Taktyka przeszukania w akcjach poszukiwawczych

Siedzisz w dyżurce pijesz kawę i nagle dzwoni telefon zakłopotany członek rodziny dzwoni że brat nie przyszedł na noc do domu a powinien to zrobić wczoraj. Był w górach mieszkał dwa dni w schronisku i przed wyjściem dzwonił do domu że będzie wracał czerwonym szlakiem (18 km). Jeżeli wszystkie szczegóły są prawdziwe to takie zgłoszenie dla służb ratowniczych nie powinno stanowić większego problemu i lokalizacja zaginionego powinna być szybka. Ale co się dzieje i jak sobie radzą służby ratownicze w przypadku gdy brak konkretów i szczegółów. Oczywiście nie może być inaczej jak w dwudziestym pierwszym wieku aby nie wspomagać się elektroniką, kosmosem(satelitami), oprogramowaniami i sztuczną inteligencją. Mniej więcej tak to wygląda. Geograficzny System Informacyjny (GIS)Dla zarządzania akcjami poszukiwawczymi.

Niektóre możliwości systemu GIS
- Planowanie i analiza bieżąca akcji .- Rozpoznaje i określa priorytety w akcji.

- Prowadzi automatycznie różne obliczenia i znaczenia obszarów. Potrafi określić typ roślinności i drzewostan w całym systemie komunikacyjnym i w jego wybranych częściach.

- Pozwala kierującemu rozszerzać (powiększać) dany wycinek terenu 100 krotnie

- Przesuwając kursor po konkretnej lini na mapie zmieniają się współrzędne i jednocześnie ukazuje się w okienku informacja np. droga używana tylko w lecie lub jakieś inne informacje.

- Przestrzenna analiza: pozwala szybko prowadzić analizę pomiędzy różnymi przedmiotami punktami, pozwala dzielić przestrzeń ,analizować odległości pomiędzy poszczególnymi punktami czy określać odległości do miejsc niebezpiecznych.

- Jeżeli w system zostaną wprowadzone cały wywiad dane dotyczące cech, celu podróży, dane osobowe ,fizyczne, zdrowotne itd. System określa i otwiera się (jako mapa cyfrowa) samoczynnie centralnie w punkcie ostatniego kontaktu wzrokowego z osobą poszukiwaną jako „ikona” z napisem (ty jesteś tu).

Ikona może być przesuwana w inne miejsca jeżeli poszukiwany był widziany w innym miejscu poprzez ponowne kliknięcie podaje współrzędne i priorytety czy nawet adresy ulic w akcjach miejskich.

- Bardzo łatwe przechodzenie z jednej warstwy na drugą w wyświetlaniu np. z warstwy map na warstwę sprawozdań czy informacji.- Możliwość poruszania się po mapie w dwojaki sposób kursor „rączka” lub szybki tz. strzał w punkt. Np. informacja przez radiotelefon znaleziono plecak w tym miejscu podaje współrzędne. Prowadzący wyprowadza je a system automatycznie znaczy go na mapie i oblicza odległości od ostatnich wskazań a wykorzystując bazę danych danej akcji podaje prawdopodobieństwa lokalizacji poszukiwanej osoby.

- System samoczynnie oznacza obszar i stopień przeszukania poprzez nasycenie i wielkość koloru czerwonego.- Po wybraniu z menu- narzędzi można włożyć w nawias np. szlak i przesuwając kursorem między poszczególnymi punktami system obliczy automatycznie odległość jak również różnicę poziomów określając w przybliżeniu czas przejścia do konkretnej osobowości.- Cechy, które są odpowiednie do zachowania zagubionej osoby, są studiowane w różnych skalach i tempach.

Obszary i linearne cechy są podświetlonymi i kropkowanymi miejscami są oznaczone. „Szyjąc” działania poszukiwania.

- Dając zadanie do wykonania system zarządzania pokazuje rozwój poszukiwań w kilku prawdopodobnych strefach równocześnie.

- Kierownik dając jakieś zadanie do wykonania klika w menu gdzie wyświetla się mu pole zadań :
uzupełnia dane, program automatycznie używa pola tekstu adresu, by umieścić ikonę reprezentującą wyznaczony zespół na miejscu na mapie. Kierownik poszukiwania może przeglądnąć szczegóły dawania zadania do wykonania przez klikanie na ikonie w jego miejscu na mapie.

