Żywienie psów o różnych stylach życia
ŻYWIENIE PSÓW O RÓŻNYCH STYLACH ŻYCIA I NA RÓŻNYCH ETAPACH ŻYCIA
Wymagania żywieniowe psów i ludzi bardzo się od siebie różnią.
W niniejszym wykładzie chciałbym podkreślić te różnice oraz podzielić się z Państwem kilkoma interesującymi faktami na temat odżywiania zwierząt w różnym wieku oraz zwierząt o różnym trybie życia.
W pierwszej kolejności odpowiem na pytanie, czym karmić nasze zwierzęta. Dieta, którą zapewniamy naszym psom powinna być kompleksowa i jednocześnie zrównoważona. Oznacza to, że powinna ona zaspokajać zapotrzebowanie na składniki odżywcze i wymagania energetyczne zwierzęcia w każdej fazie jego życia oraz odpowiednio do jego temperamentu.
Zrównoważona dieta zawierać będzie wszelkie niezbędne składniki odżywcze, takie jak: białka, tłuszcze i najważniejsze kwasy tłuszczowe, węglowodany, minerały i witaminy. Składniki te dostarczą zwierzęciu nie tylko energii (kalorii), lecz również materiałów niezbędnych dla jego wzrostu, rozwoju, regeneracji i reprodukcji. Składniki te będą też inicjować i regulować wszystkie procesy metaboliczne zachodzące w jego organizmie. Każde żywe stworzenie potrzebuje takiej diety, która zaspokoi przede wszystkim jego zapotrzebowanie energetyczne. Jeżeli liczba kalorii przyjmowanych w posiłkach jest niższa od zapotrzebowania na energię, dochodzi wówczas do utraty masy ciała. Z drugiej strony spożywanie pokarmów zawierających większą liczbę kalorii od zapotrzebowania energetycznego doprowadzi do wzrostu masy ciała, co z kolei może grozić otyłością.
Dorosły pies potrzebuje przeciętnie 110 kcal na każdy kilogram metabolicznej wagi ciała.
MER [kcal]= 110x BW[kg]0,75
MER - Maintenance Energy Requirement - Zachowawcze zapotrzebowanie energetyczne
Psy, które jeszcze rosną mają znacznie wyższe zapotrzebowanie na energię, białko i tłuszcze, aniżeli zwierzęta dorosłe, jednakże zapotrzebowanie takie należy dokładnie oszacować. Należy pamiętać, że optymalną ilością spożywanych składników odżywczych nie jest wcale ich największa ilość. Dieta powinna umożliwiać i wspomagać normalny i zrównoważony rozwój (a nie nadmiernie szybki wzrost), ponieważ przekarmianie młodych psów narazi je na wczesną otyłość, co szczególnie dotyczy dużych ras, u których wiąże się to ze wzrostem ryzyka przemieszczenia stawu biodrowego oraz choroby OCD (kompulsyjna otyłość). Wczesna otyłość jest też dolegliwością bardzo trudno odwracalną, a po osiągnięciu przez psa wieku dorosłego może być przyczyną różnych chorób, takich jak zapalenie stawów lub cukrzyca.
Należy pamiętać, że:
- Zapotrzebowanie energetyczne u 6-8 tygodniowych szczeniaków jest dwa razy większe od zapotrzebowania energetycznego u dorosłych psów.
- Zapotrzebowanie u szczeniaków na białko, wapń i fosfor jest niemal dwukrotnie większe od zapotrzebowania na te składniki u dużych psów, tak więc żywienie szczeniaków karmą przeznaczoną dla psów dorosłych, lecz większymi porcjami nie jest odpowiednim podejściem, nie zapewni im bowiem odpowiedniej równowagi składników odżywczych
- Szczególnie trudne jest karmienie dużych i bardzo dużych ras, zapewniające ich prawidłowy wzrost, ponieważ rasy te mają szczególne wymagania dotyczące prawidłowego poziomu wapnia i fosforu oraz równowagi pomiędzy tymi pierwiastkami. Ilość dostarczanej energii nie powinna być zbyt duża, aby nie stymulować zbyt szybkiego wzrostu. Dowiedziono, że podawanie zbyt dużej ilości wapnia i / lub zbyt dużej ilości energii szybko rosnącym rasom dużym i bardzo dużym znacznie zwiększa ryzyko rozwoju chorób kości (takich jak przemieszczenie stawu biodrowego i OCD), jednakże wbrew powszechnie przyjętemu przekonaniu ograniczenie ilości białka podawanego w fazie wzrostu nie zmniejsza ryzyka chorób kości i może być niebezpieczne.
