Ropomacicze u psów

Ropomacicze u suk jest schorzeniem najczęściej występującym u suk które nie były kryte, jego rozwój jest silnie związany z okresowym działaniem progesteronu na macicę w czasie fazy między rujowej lub podczas podawania progestagenów (np. w celu hamowania rui). Suki nierodzące lub rzadko rodzące mają większe skłonności i prawdopodobieństwo rozwoju ropomacicza. Ciąża może mieć ochronne działanie na błonę śluzową macicy, w związku z tym że ropomacicze nie rozwija się w obszarach macicy na których występowało łożysko.

Podczas działania progestagenów błona śluzowa macicy rozrasta się a jej gruczoły rozpoczynają wydzielanie , szyjka macicy pozostaje zamknięta a mięśniówka macicy traci swą kurczliwość . Wydzielina (płyn) w gruczołach macicy zbiera się a ich rozmiary powiększają się (do 2 cm.). W tym momencie powstaje sytuacja sprzyjająca rozwojowi ropomacicza .Gruczoły podatne są w tym stanie na zapalenie a ich wydzielina jest pożywką do rozwoju bakterii. Rozrost gruczołów jest zjawiskiem fizjologicznym a ich zanik rozpoczyna się w drugiej połowie okresu między rurowego (przed cieczką). Z wiekiem i liczbą „ nie ciążowych” okresów , przerost gruczołów może nie zanikać we wszystkich obszarach, a to zapoczątkowuje proces zapalny.

Bakterie jelitowe (najczęściej : E.coli, Streptococcus, Staphylococcus, Klebsiella, Proteus, Pseudomonas) współdziałają w rozwoju zmian w macicy i objawów.
Escherichia coli może produkować toksynę która nawet po śmierci bakterii - po stosowaniu antybiotyków - jest uwalniana do jamy macicy i wchłaniana do krwioobiegu. Rezultatem jest endotoksemia która może powodować poważną reakcję wstrząsową aż do zejścia śmiertelnego – zależy to od ilości endotoksyny uwolnionej i kondycji fizycznej suki (antybiotyki nie mają wpływu na ilość endotoksyny)

Zmiany nerkowe są częste przy ropomaciczu zwłaszcza u starszych suk z powodu przed nerkowej azotemii która pociąga za sobą odwodnienie. Równocześnie przy ropomaciczu mogą powstawać zmiany chorobowe w szpiku kostnym, wątrobie oraz śledzionie z powodu endotoksemi.
Rozpoznanie ropomacicza przy otwartej szyjce macicy może być łatwe, zwłaszcza jeśli występuje powiększenie rozmiarów macicy i zwiększenie liczby leukocytów (białych krwinek) może występować z innymi ‘klasycznymi’ oznakami jak brak apetytu , osowiałość ,zwiększone pragnienie i oddawanie moczu oraz zmian zapalnych i wycieków z pochwy.

U suk z zamkniętą szyjką macicy z niewielkim powiększeniem jamy macicy rozpoznanie jest bardzo trudne, zwłaszcza gdy nie ma zwiększenia liczby białych krwinek (leukocytów) występuje neutropenia - może być to spowodowane endotoksemią.

Inne odstępstwa od norm fizjologicznych – anemia, wzrost azotu we krwi, wzrost gammaglobulin we krwi, zmniejszenie albumin we krwi, kwasica metaboliczna, zmniejszenie ciężaru właściwego moczu, białko w moczu, bilirubina w moczu mogą być obecne lecz nie zawsze są związane z chorobą macicy.
Wyniki tych badań są ważne dla uniknięcia powikłań w funkcjonowaniu ważnych narządów podczas choroby oraz doboru leków podczas leczenia ropomacicza.
W rozpoznaniu różnicowym zawsze trzeba brać pod uwagę ciążę (może występować jednocześnie z ropomaciczem). Rzadsze rozpoznania to cukrzyca, nadczynność kory nadnerczy, choroby nerek, moczówka prosta.

Leczenie ropomacicza :

Opróżnienie uchylonej macicy może być łatwe poprzez pobudzenie jej kurczliwości (hamowanej przez progestageny). Podstawowym lekiem wywołującym skurcze macicy jest prostaglandyna F 2a która jest wskazana w leczeniu ropomacicza.
Inne leki ,jak alkaloidy sporyszu oraz oksytocyna wywołują bardzo mocne , krótkotrwałe skurcze ścian macicy które mogą być niebezpieczne przy przepełnieniu macicy ropą i gdy ściany macicy są cienkie a szyjka macicy jest tylko częściowo otwarta powikłaniem może być wypchnięcie ropy przez jajowody do jamy brzusznej lub nawet pęknięcie ściany macicy.

Leki na bazie prostaglandynsą najbezpieczniejsze w działaniu i podawane są do momentu opróżnienia jamy macicy , równocześnie prowadzona kuracja antybiotykowa powinna trwać do ustąpienia wycieków z pochwy . jeśli nie planujemy rozmnażać suki najlepiej podjąć decyzję o sterylizacji ponieważ nawroty ropomacicza u starszych suk przekraczają 50 % przypadków.

Kiedy mamy do czynienia z ropomaciczem z otwartą szyjką prostaglandyny są skuteczne również z powodu swojego działania na likwidacje ciałka żółtego . Można to sprawdzić badając poziom progesteronu w surowicy podczas leczenia a to pozwoli uniknąć ponownemu zachorowaniu na ropomacicze.

Nowym lekiem w zwalczaniu ropomacicza są antyprogestageny (aglepriston) które podobnie likwidują ciałko żółte jak prostaglandyna F 2a oraz blokują wszystkie receptory progesteronu w organizmie ( są stosowane z tego powodu do zapobiegania niepożądanej ciąży ). Zarówno prostaglandyny jak i antyprogesterony mają działania uboczne na organizm chorego zwierzęcia (niewydolność nerek ,uszkodzenie wątroby, zaburzenia elektrolitowe) , które należy brać pod uwagę decydując o ich stosowaniu w ropomaciczu.

Artykuł opracowany i umieszczony za zgodą: Darek Pankrac
Adres umieszczenia oryginalnego materiału: http://www.weterynarz.webpages.pl/