Zachowawcze leczenie zaburzeń wzrostu i rozwoju oraz zwyrodnień stawów u psów...

Dr.n.wet Bogumił Wojnowski- Medivet BW Warszawa

"Dzięki mądrym hodowcom psów rasowych mógł powstać ten program i jego ocena"

"DOG Line Chondroprotect"

Wstęp

W ostatnich latach nastąpił szybki rozwój hodowli różnych, dotychczas mało znanych w Polsce, dużych ras psów. Spowodowało, to nasilenie występowania problemów hodowlanych (HD i inne zaburzenia wzrostu i rozwoju), które na ogół były wiązane głównie ze złym materiałem genetycznym rodziców, mniej ze złym wychowem i zupełnie mało z niezbilansowanym żywieniem itp. Dlatego wzorem zagranicy, z opóźnieniem ok. 10 lat, zaczęto wprowadzać obowiązkowe badania rentgenologiczne- głównie stawów biodrowych. Jednak znów jak np. w Niemczech po ostrej selekcji okazało się, że liczba psów z HD nie zmalała tak dużo jak sobie obiecywano. W Polsce nadal badanie rtg i jego wynik jest podstawą do zakwalifikowania psa do hodowli.

Obserwując rozwój tej sytuacji w Niemczech i w kraju, przed siedmiu laty podjęto próby weryfikacji dotychczasowej opinii, poprzez stworzenie programu chondroprofilaktyki, która za granicą już znalazła swoje miejsce w hodowli zwierząt zarówno hodowlanych, jak i domowych. Dużą rolę w tworzeniu naszego programu i jego ciągłej weryfikacji odegrało kilku zaniepokojonych hodowców, którzy postanowili szukać właściwych przyczyn niepowodzeń we wzroście i rozwoju sprzedanych nowym właścicielom zwierząt, gdyż coraz częściej byli obwiniani za użycie do hodowli złego, niesprawdzonego materiału itp. Dlatego celem naszej pracy było podjęcie próby wyjaśnienie narastania problemu złego rozwoju i wzrostu młodych psów, szczególnie dużych ras. Wśród teoretycznych niepowodzeń hodowlanych uwzględniono stan kliniczny, sposób żywienia suki szczennej i urodzonych szczeniąt oraz sposobu odchowu u nowego właściciela z określeniem wieku, w którym najczęściej występowały problemy rozwojowe.

Materiał i metody

W okresie od 1997 do 2004 r. diagnozowano i leczono 85 psów, głównie dużych ras, wykazujących zaburzenia ruchowe, będących najczęstszą przyczyną zgłaszania się na konsultację. 70 psów było w wieku 3-8 miesięcy, skierowanych z rozpoznaniem: krzywicy, gnilca, młodzieżowego zapalenia kości, osteochondrozy, dysplazji stawów, nierównomiernego wzrostu kości przedramienia.

Psy starsze (15 szt.) w wieku od 2,5 do 6 lat były kierowane z powodu utrudnionego poruszania kończyn tylnych w wyniku rozwiniętych zmian artretycznych ze zniekształceniami w obrębie stawów biodrowych.

Wszystkie psy badano klinicznie w spoczynku i ruchu, niektóre badali wcześniej ortopedzi ustalając diagnozę. Wszystkie psy podlegały badaniom laboratoryjnym krwi (morfologia z rozmazem, poziom wapnia, fosforu, aktywność fostazy zasadowej) oraz w większości badanie kału (pasożyty, lamblie). Niektóre psy badano metodą Vega- test na obecność obciążeń bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych, ich toksyn oraz innych szkodliwych czynników środowiskowych.

W leczeniu używano preparat Syntehyal i preparaty odżywcze serii DOG Line Chondroprotect, preparaty firmy Heel i Dr Reckeweg.

Przy decyzji właściciela o żywieniu pełnoporcjowym, zalecano karmy firmy ANF i Trovet. Wiele psów otrzymywało karmy popularne, tanie oraz droższe jak: Purina, Eukanuba, Hills, Gilpa kierując się ich uznawaniem przez psa.

