BERGAMASCO - informacje podstawowe

W dobie ograniczeń hodowania psów ras uznanych za niebezpieczne, czy obcinania uszu i ogonów u ras u których było to wymagane we wzorcu, takie rasy jak Bergamasco, stają się wręcz hitami XXI wieku.

Cane da Pastore Bergamasco (dosł. Pies Pasterza Bergamskiego - od miasta Bergamo we Włoszech) to pies wręcz idealny, który zaspakaja pragnienie posiadania groźnie wyglądającego psa, w miarę dużego (suczki 56 cm +/- 2 cm, psy 60 cm +/- 2 cm), ale nie wymagającego czasochłonnej pielęgnacji. Do tego mądrego, oddanego, stróżującego, a w tym wszystkim bardzo bezpiecznego, ponieważ jego szacunek do człowieka nie pozwala mu na agresję wobec niego, ten pies pilnuje i stróżuje, ale nie "wykonuje wyroków".

Jakby tego było jeszcze mało, jest to pies, który w szczególny sposób kocha dzieci i bardzo się o nie troszczy, jest też idealnym towarzyszem człowieka. Bergamasco jest przy tym bardzo czuły na ciepło, które właściciel może mu dać, kocha wtedy z oddaniem i szlachetnością.

Bergamasco to stara włoska rasa użytkowa, o obfitej szacie na całym ciele i nie potrzebuje większych zabiegów, ma pozostawać w stanie naturalnym. Nie ma być czesany. Dredy tworzą się około drugiego roku życia psa i przyrastają na długość z wiekiem. Mają być szersze niż u innych ras "sznurowych" jak Puli, czy Komondorów. Z wiekiem ich egzotyka staje się wręcz "powalająca" swoim pięknem i oryginalnością.

Wzorzec FCI nr 194

BERGAMASCO (Cane da pastore Bergamasco)
Kraj pochodzenia: Włochy
Data publikacji obowiązującego wzorca: 27.11.1989
Użytkowanie: Pies pasterski do przepędzania i obrony stada.

Klasyfikacja FCI: Grupa 1 - Psy pasterskie i zaganiające.
Sekcja 1 - Psy pasterskie.
Próby pracy nie wymagane.

RYS HISTORYCZNY:
Ta dawna rasa psów, pilnujących stad, rozpowszechniła się w Alpach Włoskich. Szczególnie licznie występują w rejonie Bergamo, znanym z intensywnej hodowli owiec.

WYGLĄD OGÓLNY:
Bergamasco jest psem owczarskim średniej wielkości, o naturalnym, wiejskim wyglądzie, proporcjonalnie i solidnie zbudowanym. Całe ciało pokryte obfitą sierścią. Tułów wpisany w kwadrat, ogólne wrażenie wyważenia, harmonii i naturalności. Żadna część ciała nie powinna sprawiać wrażenia, że jest przesadnie, lub nie dość rozwinięta.

WAŻNE PROPORCJE:
Długość tułowia, mierzona od najbardziej wysuniętego ku przodowi punktu stawu barkowego (łączącego łopatkę i ramię) po koniec guza siedzeniowego, jest równa wysokości psa w kłębie (tułów jest zatem kwadratowy). Toleruje się, choć nie jest to pożądane, odstępstwo o nie więcej, jak 1 do 2 cm. Długość głowy wynosi 4/10 wysokości w kłębie. Głębokość klatki piersiowej musi stanowić 50% wysokości w kłębie.

ZACHOWANIE - TEMPERAMENT:
Zadaniem bergamasco jest przepędzanie i obrona stada; predestynują go do tego czujność, zdolność do koncentracji i zrównoważenie. Łatwo się uczy, a jego zdecydowanie w połączeniu z rozwagą i cierpliwością czynią zeń doskonałego psa stróżującego i do towarzystwa, z powodzeniem wykonującego najrozmaitsze zadania. Jest mocno przywiązany do człowieka.

