Porównanie karm suchych i mokrych

Na rynku dostępny jest bardzo duży wybór karm gotowych, spośród których dwa główne rodzaje to: karmy suche i mokre. Zarówno karmy suche, jak i mokre określane, jako pełnoporcjowe są kompletnym i zbilansowanym pożywieniem, dostarczającym psu wszystkich niezbędnych składników odżywczych i energii w odpowiednich ilościach i proporcjach. Można je stosować osobno lub łączyć, wykorzystując zalety obu rodzajów karm, wiążące się z pozytywnym działaniem na organizm zwierzęcia. Czym zatem różnią się te dwa formaty karm i który z nich wybrać dla swojego psa?

WILGOTNOŚĆ

Główną różnicą między karmami suchymi i mokrymi jest wilgotność, czyli inaczej zawartość wody. Karmy mokre zawierają około 80% wody, dzięki czemu zwiększają jej obrót w organizmie. Zwiększona ilość wydalanego moczu wspomaga pracę układu moczowego oraz zmniejsza ryzyko chorób dolnych dróg moczowych, co jest szczególnie ważne u kotów domowych. Jest to także istotne u psów małych ras predysponowanych do kamicy dróg moczowych. U psów autoregulacja ilości wypijanej wody zazwyczaj funkcjonuje prawidłowo. Wyjątek mogą stanowić psy starsze oraz zwierzęta chore, u których należy kontrolować pobór wody i w razie potrzeby zwiększać go np. poprzez zastosowanie karm mokrych. Karmy suche zawierają poniżej 10% wody, co wpływa pozytywnie na ich trwałość, chroniąc przed rozwojem mikroorganizmów i gwarantując bezpieczeństwo takich karm.

KALORYCZNOŚĆ

Zawartość wody ma ogromny wpływ na kaloryczność pokarmu. Karmy mokre są zdecydowanie mniej kaloryczne niż karmy suche - w 1 gramie dostarczają około 4 razy mniej energii. Tym samym, stosując karmy mokre lepiej możemy kontrolować masę ciała i zapobiegać nadwadze i otyłości. Mokre karmy polecane są dla psów o dużym apetycie oraz ze skłonnością do nadwagi. Karmy suche są bardziej kaloryczne - zawierają około 4 razy więcej energii w 1 gramie niż karmy mokre. Pozwala to na dostarczenie większej ilości energii i składników odżywczych w mniejszej objętości pokarmu. Tę cechę można wykorzystać u psów o zwiększonym zapotrzebowaniu energetycznym np. psów pracujących, czy samic w okresie laktacji. Z drugiej jednak strony wymagają one precyzyjnego dozowania, aby zwierzę nie otrzymywało nadmiaru energii.

SKŁAD

Kamy mokre i suche różnią się pod względem zawartości poszczególnych grup składników odżywczych. Należy podkreślić, że oba rodzaje karm dostarczają psom wszystkich niezbędnych substancji pokarmowych w podobnych ilościach. Różnica jest w tym, że część tych substancji pochodzi z różnych - tak samo wartościowych - surowców. W pełnoporcjowych karmach suchych składniki pochodzenia zwierzęcego stanowią co najmniej 20% do około 40% suchej masy karmy. Resztę receptury stanowią tłuszcze, źródła węglowodanów (zboża, warzywa lub inne rośliny), minerały i witaminy oraz dodatki funkcyjne (np. włókno pokarmowe). Taka receptura wynika z konieczności technologicznych - głównie prawidłowego procesu ekstruzji - i jest niezbędna, aby finalny produkt osiągnął właściwą strukturę. W karmach mokrych mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego są głównym składnikiem i stanowią od 40 do 100%. Składniki pochodzenia roślinnego są zawarte w mokrych karmach w zdecydowanie mniejszej ilości. Zatem jeśli poszukujemy karmy mięsnej, to jedynie karma mokra gwarantuje naprawdę dużą ilość tego surowca. Warto jednak pamiętać, że psy w toku ewolucji i udomowienia genetycznie przystosowały się do spożywania karm z relatywnie wysoką zawartością skrobi (węglowodanu roślinnego) i zarówno karmy suche, jak i mokre stanowią doskonałe źródło pokarmu, spełniające ich potrzeby żywieniowe i nie ma potrzeby zwiększania ilości mięsa w ich diecie ponad wyznaczone normami zapotrzebowanie na składniki pokarmowe w nim zawarte (białko, tłuszcz, minerały, itd.).

SMAKOWITOŚĆ

Smakowitość pokarmu jest cechą indywidualną. Istnieją psy, które zjadają z apetytem oba rodzaje karm, takie, które wybierają karmy suche lub inne, jedzące jedynie karmy mokre. Uogólniając, karmy mokre mają skład bardziej zbliżony pod względem makroskładników do naturalnej diety mięsożerców, dlatego część psów chętniej wybiera tego rodzaju produkty. Pozwalają one na zaspokojenie potrzeb zwierząt wybrednych. Z drugiej strony należy pamiętać, że pod względem żywieniowym istotna jest zawartość składników odżywczych w karmie i ich przyswajalność (strawność karmy), a nie jedynie pochodzenie z konkretnego surowca.