- Miejsce czas zadania automatycznie wpisuje się samoczynnie do systemu.

- Automatycznie szacuje wielkość poszczególnych obszaru do przeszukania co pozwala określić kierownikowi ilość ratowników jaką potrzebuje w danym terenie.

- Automatycznie buduje segmenty obszarów według danych wprowadzonych do systemu i przeszkód lub punktów na mapie. np. opiera boki segmentów o drogi ,ścieżki, rzeki punkty wprowadzone. Można dodawać własne pola tekstowe do poszczególnych obszarów.

- Po wprowadzeniu numeru sektora program oblicza ilość ratowników potrzebnych do tyraliery na podstawie map( informacja w systemie) leśnych i geodezyjnych (drzewostan, roślinność ,)

- Wszystkie dane można nałożyć na zdjęcia lotnicze.

- Oczywiście są takie możliwości jak wprowadzanie danych z przenośnych GPS.

Ma oczywiście jeszcze wiele mniej ważnych możliwości (niestety piwa nie przynosi) Aby to wszystko dobrze pracowało ratownicy muszą posiadać pewne dane i wiedzę którą między innymi taki system będzie wykorzystywał. Przedstawię parę przykładów. Podstawowe pytania i problemy jakie są stawiane grupą ratowniczym w przypadku takich akcji to:

- Obszar jaki jest do przeszukania wielkość, przeszkody, znajomość poszczególnych fragmentów.
- Ograniczenia sprzętowe i zasoby ludzkie- Skuteczność wywiadu cel, kierunek, punkt ostatniej widoczność z poszukiwanym.
- Prawidłowa Ocena kierunku poszukiwania ,obliczenie prawdopodobieństwa odnalezienia.
- Sukces nastąpi jeżeli będzie efektywność metod poszukiwania, poszukiwanie we właściwych miejscach, skierowanie grup poszukiwawczych jak najszybciej do sektorów największego prawdopodobieństwa.
- Cel – określić z dużym prawdopodobieństwem kierunek i obszar w którym może znajdować się osoba poszukiwana , na podstawie analizy zachowań poszukiwanych osób.- Określenie od 2 – 5 priorytetowych kierunków.
- Przypisanie konkretnej osoby do jednej z sześć grup – Małe dzieci od 1-6 lat , duże dzieci od 6-12 lat, myśliwi , turystyka piesza, inne dorosłe osoby, starsze osoby powyżej 65 lat.
- Każdą z w/w kategorii przeanalizować w odpowiednim terenie( Płaskim Terenie i Górskim Terenie).W zależności od oceny terenu.

- Określić osobowość zaginionej osoby.

Podstawy planowania działań poszukiwawczych:
- Ocena i przebieg całego procesu zaginięcia i osobowości ofiary.
- Ocena terenu poszukiwań.
- Zakwalifikowanie ofiary do jednej z trzech niżej wymienionych szeroko pojętych kategorii co będzie miało wpływ na trafne określenie sposobu zachowania się takiej osoby.

Z góry ustalić znane miejsca dla osoby poszukiwanej , kiedy poszukiwany był ostatnio w tych znanych i mniej znanych miejscach tj. obozowiska , domki letniskowe, strumienie, rzeki, lasy, czym się przemieszczał, często odwiedzane domy , urzędy , szpitale itp.  Podróż –wycieczka , samotnie ,z grupą, ścieżka ,droga, szlak, znanej trasie czy nie, ustalenie punktu oddzielenia się lub ostatniego widzenia (PLS). Teren –ofiara z zamiarem , samobójstwa, polowania, zbierania grzybów jagód itp.. Czy jakaś forma rekreacji ruchowej.

Badania i analiza akcji dowiodły brak wpływu na obierany kierunek:-
- Prawostronny – praworęczność , odruchowe poruszanie się prawą stroną. (wyjątek brak widoczności)
- Lewostronny- leworęczność , bez względu na prawo czy leworęczność 61% z badanych wybierało kierunek w lewo.
- Gęstość poszycia ,rodzaj roślinności nie miał wpływu na obierany kierunek.
- Poruszanie się i szukanie ścieżek i dróg z najmniejszym oporem bez względu na kierunek-
 Jedyny czynnik który wpływał na kierunek podróży w znaczący sposób to spadek terenu.- Teoretycznie ofiara może obrać kierunek 360 stopni z punktu ostatniego widzenia. W praktyce występują ograniczenia terenowe naturalne, sztuczne. Kilka danych z badań i analiz akcji które są wykorzystywane w planowaniu i taktyce:

Prawdopodobna odległość od punktu ostatniego widzenia.