W grupie psów młodych większość była żywiona tradycyjnie lub dietą mieszaną (sucha karma, konserwy i mięso z wypełniaczem). Psy żywione karmami suchymi tzw. dobrych firm wykazywały również zaburzenia wzrostu i rozwoju. Młodzi pacjenci zgłaszali się na ogół w wieku 4-6 lub 7-8 miesiąca życia z wadą postawy lub kulawizną. Starsze psy- 2,5 do 6 lat wykazywały zaburzenia chodu kończyn tylnych na skutek zmian zwyrodnieniowych w stawach biodrowych i kręgosłupie. Większość psów była już poprzednio leczona z użyciem preparatów przeciwzapalnych sterydowych i niesterydowych, antybiotyków, odżywek. Często ograniczano się do leczenia objawowego, bez badań dodatkowych.

Wyniki badań i obserwacje kliniczne:

Wszystkie psy leczone w okresie wzrostu i rozwoju wykazywały poprawę kliniczną (zaburzonej postawy i poruszania się). U trzech psów niemal niechodzących, u których rozpoczęto leczenie w wieku ok. 6 miesięcy z obustronnie niewykształconymi panewkami (nowofundland, labrador i buldog angielski) po okresie od kilku tygodni do 3-6 miesięcy intensywnego leczenia uzyskano poprawę i obecnie poruszają się niemal normalnie, stojąc na tylnych łapach, skacząc przez płotki lub do samochodu.

Przeważająca liczba młodych pacjentów wykazywała zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforowej. Obserwowano na ogół obniżoną zawartość wapnia i podwyższoną fosforu w surowicy krwi, niekiedy 1:1 (zamiast 2:1). Miało to miejsce u 3 miesięcznego doga niemieckiego, karmionego mięsem wołowym do woli. Mięso ma stosunek Ca:P jak 1:30. Po tygodniu takiej diety stawy nadgarstkowe tego pieska wykrzywiły się na wszystkie strony. Zupełną poprawę uzyskano dopiero po kilku miesiącach leczenia. Podobny problem wystąpił we wszystkich stawach kończyn u 4 miesięcznego teriera, który chodząc wydawał dźwięki trzeszczenia. Ten przypadek też został wyleczony po kilkumiesięcznej suplementacji żywieniowej. Przykładem na skuteczność naszej metody może być także pacjent rasy Rottweiler- wtedy w wieku 11 miesięcy z Lidzbarka Warm., który został zwrócony hodowcy chory, kulawy, niedożywiony, nerwowy- z zarzutem: "złego materiału genetycznego". Hodowca zgłosił się na leczenie. Po 6 miesiącach pies zaczął być wystawiany. Dziś ma ok. 6 lat i jest wielokrotnym championem i interchampionem. Inny pies- ON 6 miesięczny, był badany w Warszawie- rozpoznano podejrzenie HD. Po 6 miesięcznym leczeniu, w wieku 18 miesięcy, był ponownie badany tym razem w Olsztynie i uzyskał ocenę A1. Dostał licencję na krycie i użytkowanie hodowlane. To samo potwierdziło się w przypadku dwóch suk ON w Warszawie z podejrzeniem HD w wieku 7-8 miesięcy, z hodowli niemieckiej, które otrzymywały Syntehyal i preparaty z serii DOG Line- korygujące dietę.

Powtarzane co 4-6 tygodni badanie krwi u obserwowanych młodych psów wskazywały na celowość suplementacji preparatami z serii DOG Line. W trzech przypadkach przy stężeniu wapnia 8-9 mg nie można było uzyskać podwyższenia tego poziomu. Badanie biorezonansowe (aparat Bicom) tych psów wykazało masywną grzybicę w jelitach, która prawdopodobnie była efektem kuracji antybiotykowej stosowanej przy tzw. młodzieńczym zapaleniu kości. Jak twierdzi lekarka stosująca badanie biorezonansowe w diagnostyce, grzybica i lamblioza jest niedocenianą przyczyną zaburzeń wchłaniania substancji mineralnych z jelita. Oprócz antybiotykoterapii innym źródłem grzybicy są suche karmy źle przechowywane lub z dużym dodatkiem zboża. Słabą karmę można rozpoznać po tym, że daje efekt obfitych odchodów wskutek gorszej strawności karmy (duży udział zbóż, buraków i innych składników roślinnych). Bardzo ważnym, szkodliwym dla wzrostu i rozwoju psów jest użycie przez producentów karm produktów z utylizacji martwych zwierząt i stosowanie niekorzystnych substancji konserwujących jak np. Etoxyquin. Powyższe problemy opisywał Nexus (r. 2003, 2004).