- Należy pamiętać, że tempo wzrostu, a tym samym wiek osiągnięcia dorosłej masy ciała różni się znacznie w różnych rasach.
- Zapotrzebowanie energetyczne szczeniaków w fazie odstawiania od piersi matki jest 2-razy większe od MER (zachowawczego zapotrzebowania energetycznego) psa dorosłego, u szczeniaków zaś, które osiągnęły 40% masy psa dorosłego jest ono wyższe 1,6 raza od MER psa dorosłego, natomiast u tych, które osiągnęły 80% masy psa dorosłego - 1,2 raza.
- Szczeniaki nie powinny być karmione na każde zawołanie, ponieważ będą się przejadać i szybko rozwinie się u nich nadwaga.
Karmienie dorosłych psów o różnych temperamentach
Wspomniałem wcześniej o potrzebach energetycznych dorosłych psów. Należy jednak pamiętać, że zapotrzebowanie energetyczne będzie bardzo zmieniać się w zależności od środowiska i pracy wykonywanej przez każdego osobnika.
Psy robocze potrzebują więcej kalorii, jednak to ile dokładnie energii i w jakiej formie jej potrzebują zależy od czasu i ilości wykonywanej przez nie pracy oraz od środowiska, w jakim żyją. Zużycie energii wzrasta o około 10% na godzinę pracy lub na 5 kilometrów biegu. Stres jest również ważnym czynnikiem u psów pracujących, ponieważ zwiększa zapotrzebowanie energetyczne i zmniejsza skuteczność trawienia. Wzrost zawartości składników odżywczych w karmie zależeć będzie również od typu wykonywanej przez psa pracy. Generalnie psom wykorzystującym podczas pracy głównie metabolizm beztlenowy powinniśmy zapewnić dietę bogatą w węglowodany. Wysiłek związany z metabolizmem tlenowym oraz niskie temperatury wymagać będą z kolei zwiększenia zawartości w diecie tłuszczów i kwasów tłuszczowych.
Jeżeli pies mieszka na dworze lub przebywa w niskich temperaturach, konieczne jest zwiększenie wskaźnika MER (zachowawczego zapotrzebowania energetycznego) o 1,25 raza. Z drugiej zaś strony u psów nieaktywnych lub u kastratów zapotrzebowanie energetyczne może być zmniejszone nawet o 30%. Suki w ciąży wymagają zwiększenia MER o 1,1 do 1,3 raza, a suki karmiące nawet 4-krotnego zwiększenia MER, w zależności od wielkości miotu i długości okresu poporodowego.
Karmienie starych psów
Osiąganie przez psa wieku starczego jest zwykle stopniowe i trudne do wykrycia. Uznaje się, że duże i bardzo duże rasy starzeją się wcześniej aniżeli rasy mniejsze. Według jednego z opracowań osiągnięcie wieku starczego u psów ras małych następuje w wieku 9-12, u ras średnich w wieku 7-9 lat, natomiast u ras bardzo dużych w wieku 6-8 lat. Głównym celem karmienia psów starych jest utrzymywanie psa w dobrej formie, zapobieganie otyłości lub utracie masy ciała, ograniczanie liczby potencjalnych chorób oraz - na tyle, na ile jest to możliwe - spowolnienie procesu starzenia się.
U starszych psów spadek zdolności trawienia pokarmu praktycznie nie występuje.
U starszych psów występuje znaczny wzrost obwodu brzucha ze znacznym, związanym z wiekiem spadkiem masy beztłuszczowej oraz wzrostem masy tłuszczu, który odkłada się w rejonie brzucha.