- Promień od ostatniego punktu widzenia osoby poszukiwanej.- Prawdopodobna odległość jaką przeszły osoby poszukiwane szukając punktu docelowego od punktu ostatniego widzenia do punktu odnalezienia.

- Na Faktyczną odległość ma wpływ kilka czynników i wartości te mogą ulegać zmiennej: psychiczny wpływ na poszukiwanego , jego stan fizyczny, typ terenu , pogoda,- Ważniejsze dla planisty jest to że większość osób została znaleziona w promieniu między 1 – 2 milami bez względu na drogę jaką przebyli

- Zawsze należy pamiętać że są wyjątki i te powinny być brane pod uwagę jako taktyka końcowa.- Wartości w milachInne dane i analizy przeprowadzone pod kontem wpływu pogody na wykrywalność i korzystanie z tz. Ułatwień terenowych ( ścieżki , nasypy itd.)

- Dzieci 6-12 lat

- Orientacja i nawigacja w terenie -tak

- Uciekają by zwrócić na siebie uwagę lub uniknąć kary

- Uciekają z powodu odmowy , besztania- Bardziej pochłonięci tym co ich niepokoi niż terenem- Po zorientowaniu się że zaginęli występuje zakłopotanie i obawa przed karą- Może wystąpić niechęć do współpracy- Odbierają lęki i problemy tak jak dorośli.

Wykrywalność dobra pogoda 65% Zła 10% skłonność do szukania ochrony

Korzystanie z ułatwień terenowych: 67% skorzystało 33% nie skorzystało

Promień odnalezienia:

Promień odnalezienia w płaskim terenie:18% w promieniu 1 mili47% pomiędzy jedną a dwoma milami24% pomiędzy dwoma a trzema milami 11% powyżej trzech mil

Promień odnalezień w terenie górskim:6% idzie w górę11% jest na tej samej wysokości83% idzie w dół7% znajdowanych jest poza31% znajdowano w promieniu 1 mili Tworzenie Promieni Prawdopodobieństwa i Określanie Prawdopodobieństwa Odnalezienia
(dzieci 1-6 lat 12 przypadków)

Odnalezienia w 12 wypadkach miały miejsca :

- Między strefą 0,0 mili – 0,2 mili 2 przypadki

- Między strefą o,2 mili – 0,4 mili 3 przypadk

i- Między strefą 0,4 mili – 0,6 mili 4 przypadki

- Między strefą 0,6 mili – 0,8 mili 2 przypadki

- Między strefą 0,8 mili – 1,0 mili 1 przypadek

------------------- Razem 12 przypadków

Jeżeli ilość poszczególnych odnalezień podzielimy przez 12 uzyskamy procent w poszczególnych promieniach . Z kolei łącząc poszczególne procenty ze stref uzyskamy prawdopodobieństwa w odnalezieniu

Między 0,0- 0,2 mili – 2/12 Przypadków 16,6 % Prawdopodobieństwo 16,6 %- Między 0,2-0,4 mili - 3/12 Przypadków 25,0 % Prawdopodobieństwo 41,6 %- Między 0,4-0,6 mili - 4/12 Przypadków 33,3 % Prawdopodobieństwo 74,9 %- Między 0,6-0,8 mili - 2/12 Przypadków 16,6 % Prawdopodobieństwo 91,5 %- Między 0,8-1,0 mili 1/12 Przypadków 8,3 % Prawdopodobieństwo 99,8 %- Tak należy obliczać w poszczególnych grupach.Środkowa odległość(md) Jako punkt wyjścia do obliczeń i sposobu prowadzenia poszukiwań.

