Nowoczesna fizjoterapia weterynaryjna
Fizjoterapia jest stosunkowo młodą dyscypliną w weterynarii (szczególnie w Polsce). Fizjoterapia, z greckiego physis (przyroda, natura) i therapeia (leczenie) określana jako przyrodolecznictwo, fizykoterapia i terapia fizykalna, opiera się ona na zastosowaniu naturalnych czynników fizycznych takich jak: światło, powietrze, woda, ciepło, zimno, elektryczność których wpływ wywołuje odpowiednie reakcje fizjologiczne tkanek. fizykoterapia jest ważną gałęzią medycyny i nie należy mylić jej z medycyną niekonwencjonalną. Fizykoterapia stosowana jest zazwyczaj jako terapia wspomagająca leczenie farmakologiczne lub operacyjne. Fizjoterapia obejmuje takie działy jak: wodolecznictwo, światłolecznictwo, elektroterapia, kinezyterapia, masaż, termolecznictwo, niektóre rodzaje terapii można zaliczyć do dwóch działów np.: terapia światłem podczerwonym Sollux- światłolecznictwo i termoterapia. Odpowiednio przeprowadzona fizykoterapia pozwala osiągnąć takie cele jak zwalczanie stanów zapalnych, działanie przeciwbólowe, przyśpieszenie regeneracji tkanek, usprawnienie funkcji ruchowych oraz ogólna poprawa wydolności i odporności organizmu.
Do najczęściej stosowanych w weterynarii zabiegów fizjoterapeutycznych należą:
Elektroterapia - wykorzystująca prąd elektryczny zmienny lub stały. W zależności od rodzaju i parametrów prądu wyróżniamy różne rodzaje elektroterapii. W medycynie weterynaryjnej najczęściej stosuje się prądy TENS (transcutaneous electrical nerve stimulation) czyli przezskórna elektryczna stymulacja nerwów, są to prądy działające przeciwbólowo (zarówno na ból przewlekły jak i ostry) zasada działania opiera się na teorii bramki bólowej i wydzielaniu endorfin. Elektrostymulacja NMES (neuro-muscular electro-stimulation) elektrostymulacja nerwowomięśniowa czyli tzw. elektogimnastyka, służy przede wszystkim wzmocnieniu mięśni osłabionych na skutek choroby neurologicznej lub po unieruchomieniu (np.: po zdjęciu gipsu) oraz zapobieganiu a raczej spowalnianiu zaniku mięśni w przebiegu niektórych schorzeń. Stosuje się również prąd stały najczęściej do jonoforezy polegającej na tym że przy pomocy prądu wprowadza się jony różnych leków (np.: w chorobie stawów leku przeciwzapalnego i przeciwbólowego).
Magnetoterapia- jest to terapia wykorzystująca pole magnetyczne które wpływa na różne procesy biochemiczne zachodzące w komórce. Pole magnetyczne przenika przez cały organizm (stosuje się je nawet przez opatrunki gipsowe) i wpływa na prawie wszystkie komórki zwierzęcia przez co terapia ta ma bardzo szerokie zastosowanie. Magnetoterapia działa przeciwzapalne, przeciwbólowo, przeciwobrząkowo, przyśpiesza regenerację tkanek (znacząco przyśpiesza zrost kostny).
Laseroterapia - można zaliczyć ją do światłolecznictwa. Do zabiegów używa się światła lasera zazwyczaj pracującego w podczerwieni lub w paśmie widzialnym. Działanie lasera ma charakter biostymulacyjny czyli pobudzający różne procesy biochemiczne zachodzące na poziomie komórkowym. Laseroterapia działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo, pobudza procesy regeneracyjne.
Ultrasonoterapia - jest to metoda wykorzystująca ultradźwięki o częstotliwości 0,8 - 3 MHz, ultradźwięki to drgania mechaniczne które wywołują tzw. mikromasaż i efekt termiczny. Ultrasonoterapia działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, zwiększa rozciągliwość tkanki łącznej w bliznach, zmniejsza napięcie mięśniowe.
Termoterapia - polega na wykorzystaniu do terapii ciepła lub zimna. Ciepło lecznictwo stosowane jest po zakończeniu ostrej fazy zapalenia, przyśpiesza przewodnictwo nerwowe, zwiększa dopływ krwi do tkanek, rozluźnia mięśnie. Krioterapia wykorzystuje właściwości zimna. Zmniejsza ona przewodnictwo nerwowe dzięki czemu działa analgetycznie, zmniejsza przepływ krwi i zmniejsza obrzęki.
Kinezyterapia - polega na leczeniu ruchem i gimnastyką. Stosuje się różnego rodzaju ćwiczenia fizyczne mające zwiększyć sprawność fizyczną zwierzęcia. W niektórych przypadkach używa się specjalny sprzęt do ćwiczeń (np.: piłki, wałki, balansery, uprzęże, wózki, bieżnia etc.)
Hydroterapia - ćwiczenia w wodzie są bardzo skuteczną i bezpieczną formą kinezyterapii, pozwalają one trenować i wzmacniać aparat ruchu nie narażając go na zbyt duże obciążenia a dodatkowo środowisko wodne wpływa pozytywnie na zmysły pacjenta.
Światłolecznictwo - do tego rodzaju terapii można zaliczyć wspomnianą wyżej laseroterapię i terapię światłem sollux a także terapię światłem spolaryzowanym Bioptron które działa biostymulująco.
Inż. tech. wet. Adam Wróbel
www.vetrehab.com.pl
vetrehab@home.pl
