Kościec psa: KOŚCI KOŃCZYNY MIEDNICZEJ cz.2

 Kościec podudzia należy do odcinka przejściowego tylnego i składa się z dwóch kości: piszczelowej i strzałkowej. Kość piszczelowa, położona po stronie przyśrodkowej, jest silniej rozwinięta niż położona pobocznie kość strzałkowa. Ponadto kość strzałkowa nie bierze udziału w budowie stawu udowo-piszczelowego. Przestrzeń międzykostna podudzia jest skrócona u psa i występuje tylko na wysokości bliższej połowy podudzia, ponieważ w dalszej połowie obydwie kości ściśle do siebie przylegają.
 
 Kość piszczelowa zwana też piszczelą, należy do kości nośnej i spełnia podobne zadanie jak kość promieniowa w kończynie piersiowej.
 Powierzchnia stawowa bliższa kości piszczelowej obejmuje dwa kłykcie; boczny i przyśrodkowy. Na stronie zewnętrznej kłykcia bocznego leży powierzchnia stawowa strzałkowa do zestawienia ze strzałką. Od strony doogonowej oba kłykcie dzieli wcięcie podkolanowe. Na końcu bliższym między omawianymi kłykciami umieszczona jest wyniosłość międzykłykciowa, składajaca się z dwóch guzków; guzka międzykłykciowego bocznego i guzka międzykłykciowego przyśrod kowego. Obydwa guzki oddziela pole międzykłykciowe. Na krawędzi doczszkowo-bocznej końca bliższego kości piszczelowej leży bruzda prostownicza przeznaczona dla przejścia mięśnia prostownika palców stopy długiego.
 W obrębie trzonu tej kości na powierzchni doczaszkowej znajduje się podłużny, pochylony na zewnątrz grzebień strzałkowy, zakończony dogrzbietowo guzowatością kości piszczelowej. Na powierzchni doogonowej, w bliższej połowie trzonu, rysuje się przebiegająca skośnie i dobrzusznie do brzegu przyśrodkowego kresa mięśnia podkolanowego. Poniżej tej kresy leżą w połowie długości trzonu liczne kresy mięśniowe.
 Koniec dalszy kości piszczelowej tworzy ślimak, służący do połączenia z kością skokową. Powierzchnia stawowa ślimaka jest podzielona grzebieniem ślimakowym na dwie niesymetryczne części. Po stronie przyśrodkowej ślimaka znajduje się kostka przyśrodkowa. U mięsożernych po stronie zewnętrznej dalszego końca znajduje się wcięcie strzałkowe do zestawienia ze strzałką.
 Kość piszczelowa u psa jest lekko esowato wygięta. Na końcu bliższym dwa guzki wyniosłości międzyguzkowej są jednakowej wysokości. Guzowatość kości piszczelowej jest stosunkowo dobrze wykształcona. Na powierzchni bocznej trzonu w jego dolnej połowie, brzeg boczny występuje w postaci szorstkiego grzebienia do połączenia ze strzałką, ponieważ właściwa przestrzeń międzykostna podudzia, leży u psa tylko na wysokości bliższej połowy podudzia.
 
 Kość strzałkowa zwana też strzałką przebiega na całej długości podudzia. Koniec bliższy tej kości jest wykształcony jako głowa kości strzałkowej. Na powierzchni przyśrodkowej głowy znajduje się powierzchnia stawowa do zestawienia z kością piszczelową. Koniec dalszy strzałki tworzy kostkę boczną, która zestawia się z kością skokową.
 
 
 Kościec stopy należy do odcinka obwodowego tylnego i obejmuje kości stępu, kości śródstopia i kości palców.
 
