Kto sprawuje nadzór nad procesem powstawania karmy dla psów?

Każdy właściciel staje przed wyborem sposobu żywienia swojego psa. Obecnie można spotkać się z wieloma „filozofiami” żywienia - od tych bardzo ortodoksyjnych po całkowicie nieświadome, oparte na podawaniu „przypadkowych” pokarmów, lub częstym zmienianiu rodzaju pożywienia. W krajach Europy Zachodniej dominuje jednak żywienie karmami gotowymi. Wynika to przede wszystkim z dużej świadomości właścicieli i zaufania do produktów, które są dostępne w tych krajach od wielu dziesięcioleci.

Biorąc pod uwagę fakt, że pełnoporcjowe karmy gotowe są pokarmem kompletnym i zbilansowanym, który zaspokaja wszystkie potrzeby żywieniowe psów, rodzi się pytanie, dlaczego w Polsce jedynie część ich statystycznej miski wypełnia taka karma? Reszta jedzenia psów w naszym kraju to niestety różnego rodzaju mieszanina resztek ze stołu, gotowanego jedzenia czy karmy domowej bilansowanej na podstawie bardzo niejasnych kryteriów. Jedną z podstawowych odpowiedzi, tłumaczących taki stan rzeczy, jest oczywiście cena karmy, co jednak nie wydaje się być rzeczywistym problemem, ponieważ dzienny koszt żywienia 30 kg psa pełnoporcjową karma suchą dostępną w sklepie spożywczym mieści się w granicach 1-2 zł.

Pokazuje to, że argument cenowy jest pewnego rodzaju wymówką. Być może odpowiedzią są wątpliwości właścicieli psów, co do jakości i bezpieczeństwa karm gotowych oraz mity, wynikające z braku zrozumienia, czym jest w rzeczywistości pełnoporcjowa karma dla psów. W tym artykule chcemy pokazać, że proces wytwarzania karm gotowych jest precyzyjnie regulowany prawnie oraz kontrolowany przez wyznaczone do tego służby, a prawo, dotyczące wytwarzania karm dla psów i kotów, jest tak skonstruowane, by chronić konsumenta (zwierzęta i ludzi), stawiając przed producentami wiele wymagań, które muszą być spełnione, aby karma była bezpieczna i mogła znaleźć się na rynku.

Cały łańcuch produkcyjny karm gotowych jest objęty regulacją i kontrolą, począwszy od pozyskiwania surowców aż do uzyskania produktu finalnego, a przepisy prawne mają na celu zagwarantowanie wysokiej jakości i bezpieczeństwa karm. Warto wiedzieć, że rygor prawny jest regularnie zwiększany wraz z postępem wiedzy i oczekiwań właścicieli psów. Regulacje opisują podstawowe zasady zapewnienia jakości oraz wymogi dotyczące pakowania, etykietowania oraz eksponowania konkretnych właściwości produktów. Na ich podstawie producenci karm muszą dysponować odpowiednimi, zarejestrowanymi pomieszczeniami i urządzeniami do wytwarzania karmy oraz zapewnić odpowiednią jakość surowców.

W Polsce organami odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów, dotyczących przemysłu żywieniowego zwierząt domowych jest przede wszystkim Inspekcja Weterynaryjna oraz, w kwestii nadzoru nad obrotem detalicznym (z wyjątkiem obrotu prowadzonego przez zakłady lecznicze dla zwierząt) Inspekcja Jakości Handlowej. Ponadto producenci dbają o jakość wytwarzanych karm, nie tylko poprzez konieczne spełnianie wymogów prawnych, ale także przez dostosowywanie się do założeń międzynarodowych organizacji (np. Europejska federacja przemysłu żywieniowego zwierząt domowych, FEDIAF), których celem jest uzyskanie karm bezpiecznych i jak najlepiej zaspokajających zapotrzebowania żywieniowe zwierząt. FEDIAF jest autorem przewodników, które określają zasady dobrej praktyki produkcyjnej i etykietowania produktów oraz zawierają praktyczne i corocznie aktualizowane normy żywieniowe.

Producenci karm zrzeszeni w FEDIAF dobrowolnie deklarują spełnianie warunków wyznaczonych przez tę organizację, służących uzyskaniu produktu jak najbardziej dostosowanego do potrzeb zwierząt. Ustawodawstwo dotyczące produkcji karm gotowych nie jest oczywiście idealne i nadal pozostawia wiele do zrobienia m.in. w kwestii deklarowania na etykiecie cech czy składu produktów. Najlepszym rozwiązaniem jest dążenie do ujednolicenia i sprecyzowania przepisów, które obligowałoby producentów do stosowania jednakowych oznaczeń zrozumiałych dla każdego nabywcy. Dzięki temu można by uniknąć powielania wielu krążących mitów na temat karm gotowych. Ze względu na to, że kontrola wynika z przepisów, to właśnie prawo należałoby zmienić. Tego rodzaju modyfikacje są możliwe jedynie przez nacisk społeczny coraz bardziej świadomych konsumentów, którzy swoją wiedzę i oczekiwania muszą opierać na faktach i podstawach naukowych.

Warto zdawać sobie sprawę, że producent karmy utrzymuje się z tego, co sprzeda, a zła jakość produktu jest czymś co uderzałoby w podstawy całego biznesu. To, dlatego producenci karm gotowych dokładają wszelkich starań, by ich produkty były bezpieczne i charakteryzowały się wysoką jakością – rozumianą jako odpowiednia smakowitość, strawność, kompletność pokarmowa, bezpieczeństwo mikrobiologiczne i chemiczne oraz cechy estetyczne produktu. W związku z tym muszą oni spełnić wiele wymagań prawnych, które gwarantują wytworzenie karm niezagrażających zdrowiu zwierząt i ich opiekunów. W Europie spotykamy się z niezwykle małą ilością problemów jakościowych dotyczących karmy dla psów czy kotów, między innymi ze względu na najbardziej na świecie zaawansowane prawodawstwo regulujące bezpieczeństwo produkcji, źródła surowców i dystrybucję karm dla psów.

Lek. med. Małgorzata Głowacka
Dr n. wet. Michał Ceregrzyn
Mars Polska