Pysk otwarty/pysk zamknięty
Jedną z najważniejszych informacji o stanie emocjonalnym psa jest to, czy ma on pysk otwarty, czy zamknięty. Psy spokojne i zadowolone mają zazwyczaj wargi rozluźnione i pysk lekko otwarty. Gdy mina taka jest silnie wyrażona, biolodzy nazywają ją „zaproszeniem do zabawy”. W wielu szczegółach jest ona podobna do ludzkiego szerokiego uśmiechu – spróbuj się uśmiechnąć szczerze w tej chwili, a zobaczysz, że zęby nie dotykają się, a dolna szczęka opada trochę luźno. Za każdym razem, gdy przychodzi do mnie nieznany pies, najpierw patrzę na jego pysk. Większość psów, z którymi właściciele przychodzą po poradę, wchodzi z pyskiem zamkniętym, wręcz zaciśniętym. Takich nawet nie próbuję pogłaskać, mogę to zrobić dopiero wtedy, gdy chociaż trochę otworzą szczęki (proszę pamiętać, że większość psów przyprowadzanych do mnie zdradza jakieś zaburzenia zachowania, toteż moje obserwacje nie są reprezentatywne dla psów „normalnych”).
To, czy pysk jest otwarty, czy zamknięty, jest sygnałem na tyle ważnym, że zapisuję czas, po którym pies otwiera pysk. Dziesięć minut? Pół godziny? Zdarzają się i takie, które do końca wizyty w obcym dla nich miejscu pozostają tak spięte, że ich pysk nie otwiera się ani troszkę. Już na tej podstawie mogę przewidywać, że problem będzie poważny. Z drugiej strony nie należy się spodziewać, że nawet najweselszy pies będzie cały dzień biegał z otwartym pyskiem. Dlatego warto nauczyć się zwracać uwagę na sygnał pysk otwarty/pysk zamknięty, bo mówi on nam o stanie emocjonalnym psa więcej, niż można przypuszczać. Zauważysz pewnie, że pies zamyka pysk na widok przebiegającej wiewiórki albo innego psa przechodzącego ulicą.
Zamknięcie pyska jest sygnałem pobudzenia i gdy to zauważysz, będziesz wiedział, że jest to początek reakcji na jakąś zmianę, która właśnie dokonała się w jego otoczeniu. Ten sam sygnał oznacza, że pies jest czymś przejęty – moje psy zawsze zamykają pyski, gdy każę im pozować w pozycji „waruj” do fotografii. Co prawda zamknięty pysk sam w sobie nie powie ci, czy pies zainteresował się jakimś usłyszanym dźwiękiem, czy też sygnalizuje, że ma zamiar ugryźć. Jednakże otwarty/zamknięty pysk jest bardzo istotnym wskaźnikiem zmiany nastroju – oznacza, że pies przestał być zrelaksowany i spokojny.
Proszę popatrzeć na zamieszczone w książce fotografie psów z otwartymi i zamkniętymi pyskami. Czy te z otwartymi nie przypominają zadowolonych ludzi? Podobieństwo jest zaskakujące. Na ogół rozpoznanie zadowolonego, wesołego psa nie nastręcza obserwatorom większych trudności, ale już sytuacja przeciwna, którą pies sygnalizuje zamknięciem pyska, dość często umyka naszej uwadze.
Polecam obserwacje i zapamiętanie, kiedy pies otwiera pysk, a kiedy go zamyka – już po kilku dniach będziesz rozumiał swego psa znacznie lepiej niż do tej pory. Bywa jednak, że otwarty pysk jest mylnie interpretowany.
Większość ludzi skłonna byłaby uznać podskakującego psa z szeroko rozdziawionym pyskiem za „nadzwyczaj przyjacielskiego”, podczas gdy może to oznaczać duże pobudzenie psychiczne i nadaktywność fizyczną. Nieraz zdarzało mi się słyszeć właścicieli, zapewniających: „On po prostu kocha wszystkich!”, podczas gdy ja nie mogłam się opędzić od psa ciągle podskakującego do mojej twarzy; w tym przypadku pysk otwarty jest po to, aby wydalić nadmiar ciepła powstającego wskutek nadmiernej aktywności. Pies nie może ochładzać ciała poprzez pocenie się, dlatego musi wydalać zbędne ciepło przez szeroko otwarty pysk. Nie traktuj więc zawsze tego sygnału jako zaproszenia do zabawy i pieszczot! Dopiero w połączeniu z innymi sygnałami mimicznymi otwarty pysk daje pełną informację o stanie emocjonalnym psa.
Z miłości do psa, Patricia McConnell
wydawca: www.galaktyka.com.pl