GŁOWA:
Długość kufy równa długości mózgoczaszki, głowa o równoległych liniach, wydaje się duża. Pokryta jest suchą, dobrze przylegającą skóra, która nie może tworzyć fałd ani zmarszczek.
Mózgoczaszka:
Czaszka: Szeroka i lekko wypukła pomiędzy uszami, lekko zaokrąglone i szerokie czoło. Linie profilu równoległe, długość czaszki taka sama, jak długość kufy. Szerokość mózgoczaszki nie może być większa, jak połowa długości głowy. Czoło jest lekko wypukłe, tak przy oglądaniu z przodu, jak i z boku, łuki jarzmowe wyraźne. Bruzda czołowa zaznaczona, guz potyliczny wyraźny i dobrze widoczny.
Stop: Wyraźny, ale zaznaczony przede wszystkim przez wypukłość czoła, wyraźne łuki brwiowe oraz mocno wykształcone kości nosowe i czołowe.
Trzewioczaszka:
Kufa: Stopniowo zwężająca się ku końcowi - jej boczne linie, oglądane z góry, są lekko zbieżne, ale nie aż tak, aby kufa była spiczasta; jest dość tępo zakończona. Długość kufy jest równa długości mózgoczaszki. Szerokość kufy, mierzona w połowie jej długości, sięga mniej więcej połowy długości, a jej głębokość nie powinna być mniejsza od połowy długości. Linia górna kufy powinna być prosta. Dolna linia powinna być wyznaczona żuchwą, a nie wargami. Dość trudno jest ustalić położenie kącika warg, ale powinien on się znajdować mniej więcej na linii pionowej, przechodzącej przez zewnętrzny kącik oka. Dolna krawędź żuchwy jest niemal prosta.
Wargi: Delikatne, mało znaczne, rozdzielają się pod nosem i jedynie przykrywają zęby. Brzegi warg dobrze pigmentowane.
Uzębienie: Szczęka i żuchwa dobrze rozwinięte, zwłaszcza żuchwa. Zęby białe, duże, regularnie rozstawione; uzębienie kompletne. Zgryz nożycowy.
Policzki: Mało wyraźne.
Oczy: Duże, tęczówka barwy kasztanowej, w ciemniejszym lub jaśniejszym odcieniu, w zależności od umaszczenia. Osadzone frontalnie, mają wyraz łagodny i czujny. Otwór oka kształtu lekko owalnego. Oczy lekko skośne - wyimaginowana oś podłużna oka wzniesiona o około 15 stopni od linii poziomej. Powieki dobrze przylegające, o czarnych krawędziach, rzęsy bardzo długie, podtrzymujące opadający na oczy włos.
Uszy: Wysoko osadzone, częściowo załamane - mniej więcej na jednej trzeciej długości. Gdy pies jest czymś zainteresowany, unosi trochę ich podstawy. Kształtu trójkątnego, długości od 11 do 13 cm, szerokości od 6,5 do 8 cm. U podstawy szerokie, sięgają tylną krawędzią do miejsca, gdzie głowa łączy się z szyją, natomiast przednią połowy czaszki. Koniec ucha lekko zaokrąglony, Włos na uszach jest miękki i trochę falisty, na ich końcach tworzy frędzle.

SZYJA:
Górna krawędź szyi lekko wysklepiona, szyja nieco krótsza od głowy i nie stanowi więcej, jak 80% jej długości. Obwód szyi, mierzony w połowie długości, powinien być przynajmniej dwukrotnie większy od długości. Skóra przylegająca, bez podgardla. Szyja porośnięta gęstą sierścią.

