rozbudowana, sięga łokcia, ani zbyt szeroka, ani wąska. Żebra dobrze wysklepione, ale nie aż tak, aby wpływało to na sprawną akcję frontu. Słabizna : Nie podciągnięta.
OGON : Średniej długości, zakrzywiony jak biegun bujanego fotela, noszony trochę poniżej lub powyżej linii grzbietu. Zwęża się ku końcowi, jest ruchliwy, i porośnięty sierścią, tworzącą niewielkie pióro.
KOŃCZYNY PRZEDNIE : Średniej długości, proste, o mocnym kośćcu, ale nie tak krótkie lub masywne, aby upośledzało to pracę psa w polu. Łopatka : Skośna, sucha i dobrze umięśniona. Śródręcze : Mocne, bez śladu słabości. Piąte palce mogą być zachowane.
KOŃCZYNY TYLNE : W całości dają wrażenie solidności i siły napędu. Śródstopie umiarkowanie długie, mocne, proste, o mocnym kośćcu. Biodra : Solidne. Uda : Masywne. Staw skokowy : Duży, krągły, umiarkowanie kątowany. Śródstopia : Równoległe.
ŁAPY : Proporcjonalne do wielkości psa, palce zwarte, połączone błoną pławną, opuszki mocne.
CHODY : Ruch amerykańskiego spaniela wodnego jest wydajny i harmonijny. Pies nie powinien mieć luźnych łokci, a przy patrzeniu z tyłu tylne kończyny są dobrze umięśnione i ustawione jak najbardziej równolegle wobec siebie. Stawy skokowe są giętkie i sprawne, a ruch musi dawać wrażenie sprawności i siły.
SZATA SIERŚĆ : Może być równomiernie pofalowana aż do mocno skręconej. Jej struktura może być różna w różnych miejscach ciała psa. Konieczny jest odpowiednio gesty podszerstek, dający dostateczną ochronę przed niepogodą, wodą i gęstą roślinnością, w której pies musi pracować. Szyja i tylne części ciała obficie porośnięte. Na uszach włos długi na obydwu stronach, ale kanał słuchowy pozostaje odsłonięty. Na głowie włos krótki i gładki, bez czupryny. Ogon owłosiony na całej długości, z niewielkim piórem. Na nogach faliste lub kędzierzawe pióra, odpowiadające strukturze szaty. Pies może być trymowany dla schludnego wyglądu, a uszy ogolone, ale ani jedno, ani drugie nie jest wymagane.
MAŚĆ : Jednolita: wątrobiana, ciemno czekoladowa, brązowa. Dopuszczalna niewielka ilość bieli na palcach i klatce piersiowej.
WIELKOŚĆ I WAGA : Od 38 do 48 cm dla obu płci. Waga psa 13 - 20 kg, suki 11 - 18 kg, bez preferencji wielkościowych w obrębie tego limitu, o ile zachowane są proporcje, odpowiednia masa i harmonia. WADY: Wszelkie odstępstwa od powyższego wzorca powinny być traktowane jako wady i oceniane w zależności od ich stopnia oraz wpływu na zdrowie i dobre samopoczucie psa.
WADY DYSKWALIFIKUJĄCE: · Agresja lub wyraźna lękliwość. · Żółte oczy. · Psy wykazujące wyraźne wady fizyczne i/lub zaburzenia charakteru powinny być dyskwalifikowane. N.B. Samce muszą mieć dwa normalnie rozwinięte jądra w pełni wyczuwalne w mosznie.