 Kości stępu u mięsożernych występuje pełnym zestawie:
 - 7 kości różniących się wielkością i kształtem.
 Kości stępu układają się w trzy szeregi. W szeregu bliższym występują dwie kości; położona przyśrodkowo kość skokowa oraz na powierzchni doogonowo-bocznej kość piętowa. W szeregu środkowym przyśrodkowo układa się kość stępu ośrodkowa (kość łódkowata), zaś bocznie leży kość stępowa IV (kość sześcienna). W szeregu dalszym stępu, przyśrodkowo, leży kość stępowa I (kość klinowata przyśrodkowa), następnie kość stępowa II (kość klinowata pośrodkowa) oraz kość stępowa III (kość klinowata boczna).
 
 Największa jest kość piętowa, która przewyższa kość skokową i tworzy, skierowany dogrzbietowo, wyrostek zakończony guzem piętowym. Przyśrodkowo od kości piętowej wychodzi wyrostek zwany podpórką kości skokowej, a doczszkowo-bocznie hakowaty wyrostek dziobiasty zwany też wyrostkiem kruczym.
 Koniec bliższy kości skokowej ma bloczek o dwóch grzebieniach do połączenia z kością piszczelową, zaś bloczek dalszy tej kości z powierzchnią stawową łódkowatą do zestawienia z kością stępu ośrodkową.
 
 Kości śródstopia. Są one prawie tak samo zbudowane jak kości śródręcza, z tą różnicą że u tego samego gatunku mogą występować minimalne różnice w długości i w kształcie przekroju poprzecznego.
 U mięsożernych śródstopie obejmuje 4 kości. Kość śródstopia III i kość śródstopia IV są najdłuższe, zaś kość śródstopia II i kość śródstopia V są nieco krótsze i cieńsze, podobnie jak odpowiadające im kości palców stopy. Kości śródstopia są silniejsze niż odpowiadające im kości śródręcza. U psa kość śródręcza I, jest uwsteczniona do tego stopnia, że samodzielnie nie występuje, ponieważ zrasta się często z kością stępową I, chociaż notowane są przypadki form szczątkowych.
 
 Kości palców stopy. Przedstawiają się one podobnie jak w kończynie piersiowej.
 U mięsożernych brak palca I pozostają więc cztery palce II, III IV i V.
 U niektórych ras psów może on występować jako palec szczątkowy zawieszony na skórze (bernardyn). Kościec palca obejmuje trzy człony palcowe oraz dwie trzeszczki członu palcowego bliższego i jedną trzeszczkę członu palcowego dalszego.
 
 Człon palcowy bliższy czyli kość pęcinowa jest najdłuższą i największą, w stosunku do dwóch pozostałych członów, kością rurowatą, z niewielką jamą szpikową. Wyróżnia się w niej podstawę z dołkiem stawowym, trzon i głowę. Na powierzchni dłoniowej trzonu tej kości występuje ślad przyczepu więzadeł w postaci trójkąta członu palcowego bliższego.
 
 Człon palcowy środkowy zwana kością koronową jest znacznie krótsza od poprzedniej i lekko spłaszczona. Wyróżnia się w niej oprócz podstawy, trzonu i głowy, w pobliżu dołka stawowego, wyrostek wyprostny dla ścięgna mięśnia prostownika palców powierzchownego i położoną po stronie przeciwnej guzowatość zginaczowi, miejsce przyczepu ścięgna mięśnia zginacza palców głębokiego.
 
 Człon palcowy dalszy zwany jest kością pazurową na której można wyróżnić trzy powierzchnie: zewnętrzną czyli ścienną, podeszwowa i stawową.
 Z kością pazurową związana jest trzeszczka, płaska kość ustawiona poprzecznie na dłoniowej powierzchni stawu pazurowego. Przylegająca od strony dłoniowej lub podeszwowej do stawu międzyczłonowego dalszego trzeszczka ta ma dwie powierzchnie stawowe; szerszą do zestawienia z kością koronową i węższą, położoną niżej, do zestawienia z kością pazurową.
 
 
 Dr n. wet Tomasz Wojnar
 Centrum Weterynaryjne „CHIRON”
 Ul. Kuczkowskiego 3, Kraków