KONSERWANTY

Temat konserwantów wywołuje liczne kontrowersje nie tylko wśród opiekunów zwierząt. Trzeba pamiętać, że wszystkie dodatki - w tym konserwanty, barwniki czy przeciwutleniacze, które są stosowane w karmach dla psów - muszą być prawnie dopuszczone do użytku i dodawane w określonych, bezpiecznych ilościach. W karmach mokrych, ze względu na efektywny proces sterylizacji i hermetyczne zamknięcie opakowań, konserwanty nie są wymagane. Również w karmach suchych - z powodu niskiej wilgotności produktu - nie ma potrzeby dodawania konserwantów. Stosuje się je jedynie w przypadku granul półwilgotnych.

PRZECIWUTLENIACZE

Karmy mokre nie zawierają przeciwutleniaczy z tego samego powodu, dla którego nie zawierają konserwantów – są hermetycznie zamknięte. Z kolei w produkcji karm suchych stosuje się przeciwutleniacze naturalne (np. witamina E, itd.) lub syntetyczne. Oba rodzaje są bezpieczne i nie stanowią żadnego zagrożenia dla zdrowia psów. Zapobiegają one jełczeniu tłuszczu i wytwarzaniu w wyniku tego procesu niesmacznych, i w dużych stężeniach szkodliwych, substancji. Otwarte karmy suche mogą być przechowywane zdecydowanie dłużej niż karmy mokre. Z tego powodu niezbędny jest w nich dodatek przeciwutleniaczy. Ze względu na cechy biochemiczne i brak jakiejkolwiek konserwacji chemicznej karmy mokre powinny być zużyte w ciągu 24 - 48 godzin od otwarcia i po otwarciu należy je przechowywać w lodówce.

HIGIENA JAMY USTNEJ

Jedną z istotniejszych zalet karmy suchej jest jej pozytywny wpływ pomagający zachować zdrowie jamy ustnej. Odpowiednio dobrane pod względem wielkości granule karmy stymulują żucie, zwiększają wydzielanie śliny oraz mechaniczne ścierają płytkę bakteryjną w czasie gryzienia. Dodatkowo ze względu na konsystencję nie dostarczają tak dużo „pożywki” dla bakterii w jamie ustnej jak karma mokra. Żywienie suchą karmą zmniejsza ryzyko występowania chorób przyzębia, których przyczyną jest akumulacja płytki bakteryjnej, prowadząca do uszkodzenia dziąseł i aparatu wiążącego zęby w zębodole. Choroby przyzębia są najpowszechniejszym problemem zdrowotnym związanym z jamą ustną u psów, a psy ras miniaturowych i małych są na nie szczególnie narażone. Z tego względu zaleca się stosowanie karmy suchej, która pozytywnie wpływa na utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej.

EKONOMIA I WYGODA

Pod względem ekonomicznym karma sucha jest korzystniejsza ze względu na wyższą gęstość kaloryczną, która powoduje, że w przeliczeniu na energię karma sucha jest tańsza niż karma mokra. Stosuje się jej mniejsze ilości, co także może być postrzegane jako zaleta. Karma sucha jest trwalsza i wygodniejsza do dawkowania oraz przechowywania niż karma mokra. Część dziennej dawki suchej karmy może być także wykorzystywana do nagradzania psa i budowania więzi między opiekunem a zwierzęciem. Podawanie karmy mokrej – z puszki, tacki czy saszetki - również jest wygodne. Można tak dobrać rodzaj opakowania, aby jego zawartość stanowiła jednorazowy posiłek, lub przechowywać pozostałość w lodówce.

PODSUMOWANIE

Pełnoporcjowe karmy suche i mokre są pokarmem zaspokajającym wszystkie zapotrzebowania żywieniowe psów, niewymagającym żadnej suplementacji, mają optymalną strawność oraz charakteryzują się stałym składem - tak ważnym dla zdrowia psa. Stosowanie każdego z formatów karm niesie za sobą specyficzne korzyści dla zdrowia zwierzęcia i wygody właściciela, a tzw. żywienie mieszane, łączące podawanie obu rodzajów karm, pozwala na wykorzystanie wszystkich ich zalet. Nie można jednoznacznie stwierdzić, który format karmy jest lepszy dla psów. Potrzeby i preferencje każdego zwierzęcia powinny być rozważane indywidualnie. Dopiero na tej podstawie można podjąć decyzję o wyborze danego rodzaju karmy, lub stosować żywienie mieszane.

Lek. wet. Małgorzata Głowacka
Dr n. wet. Michał Ceregrzyn
Mars Polska

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie