Użytkowość psów

Psy ze względu na funkcje jakie pełnią dla człowieka, zostały podzielone na typy, bądź grupy związane z użytkowością. Wykorzystywane są jako:

1. psy myśliwskie

Psy myśliwskie - grupa psów różnych ras użytkowanych przez myśliwych jako pomoc w polowaniu po uprzednim ich ułożeniu; zależnie od sposobu zachowania na polowaniu (bez względu na rasę), rozróżnia się wyspecjalizowane grupy psów myśliwskich.

Podział grup psów myśliwskich

Podział ze względu na cechy wrodzone:
psy wystawiające - do tej grupy należą tylko wyżły.
psy niewystawiające - należą tu pozostałe rasy myśliwskie

Podział według zakresu pracy psa i przydatności do poszczególnych rodzajów polowań
wyżły - przeznaczone do aportowania, wyszukiwania, a także polowania w wodzie.
gończe - przeznaczone do pogoni za zwierzyną.
dzikarze - predysponowane do polowania na dziki.
norowce - predysponowane do wypłaszania lisów, królików i innej zwierzyny zamieszkującej nory.
tropowce - predysponowane do tropienia zwierzyny po zostawionych przez nią śladach (tropach).
posokowce - przeznaczone do poszukiwania postrzelonej zwierzyny czarnej oraz płowej.
płochacze - przeznaczone do naganiania zwierzyny.

Podział ze względu na predyspozycje rasy oraz rodzaju wytresowania
psy wszechstronne - mające predyspozycje do pracy w wodzie, polu oraz lesie
psy wielostronne - mające predyspozycje do pracy w dwóch z trzech środowisk
psy jednostronne - wyspecjalizowane w jednym rodzaju polowania.

Podział według wyglądu psa
krótkowłose - wrażliwe na niskie temperatury, najlepiej się nadają do pracy w suchym polu.
szorstkowłose - predysponowane do pracy w wodzie, szuwarach, poszyciu, śniegu, kolczastej roślinności.
długowłose - przystosowane do pracy w trudnym terenie jak rasy szorstkowłose.

wg: Psy myśliwskie

2. psy ratownicze

Pies ratowniczy - w kynologii określenie psa, mające dwa znaczenia:
1. pies wyszkolony do realizacji zadań z dziedziny ratownictwa
2. pies rasy predysponowanej do realizacji zadań z dziedziny ratownictwa - dana rasa od wielu pokoleń hodowana jest w celu zachowania bądź rozwinięcia predyspozycji do ratownictwa.

- przy czym pojęcia te mogą się przenikać, lub nie, tak więc możemy mieć do czynienia z:
psem ratowniczym (ze względu na wyszkolenie) nie będącym psem rasowym bądź też rasy nie uznawanej za ratowniczą;
psem ratowniczym (ze względu na rasę) nie wyszkolonym;
psem ratowniczym ze względu na rasę i wyszkolenie.

Ze względu na sposób użycia psów ratowniczych rozróżniane są takie typy jak:
pies ratowniczy lądowy:
pies ratowniczy lawinowy;
pies ratowniczy gruzowy;
pies ratowniczy poszukiwawczy;
pies ratowniczy dowodny.

Generalnie psy ratownicze powinny cechować się:
budową i wielkością odpowiednią do stawianych im zadań;
całkowitym brakiem agresji w stosunku do człowieka.

Wymogi te stoją niekiedy w sprzeczności z oczekiwaniami właścicieli, najczęściej w zakresie:
- eksterieru: oczekuje się psa większego lub mniejszego niż rozmiar pożądany w ratownictwie (np. małego, tzw. "kompaktowego" nowofundlanda);
- charakteru: próby zastosowania psów określonej rasy do zadań sprzecznych z ich wrodzonymi cechami (np. używanie psów ras ratowniczych jako psów obronnych).

3. psy pasterskie

Pies pasterski - jest to typ psa, który w drodze selekcji dokonywanej przez człowieka, nabrał cech obrońcy stad zwierząt hodowlanych przed drapieżnikami. Do cech tych należą: zaciętość w walce, odporność na trudne warunki pogodowe i terenowe, silne poczucie hierarchii w stadzie, stąd psy tego typu często mają problem z całkowitym podporządkowaniem się człowiekowi. Przyzwyczajone do samodzielnej pracy potrzebują stałego zajęcia.

Początkowo typowe psy pasterskie musiały być silne i duże, aby móc podjąć konfrontację z takim zagrożeniem jak np. niedźwiedzie. Przykładem psa pasterskiego o takich pierwotnych cechach jest owczarek środkowoazjatycki, który w swoich ojczystych terenach dalej pełni funkcje użytkowe.

Wraz z przetrzebieniem pogłowia wilków i niedźwiedzi nie było już konieczności posiadania tak ciężkich i "bojowych" psów. Już w roku 1570 Caius donosi, że na Wyspach Brytyjskich popularnością i uznaniem cieszył się owczarek angielski, który był w swej budowie lżejszy. Potrzeba posiadania psa pilnującego stad, aby te nie tratowały upraw, kładła nacisk na takie cechy osobnicze jak mniejsza niezależność, posłuszeństwo, umiejętność pilnowania oraz umiarkowana agresywność. Ta ostatnia cecha była związana z istotną kwestią współpracy ze stadem - pies musiał umieć kąsać owce, tak aby te czuły przed nim respekt, jednak nigdy nie mógł ich skaleczyć. Pożądane były także osobniki, które potrafiły pracować cicho, nie płosząc stada głośnym szczekaniem.

Rozróżnienie psów pasterskich i psów owczarskich jest wręcz niemożliwe, ponieważ ich funkcje, cechy anatomiczne, a także charakterologiczne są bardzo zbliżone. Funkcje psów pasterskich pełnią także psy, które nie należą ściśle do tej grupy biorąc pod uwagę klasyfikację FCI. Przykładem takiego psa pasterskiego (oprócz owczarka środkowoazjatyckiego) jest mastif hiszpański.

Według FCI psy pasterskie stanowią sekcję pierwszą w grupie pierwszej (poświęconej psom pasterskim i zaganiającym).

4. psy stróżujące

• psy stróżująco - obronne (Doberman)

5. psy służbowe wykorzystywane na potrzeby wojska, policji i służb celnych

psy służbowe wykorzystywane na potrzeby wojska(Czarny terier)
policji (Owczarek niemiecki)
służb celnych (chodsky pes)

6. psy zaprzęgowe

7. psy wyścigowe

8. psy reprezentacyjne

9. psy hodowane w celach konsumpcyjnych

10. psy wiejskie

11. psy hodowane w celach kynoterapii

źródło: wikipedia.pl