Psy starsze (2,5-6 lat) demonstrowały trudności w poruszaniu się będące wynikiem procesów zwyrodnieniowych w kręgosłupie i stawach biodrowych. Spętany, chwiejny lub obniżony zad, stawianie stóp w jednym szeregu na ogół świadczyły o skutkach dysplazji stawów biodrowych i rozwiniętej artrozie z deformacjami.

Postępowanie lecznicze:

Uzależniono od wyników wspomnianych badań. Opierano się na produktach do suplementacji i regulacji trawienia i wchłaniania serii DOG Line: Gelamin Junior, Chondromed, Ca-fortan, Biocalcium, Algovit, Gelasol, Bonemed (zawierające GAG- naturalne glukozoaminoglikany oraz probiotyki, premiks naturalny, organiczne sole mineralne i zioła).

Po raz pierwszy w Polsce zastosowano w nich tzw. preparaty informacyjne (z "informacją" nagraną na nośnik). Ma ona na celu podobne działanie jak produkty homeopatyczne- oczyścić organizm z obciążeń poprzez pobudzenie własnego układu odpornościowego pacjenta, np. z tzw. zooinfekcji, metali ciężkich, dioksyn, toksyn pleśniowych, bakteryjnych itd.

Szczególną rolę w leczeniu odgrywał preparat Syntehyal (biotechnologiczny produkt wzmacniający syntezę kolagenu) łączony z iniekcjami: Traumeel, Zeel i Discus (firmy Heel) oraz serii REVET firmy Dr Reckeweg: Traumato, Hormon. Używanie preparatów o składzie naturalnym i homeopatii było podstawą każdego naszego działania leczniczego. Uważamy bowiem, że tylko działanie komplementarne (holistyczne) prowadzące do oczyszczenia organizmu z obciążeń toksycznych (stymulując funkcje detoksykacyjne głównie wątroby i nerek) skutkuje przywróceniem homeostazy w organizmie. Stąd też w razie potrzeby uciekano się do metod biofizycznych jak np. magnetostymulacji z równoczesną suplementacją pokarmową.

Największym efektem leczniczym w kilkuletnich obserwacjach była poprawa kliniczna u 3 psów z niemal płaskimi panewkami miednicy. Nowofundland (10 mc.) po 3 mc. leczenia wykazał znaczącą poprawę w poruszaniu się. Po uzyskaniu poprawy był wystawiany i zdobył kilka tytułów w klasie młodzieży. Właściciele tych zwierząt byli namawiani na uśpienie tych psów z powodu podobno niemożliwej terapii zachowawczej takich schorzeń.

Wytłumaczeniem efektu poprawy klinicznej jest koncepcja, że na skutek zniesienia bólu w stawach, suplementacji składników budulcowych chrząstki i kości, oczyszczenia organizmu- następują aktywne procesy naprawcze w źle wykształconych tkankach. Pomimo niedorozwoju panewek funkcję stabilizacji stawu przejmują najprawdopodobniej: torebka stawowa, więzadła i mięśnie. Może także wytworzyć się rąbek chrzęstny na brzegu panewki, niewidoczny w badaniu rtg a tylko śródoperacyjnie, o czym wspomina jeden z ortopedów, operujący zwichnięte, dysplastyczne stawy biodrowe.

Najstarszy leczony pacjent ma w tej chwili ok. 10 lat. Jest to ON długowłosy z obustronną coxartrozą wykrytą w wieku 2,5 roku. Leczony typowo tj. środkami przeciwzapalnymi cierpiał na szereg ubocznych objawów, między innymi przybrał na wadze, co pogarszało jego stan. Właścicielka zgodziła się na program maksimum w celu poprawy jego stanu. Pies dostawał po kilka zastrzyków Syntehyalu na raz. Dostawowo i dożylnie wraz z suplementami diety i odchudzaniem. Efektem jest uzyskanie reemisji kulawizny do 6-7 miesięcy od zastrzyku. Pies jest cały czas regularnie ważony i suplementowany. Inna obecnie 13 letnia suka ON była z podobnymi objawami leczona 6 lat temu tą metodą i obecnie nie wykazuje kulawizny. Porusza się ostrożnie, ale chętnie spaceruje z właścicielką. Remisję kulawizny na 6 miesięcy od serii zastrzyków uzyskano też u 6 letniego wtedy rottweilera z obustronną coxartrozą.

