Przekąski w diecie psa

Wielu właścicieli chce podawać swoim psom różnego rodzaju przysmaki, gdyż odgrywają one w życiu zarówno czworonoga, jak i człowieka wiele ważnych ról: pogłębiają więź między człowiekiem a zwierzęciem, pozwalają nagradzać zachowania pożądane, wpływając tym samym na procesy nauki u psa oraz stanowią atrakcyjny dodatek żywieniowy, czasem mający również dodatkowe pozytywne działanie (tzw. przysmaki funkcjonalne). Wpływają też na samopoczucie człowieka, który czuje się lepiej, widząc radość swojego pupila. Zatem podawanie przysmaków może być niezwykle ważnym elementem życia psa i jego opiekuna. Każdy kij ma jednak dwa końce – bardzo istotną kwestią jest bezpieczeństwo tych przekąsek.

Na rynku znajduje się bardzo duży wybór przekąsek przeznaczonych dla psów, które można podawać w różnych sytuacjach np. podczas treningu, nauki, do wzmacniania pożądanych zachowań, budowania więzi, wypracowania pozytywnych skojarzeń np. w gabinecie weterynaryjnym, czy po prostu dla przyjemności – swojej i zwierzęcia. Zdarza się, że właściciele sięgają w takich momentach po ludzkie pokarmy np. resztki ze stołu, wędliny, słodycze itp. Jest to jednak niewskazane dla zdrowia psów. Ludzkie jedzenie może być dla nich szkodliwe, wywołując m.in. niestrawności, choroby wątroby czy trzustki. Ma to szczególne znaczenie u psów ras małych, dla których nawet jeden plasterek wędliny może dostarczać istotnej ilości energii, zaburzając bilans energetyczny i składników odżywczych. Podawanie ludzkich pokarmów jest ryzykowne ze względu na wysoką zawartość soli (często wielokrotnie wyższą niż w produktach dla psów) i przypraw, które mogą być szkodliwe. Istotne jest również to, że, podając ludzkie jedzenie, nie kontrolujemy ilości dostarczanej energii oraz tłuszczu i innych składników odżywczych, przez co bardzo łatwo jest doprowadzić do zaburzenia równowagi składników żywieniowych w diecie psa oraz do jego przekarmienia. Dodatkowo część produktów zjadanych przez człowieka jest toksyczna dla psów np. czekolada, rodzynki, winogrona, cebula, czosnek, szczypiorek, czy orzechy makadamia. Dlatego należy unikać podawania psom tego rodzaju pokarmów, a zamiast tego stosować przysmaki, które spełniają wymogi bezpieczeństwa.

Po pierwsze muszą być one wolne od zanieczyszczeń – chemicznych - co wydaje się oczywiste - oraz mikrobiologicznych, jak ma to często miejsce w przypadku np. wędzonych uszu i ogonów sprzedawanych luzem, czy surowego mięsa, które samo w sobie może być źródłem groźnych, również dla ludzi, infekcji bakteryjnych oraz pasożytniczych. Kolejnym aspektem związanym z bezpieczeństwem są czynniki mechaniczne. Przekąski o niskiej strawności, takie jak np. kości, mogą spowodować zatkanie przewodu pokarmowego, co może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych, a nawet do śmierci psa. Zjedzone kości mogą być przyczyną niedrożności jelit, jako ciało obce, które może utknąć w świetle przewodu pokarmowego lub też powodować silną mineralizację kału i niemożność jego wydalenia na skutek nadmiernej zawartości materiału kostnego w diecie.

Należy pamiętać, że wszystkie przysmaki to karmy uzupełniające. O ile karmy  pełnoporcjowe zawierają odpowiednio zbilansowane z energią wszystkie niezbędne składniki odżywcze , o tyle przekąski są tylko dodatkiem w diecie psa. Najważniejsza w przysmakach jest ich smakowitość w ocenie psa, a nie pełnoporcjowy skład. To właśnie ich smak będzie wpływał na to, czy to, co podamy psu będzie dla niego nagrodą. Tym samym wybór odpowiednich przekąsek to tak naprawdę połączenie ich przeznaczenia oraz preferencji smakowych psa. Ponieważ zaleca się, by przysmaki stanowiły nie więcej niż 10% dostarczanej dziennie energii metabolicznej, nie ma obaw, by ich skład wpływał w sposób znaczący na ostateczny bilans dostarczanych psu wszystkich niezbędnych do utrzymania zdrowia składników odżywczych. Połączenie karmy pełnoporcjowej i specjalnie dedykowanych psich przekąsek jest bezpiecznym rozwiązaniem, które pozwoli nam mieć pewność, że pies otrzymuje wszystko, czego potrzebuje.

Wybierając przysmaki dla psów, należy również pamiętać, że dostarczają one energię metaboliczną, która powinna być uwzględniona w dziennym bilansie energetycznym. Jeśli przekąski dostarczają nie więcej niż 10% energii metabolicznej w ciągu dnia, można je podawać psu bez obaw. Np. jeśli 15-kilogramowy pies, którego zapotrzebowanie energetyczne wynosi około 850 kcal na dobę, zje w ciągu dnia zalecaną na opakowaniu 1 przekąskę stomatologiczną, otrzyma niecałe 80 kcal, co stanowi niespełna 10% jego dziennego zapotrzebowania na energię i nie powoduje ryzyka przekarmienia. Nadmiar przysmaków, które nie zostałyby wkalkulowane w dzienne zapotrzebowanie energetyczne, prowadzi do zwiększonego poboru energii, co może skutkować nadwagą i otyłością. Istotne jest, aby przestrzegać instrukcji dawkowania umieszczonej na etykiecie produktu i dostosować ilość przekąsek do potrzeb psa.

W sklepach dostępna jest także szeroka gama przysmaków funkcjonalnych, które pomagają utrzymać zdrowie psa. Należą do nich np. przysmaki stomatologiczne, które usuwają płytkę nazębną i przyczyniają się do zachowania prawidłowej higieny jamy ustnej m.in. dzięki odpowiednio opracowanej recepturze zawierającej aktywne składniki czyszczące i specjalnie dobranym kształcie i wielkości.

Przekąski są ważnym elementem codziennej diety psa, dzięki której zarówno właściciel, jak i zwierzę doświadcza pozytywnych efektów - psychologicznych i zdrowotnych. Należy jednak zwrócić uwagę na to, by były to produkty dobrane do potrzeb psa i bezpieczne, dlatego najlepszym rozwiązaniem są przysmaki przeznaczone specjalnie dla psów podawane w ilościach odpowiednich do zapotrzebowań żywieniowych zwierzęcia. Mają one tak opracowaną recepturę, aby były bezpieczne i nie zaburzały równowagi składników pokarmowych w diecie.

Lek. wet. Małgorzata Głowacka
Dr n. wet. Michał Ceregrzyn
Mars Polska