Kostniakomięsaki kończyn u psów (osteosarcoma)

Kostniakomięsaki są złośliwymi nowotworami kości. Szacuje się, że stanowią ok. 6% wszystkich złośliwych nowotworów u psów.

Występowanie:

* Częściej psy ras dużych (m. in. owczarki niemieckie, sznaucery olbrzymie, nowofundlandy, boksery, berneńskie psy pasterskie, rottweilery, dogi niemieckie)
* Częściej samce
* Nowotwór ten najczęściej spotyka się w dwóch okresach życia psa, około 3 i 8, ale zdarza się też poniżej 1 roku życia.

UWAGA!!! Jeżeli nie zostanie podjęte leczenie, to chore psy są poddawane eutanazji maksymalnie 3 miesiące od rozpoznania!

Kostniakomięsaki przebiegają bardzo agresywnie. Atakują kości i naciekają przylegające tkanki miękkie. Większość, bo ok. 75% guzów, powstaje w okolicy nasad kości długich, pozostałe dotyczą szkieletu osiowego lub tkanek miękkich.

Lokalizacja nowotworu:

Najczęstsza lokalizacja kostniakomięsaka - okolica nasady dalszej kości promieniowej.

* Inne lokalizacje: Okolice nasady bliższej kości ramieniowej
* Okolice nasady dalszej kości łokciowej
* Kość udowa (nasada bliższa lub dalsza)
* Kość piszczelowa

Objawy i rozpoznanie:

Główne objawy kostniakomięsaków to kulawizna i bolesność chorych kości, w bardziej zaawansowanych przypadkach może dojść do patologicznych złamań w miejscach zajętych przez nowotwór. Okolica zmiany jest obrzęknięta i bolesna.

Kostniakomięsak najczęściej daje przerzuty do płuc oraz do innych części kośćca. Rzadziej przerzuty znajdowane są w narządach jamy brzusznej, mózgu i tkanki podskórnej.

Uwaga! W większości przypadków już w chwili postawienia rozpoznania komórki nowotworowe znajdują się poza ogniskiem pierwotnym. Dlatego tak ważna jest szybka interwencja lekarska!

Wstępne rozpoznanie stawia się na podstawie zdjęcia rentgenowskiego (fot. 2 i 3), ale podstawą do rozpoczęcia leczenia jest zawsze badanie histopatologiczne pobranego wycinka kości!

Leczenie:

* Amputacja chorej kończyny
* Chemioterapia (po amputacji)
* Radioterapia (w Polsce niedostępna)
* Zabiegi oszczędzające kończynę (rzadko wykonywane)

Amputacja kończyny jest podstawową metodą leczenia kostniakomięsaków. Zapewnia ona zniesienie bólu, a zabieg nie jest trudny technicznie i rzadko daje powikłania. Psy doskonale znoszą ten zabieg i szybko uczą się chodzić na trzech kończynach. Od zabiegu odstąpić można jedynie u psów z widocznymi przerzutami w klatce piersiowej, u pacjentów z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie stawów innych kończyn, u zwierząt bardzo otyłych oraz u psów z chorobami kręgosłupa i rdzenia kręgowego.

Zabiegi oszczędzające kończyny u psów z pierwotnym nowotworem kości polegają na usunięciu wyłącznie zmienionych nowotworowo fragmentów kości. Są to zabiegi trudne, kosztowne i często dają powikłania, a dodatkowo istnieje duże ryzyko, że zmiana nowotworowa nie zostanie usunięta w całości. Jednak w pewnych sytuacjach są wykonywane.

Radioterapia jest często stosowaną na świecie metodą leczenia nowotworów kości u psów, niestety w Polsce ciągle jest niedostępna. Pacjenci z Kliniki Weterynaryjnej THERIOS są kierowani na radioterapię Wydział Weterynaryjny w Wiedniu. Naświetlania można przeprowadzać przed i po zabiegach oszczędzających kończynę, a także jako leczenie paliatywne, w celu ograniczenia bolesności.

Chemioterapia jest uzupełnieniem zabiegów chirurgicznych, zarówno amputacji, jak i zabiegów oszczędzających kończynę. Dzięki chemioterapii operowane psy żyją znacznie dłużej w dobrym komforcie. Najczęściej stosowane leki to cisplatyna, która może działać negatywnie na szpik i nerki, a także stosowana w Klinice Weterynaryjnej, dużo bezpieczniejsza karboplatyna. Chemioterapia stosowana po zabiegu amputacji kończyny wydłuża czas przeżycia nawet ponad rok. Leki podaje się dożylnie, kilkukrotnie w odstępach 3 tygodni.

W przypadku stwierdzenia widocznych przerzutów w klatce piersiowej stosuje się wyłącznie leczenie paliatywne, ponieważ zabiegi i chemioterapia nie przyniosą zwierzęciu ulgi, ani nie wydłużą czasu przeżycia.

W Klinice Weterynaryjnej THERIOS stosujemy najczęściej zabieg amputacji zajętej przez nowotwór kończyny wspomaganej nowej generacji chemioterapią.


o Piśmiennictwo: Jehn C. T. i in.: "Współczesne sposoby leczenia psów z kostniakomięsakami kończyn". Weterynaria po Dyplomie, wrzesień 2007
o Jagielski D.: "Chemioterapia nowotworów kości". Materiały z sympozjum "Nowotwory kości psów i kotów", Warszawa kwiecień 2007.

lek. wet. Maja Ingarden (2008-02-16)
http://www.therios.strefa.pl/