Przykład na dwunastu akcjach (dzieci 1-6 lat)- Md – punkt wokół którego buduje się strefy przeszukiwań. Przykłady odnalezień:

- w strefie 0,0 mili – 0,2 mili – 2 odnalezienia
- w strefie 0,2 mili – 0,4 mili – 3 odnalezienia
- w strefie 0,4 mili – 0,6 mili – 4 odnalezienia
- w strefie 0,6 mili - 0,8 mili – 2 odnalezienia
- w strefie 0,8 mili – 1,0 mili – 1 odnalezienie . ------------- (0,9 mili)

- Punkt w którym osoba poszukiwana była widziana ostatni raz (PLS) znajduje się w odległości 0,9 mili od punktu najbardziej oddalonego w którym zastała znaleziona osoba. Dzieląc tę odległość na pół (0,45 mili) otrzymujemy punkt (md) wokół którego budujemy strefy przeszukiwań.- Strefa 25 % będzie zawierać 3 z 12 odnalezień- Strefa 50 % będzie zawierać 6 z 12 odnalezień- Strefa 75 % będzie zawierać 9 z 12 odnalezień

Strefy i punkt środkowy:

Rozkład Prawdopodobieństwa,  Starsi Ludzie Powyżej 65 lat, Płaski Teren

- 25% strefa pomiędzy 0,8- 1,0 mili
- 50% strefa pomiędzy 0,7-1,2 mili
- 75% strefa pomiędzy 1,0-1,3mili
- 93% strefa pomiędzy PLS-3,0miliŚrodkowa odległość (md) od PLS 1,0 mili

urystyka Piesza Teren Górski Rozkład Prawdopodobieństwa

- 25% strefa pomiędzy 2,0 -3,0 mili w dół
- 50% strefa pomiędzy 0,6 -3,6 mili w dół
- 75% strefa pomiędzy 0,4 mili w górę 6,1 mili w dół

Środkowa odległość (md) od PLS 2,5 mili w dół

Przykład planowania poszukiwania zaginionego turysty teren górski.
- Mamy informację : punkt gdzie był ostatni raz widziany (PLS), pogoda jest dobra.

- Dane jakie mamy z analiz akcji:
- 89% idzie w dół,- środkowa odległość (md) od PLS wynosi 2,5 mili.
- 25% strefa jest o promieniu 0,5 mili
- 50% strefa jest o promieniu 1,5 mili
- 75% strefa jest o promieniu 3,25 mili- Łatwość wykrywania 75% (tej grupy)

- Używa pomocy terenowych 73% bardzo duże prawdopodobieństwo użycia skrótów drogi

- Przetrwanie 89%

Planuj: kierunek, określ który powinien zostać przeszukany najpierw . Ponieważ 89% idziew dół, dlatego większość poszukiwania powinna zostać skoncentrowana w tym kierunku.Zespoły powinny być szybko wyekspediowane, by sprawdzić ślady, ścieżki lub rowy, bo jest 73% szansy, że turysta pieszy ich użył.Jest uzasadnienie, zespoły powinny zostać wyekspediowane wzdłuż trasy, zwracając uwagę: możliwe skróty , miejsca z których widać i słychać oznaki cywilizacji, niebezpieczne obszary, monitorowanie miejsc prawdopodobnego wyjścia. Wyszczególnij zespoły takie jak np. przewodnicy z psami , skieruj ich do obszaru największego prawdopodobieństwa który w tym przypadku jest dookoła punktu (md) 2,5 mili w dół od PLS.- Przewodnicy z psami powinni przeszukać obszar o promieniu 1,5 mili od tego punktu . Jeżeli nie masz psów ratowniczych musisz skierować tam ratowników.

Z 75 badanych akcji sukces następował w sektorach 25% 50 % 75% prawdopodobieństwa rozkładały się następująco
- strefa 25% 23 osoby prawdopodobieństwo 53%
- strefa 50% 27 osoby prawdopodobieństwo 54%
- strefa 75% 20 osoby prawdopodobieństwo 71%

Jeżeli nie masz psów strefy powinno się przeszukać w odstępach ok. 25 m ponieważ wykrywalność w tej grupie jest 75%.

Uzbrojony w tę wiedze planujący poszukiwania ma dużo większe prawdopodobieństwo sukcesu.

Inne materiały do analizy przeszukania terenu to oprogramowanie Ozi. Materiały z dwóch autentycznych akcji poszukiwawczych pierwsze na podkadzie zdjęcia lotniczego drugie na mapie. Z czytane GPSy poszczególnych ratowników.

Andrzej Górowski
http://psy-ratownicze.eu/