Podsumowanie obserwacji:

Prowadzone działania u psów młodych potwierdziły celowość prowadzonej diagnostyki i terapii preparatami odżywczymi i iniekcjami. Ze względu na fakt, że wielu pacjentów było z całej Polski, kontrola była utrudniona i odbywała się na podstawie opowiadań wrażeń właścicieli, przesyłanych wyników badań krwi, zdjęć fotograficznych i rtg, także pocztą elektroniczną.

Psy starsze wykazując po leczeniu Syntehyalem dostawowo i dożylnie (z dodatkiem któregoś z preparatów homeopatycznych) poprawę trwającą na ogół do 6-7 miesięcy od iniekcji- przy równoczesnej suplementacji pokarmowej preparatami DOG Line Chondroprotect spełniały oczekiwania właścicieli. Po uzyskaniu poprawy w poruszaniu się psy były obserwowane przez właścicieli, którzy sami decydowali o potrzebie kolejnego zastrzyku.

Podsumowując można stwierdzić, że zastosowana metoda dała pożądane wyniki. Tym samym okazało się, że konsekwentne działanie zachowawcze znajduje miejsce w leczeniu zaburzeń wzrostu i rozwoju oraz zmian zwyrodnieniowych u starszych psów, wykazujących trudności w poruszaniu się.

Wnioski:

1. Zaburzenia wzrostu i rozwoju psów dużych ras powstają głównie w wyniku obciążeń tzw. środowiskowych a nie ściśle genetycznych, gdyż są naprawialne dzięki kontrolowanej detoksykacji i suplementacji. Ta tzw. genetyka podlegać może obciążeniom środowiskowym i wtedy powstawać mogą mutacje genów. Natomiast trudno nazwać "genetyką" fakt, że ciężarna suka jest karmiona toksycznym pokarmem, co uszkadza formujący się w jej łonie płód.

2. Potwierdza się zatem celowość wnikliwej diagnozy u chorego młodego, źle rozwijającego się zwierzęcia obejmującej badania szkodliwych obciążeń w organizmie.

3. Hodowcy powinni używać do rozrodu zwierząt "oczyszczonych" i szczegółowo informować o zasadach dalszego postępowania uwzględniając dalsze oczyszczanie i suplementację, bilansowanie diety w okresie wzrostu i rozwoju.

4. Badanie rtg w ocenie stanu zdrowia psów powinny być nadal prowadzone, ale końcową i właściwą ocenę obciążeń genetycznych powinny przejąć wyznaczone placówki kontrolne hodowli (najlepiej w ramach Związku Kynologicznego), gdzie mógłby być ustalony kod genetyczny i ewentualne zagrożenia dla przyszłego potomstwa z wybranych rodziców. Wtedy hodowla polska byłaby wzorem dla innych.

5. Należy zwrócić baczniejszą uwagę na stosowanie obecnych na rynku licznych, krajowych i zagranicznych tzw. odżywek, suplementów w zależności od bilansu mineralnego karmy i wyniku badania kontrolnego krwi. Na ogół bowiem naszym psom żywionych suchymi karmami pełnoporcjowymi nie brakuje witamin ani minerałów. Problemem może być występowanie obciążeń toksycznych i nadmiar energii stymulującej zbyt szybki wzrost oraz dysbioza w jelitach.

6. Stosowanie diety tradycyjnej lub mieszanej grozi niezbilansowaniem ilości wapnia i fosforu. A wtedy nawet zagraniczne, drogie odżywki nie pomagają. Ich skład mineralny bowiem nie koryguje tych zaburzeń, nie mówiąc o braku składników funkcjonalnych jak np. probiotyki, zioła, czy substancje "oczyszczające" organizm, które są w składzie produktów serii DOG Line Chondroprotect.

7. Dobre efekty poprawy źle rozwijającego się psa dawało tzw. przyhamowanie wzrostu poprzez zastosowanie u 6 mc. szczeniaków karmy dla dorosłych, ale w ilości/wadze karmy "junior". Pieski te szybciej się "prostowały" i przestawały kuleć, osiągając później właściwy wzrost.

8. W większości preparatów (z wyjątkiem syropu Gelesol) nie ma znaczących ilości witaminy wzrostowej D. Pozostawiono organizmowi jej syntezę i pozyskiwanie z pokarmu.

Artykuł opracowany i umieszczony za zgodą: Marzena Kaca-Bibrich. Adres umieszczenia oryginalnego materiału: http://www.z-palacu-cesarza.j.com.pl/ .