TUŁÓW:
Linia górna: Kłąb wyraźnie wyróżniający się od prostej linii grzbietu. Lędźwie trochę wysklepione, zad lekko opadający.
Kłąb: Wysoki i długi. Szyja płynnie przechodzi w tułów.
Grzbiet: Odcinek piersiowy prosty, dobrze umięśniony i szeroki, długości mniej więcej 30% wysokości w kłębie, płynnie przechodzi w odcinek lędźwiowy, a ten - w zad. Długość odcinka lędźwiowego około 20% wysokości w kłębie, zatem jest on wyraźnie krótszy od odcinka piersiowego. Szerokość lędźwi równa ich długości, powinny być dobrze umięśnione.
Zad: Mocny, szeroki, dobrze umięśniony i opadający pod kątem 30% do linii poziomej; szerokość pomiędzy guzami biodrowymi powinna wynosić 1/7 wysokości w kłębie. Klatka piersiowa: Pojemna, z zakrzywionym mostkiem, sięgającym do łokcia. Obwód klatki piersiowej, mierzony za łokciami, jest o 25% większy od wysokości w kłębie, a jej średnica musi wynosić 30% tej wysokości. Głębokość klatki wynosi 50% wysokości w kłębie.

OGON:
Mocny i gruby u nasady, zwężający się ku końcowi, porośnięty kozim, lekko falistym włosem. Długość ogona wynosi 60-65% wysokości w kłębie; bez trudu sięga stawu skokowego, gdy jest
opuszczony, ale lepiej, by był trochę krótszy. W spoczynku ma kształt szabli, to znaczy jest prosty na pierwszej 1/3 długości i zagięty na ostatniej 1/3. W ruchu pies macha nim, jak flagą.

KOŃCZYNY:
Kończyny przednie:
Widziane z przodu i z boku są proste, a ich długość od podłoża do łokcia wynosi 50% wysokości w kłębie, w harmonii do wielkości psa.
Łopatki: Dobrze zbudowane i masywne, mocno umięśnione. Długość łopatki to nieco więcej niż 1/4 wysokości w kłębie, od 15 do 17 cm. Nachylona jest ona pod kątem 60-70 stopni w stosunku do linii poziomej. Ramiona: Dobrze umięśnione, o mocnej kości, długości 30% wysokości w psa kłębie, nachylone pod kątem 60-70 stopni w stosunku do linii poziomej. Kąt pomiędzy łopatką a kością ramienia waha się od 105 do 125 stopni.
Łokcie: Muszą być ustawione równolegle w stosunku do linii środkowej tułowia, na linii pionowej, przebiegającej od kłębu do podłoża. Kąt pomiędzy ramieniem a kością promieniową przedramienia wynosi 150-155 stopni. Całe kończyny, poczynając od łokcia, porośnięte obfitym, długim i gęstym włosem, pozbijanym w kępy.
Przedramiona: Pionowe, długości co najmniej równej długości ramienia, o mocnych kościach i silnym umięśnieniu. Nadgarstki: Suche, ruchome, z wyraźną kością groszkowatą. Wystaje trochę do przodu przed linią kończyny. Śródręcza: Suche i elastyczne, oglądane od przodu znajdują się na linii kończyny, oglądane z boku jest ustawione lekko skośnie.
Łapy: Owalne (zajęcze), o zwartych i dobrze wysklepionych palcach. Pazury mocne, wysklepione i ciemne, opuszki mocne i ciemne.
Kończyny tylne:
W całości proporcjonalne do wielkości psa, ustawione równolegle wobec siebie.
Uda: Długie, szerokie, dobrze umięśnione, tak, że powierzchnia ich jest trochę wysklepiona. Długość uda wynosi około 30% wysokości w kłębie, a szerokość 3/4 długości. Kąt, który udo tworzy z miednicą, wynosi 100-105 stopni. Podudzia: O mocnym kośćcu i suchym, dobrze wykształconym umięśnieniu. Długość podudzia stanowi mniej więcej 1/3 wysokości w kłębie, a nachylenie w stosunku do linii poziomej - 55 stopni.
Stawy kolanowe: Nie wykręcone ani na zewnątrz, ani do wewnątrz. Kąt pomiędzy kością udową i piszczelową wynosi około 130-135 stopni.
Stawy skokowe: Jego boczne powierzchnie muszą być szerokie, a odległość od stawu skokowego do podłoża to nie mniej, jak 25% wysokości w kłębie. Kąt w stawie skokowym wynosi od 140 do 145 stopni.
Śródstopia: Jego długość, mierzona od kości piętowej do łapy, jej tożsama z odległością stawu skokowego od podłoża. Przy mierzeniu wyłącznie śródstopia wynosi ona około 15% wysokości w kłębie. Musi być ustawione pionowo. Wilcze pazury należy usunąć.
Łapy: Takie same, jak przednie. CHODY:
Krok długi i swobodny; najbardziej pożądaną formą ruchu jest dość długi, harmonijny kłus. Dzięki swej budowie pies łatwo wchodzić może w galop, który może utrzymywać na dość znacznym dystansie.

SKÓRA:
Przylegająca na całym ciele, delikatna, zwłaszcza na uszach i przednich nogach. Nie tworzy zmarszczek na głowie ani podgardla. Błony śluzowe i trzecia powieka czarne.

OKRYWA WŁOSOWA:
Sierść: Nadzwyczaj obfita, bardzo długa, ukształtowana różnie na poszczególnych partiach ciała. Włos szorstki, kozi, zwłaszcza na przedniej części ciała. Od połowy klatki piersiowej na całej tylnej części tułowia, i na wszystkich kończynach, sierść - w zależności od wieku - albo tworzy, albo już utworzyła opadające wstęgi. Włos na głowie nie jest tak szorstki, przykrywa oczy. Na kończynach włos tworzy równo rozmieszczone kosmyki, opadające ku dołowi, tak, że przód psa wygląda jak jedna masa włosa. Na zadzie i kończynach tylnych gęste wstęgi pokrywają całą powierzchnię. Podszerstek krótki i gęsty, tak, że skóra jest niewidoczna, i tłusty w dotyku.
Maść: Jednolicie szara lub w łaty szare, w różnych odcieniach, od najjaśniejszego do niemal czarnego. Dopuszczalne odcienie beżowe i płowe. Maść jednolicie czarna dopuszczalna pod warunkiem, że czerń nie jest ani czysta, ani lśniąca. Niedopuszczalna maść biała, a białe znaczenia tolerowane, o ile nie przekraczają 1/5 powierzchni.

WZROST:
Wysokość w kłębie:
Idealna 60 cm dla psów, z tolerancją 2 cm w obie strony, dla suk 56 cm z taką samą tolerancją.
Waga: Psy: 32-38 kg, suki: 26-32 kg

WADY:
Wszystkie odstępstwa od tego, co podano powyżej, powinny być traktowane jako wady, powodujące odpowiednie obniżenie oceny. Jednakowo wadliwy jest pies ze zbyt małą głową, jak i ten, który stale porusza się inochodem.

Wady wykluczające z hodowli:
Profil wypukły lub wklęsły.
Wyraźny przodozgryz.
Obuoczny zez.
Nos niekompletnie pigmentowany.
Wysokość powyżej lub poniżej wzorcowej.
Zakręcony ogon.
Wady dyskwalifikujące:
Agresja lub lękliwość.
Zupełnie niepigmentowany nos.
Kufa wyraźnie garbonosa lub o wklęsłym profilu.
Kompletny obustronny brak pigmentacji powiek.
Porcelanowe oko, choćby jedno.
Bardzo widoczny przodozgryz.
Brak ogona lub ogon skrócony, zakręcony nad grzbietem.
Kompletny brak pigmentacji śluzówek.
Maść biała na więcej niż 1/5 powierzchni ciała.
Każdy pies, zdradzający widoczne zaburzenia charakteru, musi zostać zdyskwalifikowany.

UWAGA:
Samce muszą mieć dwa, prawidłowo wykształcone jądra, całkowicie umieszczone w worku mosznowym.

Barbara Rayska-Świst
www.banciarnia.com