Zapotrzebowanie energetyczne u starszych psów jest mniejsze, co spowodowane jest zmniejszeniem się wskaźnika podstawowej przemiany materii (ze względu na spadek masy beztłuszczowej) oraz ze zmniejszeniem aktywności zwierzęcia.
Niektóre stare psy zachowują apetyt, choć u wielu wyraźnie on słabnie. Stare psy stają się też często bardziej wybredne co do menu, ponieważ ich zmysły smaku i powonienia wraz z wiekiem osłabiają się.
Dlatego dla starych psów właściwe będzie ograniczenie kaloryczności spożywanych pokarmów. Musimy jednak zadbać o to, aby spadek apetytu nie prowadził do spadku masy ciała.
Zalecana dzienna ilość energii jest o 20% niższa od ilości energii niezbędnej do zachowania masy ciała u psów dorosłych.
Spadek beztłuszczowej masy ciała oznacza, że stare psy są bardziej podatne na zmniejszanie zapasów białka zgromadzonego w ciele. Dlatego też ważne jest, aby w ich diecie nie zmniejszać zawartości białek i jednocześnie dostarczać im łatwo przyswajalnego białka o wysokiej jakości, co pozwoli ograniczyć ilość produktów ubocznych przemiany materii, zawierających azot.
Zapotrzebowanie na witaminy i minerały może zmieniać się z wiekiem. Istnieją pewne przesłanki sugerujące, że u starych psów zmniejsza się stopień przyswajania cynku oraz poziom cynku w osoczu, co może wiązać się z koniecznością uzupełniania niedoboru tego pierwiastka. Niektórzy autorzy sugerują zwiększenie poziomów witamin C i E, w celu wykorzystania ich działania przeciwutleniającego zabezpieczającego komórki przed uszkodzeniem.
Mam nadzieję, że podane powyżej przykłady przekonały Państwa jak trudno jest opracować odpowiednią dietę dla każdego zwierzęcia. Dlatego do obowiązków naszych specjalistów od żywienia zatrudnionych w Waltham, pracowników odpowiedzialnych za rozwój produktów oraz pracowników naszych działów badawczo-rozwojowych Masterfoods należy dbanie o to, aby opracowywane przez nas diety i przygotowywane mieszanki były kompletne i zrównoważone oraz aby zaspokajały one w sposób optymalny zapotrzebowanie na składniki odżywcze każdego zwierzęcia, w każdym wieku i o każdym temperamencie.
Więcej informacji można znaleźć na następujących stronach internetowych:
www.pedigree.pl
www.waltham.com
lek. wet. Piotr Zieliński
Pfizer Animal Health
GDY TWÓJ PIES SKOŃCZY 7 LAT
Często zadajemy sobie pytanie: „Kiedy człowiek zaczyna się starzeć?”. Jeśli nie możemy sięgnąć do opinii lekarzy i medycznych autorytetów jedyną wskazówką pozostaje nam czas jaki upłynął od momentu naszego urodzenia. Patrząc na kalendarz i zegarek wiemy ile czasu pozostało za nami. Dla naszych czworonożnych przyjaciół tak rozumiany czas nie istnieje. Proces starzenia rozpoczyna się w momencie kiedy codzienne życie zaczyna sprawiać im trudność, kiedy spacery, wchodzenie po schodach, wskakiwanie na kolana właściciela zaczyna wiązać się z bólem lub staje się niemożliwe. Czy my, właściciele, zawsze dostrzegamy ten moment, czy wiemy co należy zrobić żeby przywrócić naszym czworonożnym przyjaciołom radość życia, czy zdajemy sobie sprawę kiedy nasz pies „wkracza” w wiek psa - seniora ? Lekarze weterynarii w swoich lecznicach posiadają środki i metody odpowiedniego postępowania. Do nas należy odpowiednia obserwacja psa i wybranie właściwego momentu na wizytę u lekarza. Dlatego firma Pfizer Animal Health wprowadziła dla lekarzy i właścicieli specjalny PROGRAM SENIOR, program, który ukierunkowany jest na opiekę nad psem w wieku powyżej siódmego roku życia.
Opracowane i umieszczone za zgodą:
www.elamed.com.pl/weterynaria
„WETERYNARIA W PRAKTYCE”
