W świecie zwierząt, podobnie jak w świecie ludzi istnieje cały szereg zagrożeń drobnoustrojami (wirusy, bakterie) i pasożytami, które atakują organizmy przede wszystkim bardzo młode, a możliwości zarażenia są tak duże, że niemal nieuniknione. Ponadto, w przypadku infekcji wirusowych zarówno medycyna jak i weterynaria są ciągle jeszcze bezradne, gdyż dotychczas nie wynaleziono skutecznego środka antywirusowego. Najskuteczniejszym sposobem walki z chorobami wirusowymi są nadal szczepienia ochronne, które wykonywane w odpowiednim okresie dają wysoki poziom przeciwciał w organizmie, przez co zabezpieczają przed infekcją wirusową. Dodać należy, że choroby przeciw którym zdecydowano się wprowadzić szczepienia cechuje wyjątkowa zaraźliwość i duża śmiertelność - szczególnie w okresie szczenięcym - ok. 98%. Tylko w takim przypadku produkcja szczepionek jest opłacalna.
Szczepienia ograniczają ilość zachorowań
i są bardzo korzystne dla całej populacji zwierząt, ale nie dają gwarancji 100% odporności, a dla pojedynczego organizmu mogą być niebezpieczne. Dlatego należy wykonywać je pod kierunkiem lekarza weterynarii, gdyż tylko on zna mechanizmy i prawa kierujące układem odpornościowym i potrafi wybrać właściwy wariant szczepień. Oczywiście zwierzę szczepione musi być absolutnie zdrowe. W przypadku, gdy jest nosicielem jakiejś choroby lekarz nie potrafi tego wykryć, a zaszczepione zwierzę może zachorować, gdyż podanie szczepionki chwilowo obniża odporność i umożliwia ujawnienie się ukrytej infekcji. Dlatego dzięki wieloletnim badaniom opracowano bardzo szczegółowe schematy szczepień i coraz skuteczniejsze i bezpieczniejsze szczepionki. Najwcześniej szczepiono psy przeciwko nosówce, która jest bardzo ciężką chorobą, ale dzięki szczepieniom pojawia się coraz rzadziej wyłącznie u psów nie szczepionych. Kolejnymi groźnymi chorobami, przeciw którym psy są szczepione to: parwowiroza i koronawiroza wywołujące ostre zapalenia żołądka i jelit, przebiegające z objawami uporczywych biegunek i wymiotów.
Aby zabezpieczyć szczeniaka
profilaktykę należy rozpocząć już u jego matki, która powinna być regularnie szczepiona, dzięki czemu mleko którym karmi szczenięta zawiera wysoki poziom przeciwciał. Chroni to szczenięta od pierwszych godzin życia, ale po pewnym czasie niestety zanika. Dlatego pierwsze szczepienia szczeniąt należy wykonywać w 6-7 tygodniu życia szczepionkami z dopiskiem "puppy" (specjalnie dla szczeniąt) i to szczepienie nie daje jeszcze pełnej odporności, dlatego najlepiej powtórzyć je około 9 tygodnia życia. Nazywa się to indukcją odporności. Dla pewności u zwierząt szczególnie cennych lub szczególnie podatnych na te choroby (rotweiler), albo też w warunkach miejskich gdzie w skutek zagęszczenia zwierząt zawsze istnieje zagrożenie epidemiczne, warto wykonać jeszcze trzecie szczepienie około 12 tygodnia życia, najlepiej przy każdym szczepieniu zwiększając sukcesywnie ilość antygenów w szczepionce (są takie szczepionki zawierające 2, 3, 4, 5, a nawet 8 antygenów). Po tak wykonanych trzech szczepieniach u szczeniaka nie należy zapominać o corocznym doszczepianiu go jako psa dorosłego. Wybór szczepionki i sposobu szczepienia należy do lekarza weterynarii, który ma kontakt z danym zwierzęciem i obserwuje populację psów w terenie, na którym pracuje.
Podobnie postępuje się z kociętami,
które również zagrożone są wieloma chorobami do których należy: zakaźne zapalenie nosa i tchawicy, katar kotów, panleukopenia, białaczka kotów, chlamydioza i FIV (Feline Immunology Virus - odpowiednik ludzkiego wirusa HIV), przeciw którym na szczęście mamy obecnie cały szereg szczepionek i podobne jak u psów schematy szczepień.