FILA BRASILEIRO - postrach niewolników

Etymologia pierwszego członu nazwy psa wywodzi się od portugalskiego "filar" co oznacza przytrzymać. Wyjaśnia to do jakich zadań używany był on pierwotnie. Barwna historia pochodzenia naszego bohatera wiąże się z ekspansją na teren Ameryki Południowej europejskich konkwistadorów, zwłaszcza Portugalczyków i Hiszpanów, którzy wraz z bydłem przywieźli psy. Najprawdopodobniej w żyłach tych czworonogów płynie również "indiańska krew".

Anegdota z czasów kolonizacji Południowej Ameryki wspomina, że jeden z molosów należący do Diego de Salazara, o nazwie Bacarillo (małe cielę), z dziesięcioosobowym oddziałem wzbudzał większy strach niż stu osobowa kompania żołnierzy. Jego syn - Leoncillo (mały lew), również był elementem wyposażenia konkwistadorów. Wspomniane psy otrzymywały wyższy żołd niż pieszy żołnierz oraz odpowiednią porcję jedzenia. Obydwa poległy śmiercią żołnierza, od zatrutych, indiańskich strzał.

Tego typu opowieści jest wiele ale zasadnicza funkcja protoplastów fila to stróżowanie, obrona posiadłości swego pana a zwłaszcza panowanie nad półdziko żyjącymi stadami bydła, które np. trzeba było przygnać do oznakowania czy też unieruchomić celem eliminacji chorego zwierzęcia. Taki psi pasterz powinien był łapać krowę za nozdrza lub za uszy nie kalecząc przy tym zbyt poważnie. Odważny i czujny fila brasileiro jest doskonałym tropicielem. Kiedy odnajduje zdobycz, nie atakuje a raczej osacza ją aż do przybycia myśliwego. Te cechy, dodatkowo rozwijane poprzez specjalne szkolenie, przyczyniły się do niechlubnej popularności omawianej rasy, zwłaszcza w okresie niewolnictwa w Brazylii. Pies łatwo potrafił odnaleźć zbiegłego niewolnika, którego nie wolno mu było go zranić... bo niewolnik dużo kosztował...(w Brazylii niewolnictwo zniesiono w 1888 roku).

Masywny, groźny, nieufny wobec obcych, pewny siebie fila brasileiro jest psem odważnym i dzielnym. Na podkreślenie zasługuje jego niebywałe przywiązanie do właściciela i rodziny, daleko idąca tolerancja wobec dzieci przysłowiowa wręcz wierność. Zawsze szuka towarzystwa swego pana. Według założeń wzorca rasy, omawiany pies ma być spokojny, opanowany ale zdecydowany w działaniu, ostry i ufny we własne siły, nie znający strachu w chwili zagrożenia. Jednak w żadnym razie fila nie powinien atakować bez powodu. Zrównoważenie i spokój tego psa nie oznacza, że przyjaciele rodziny będą się mogli bawić z nim, poklepywać, witać itp. gdyż nie lubi on spoufalania. Zdecydowanie w działaniu przedstawicieli omawianej rasy, błędnie odczytywane jako irracjonalna agresja, zapewne miało wpływ na decyzje władz niektórych krajów - zakazu posiadania fila brasileiro.

Fila brasileiro jest typowym przedstawicielem psów molosowatych: mocne kości, zwarta, harmonijna, prostokątna sylwetka, znaczna masa, której w tym przypadku, towarzyszy wielka sprawność. Dzięki niej zapewne, z dobrym skutkiem używano ich w Brazylii do polowania na jaguary i pumy. W biegu potrafi raptownie zmienić kierunek. Nie jest psem efektownym w powszechnym rozumieniu tego słowa. Brak przełomu czołowego, luźna skóra na podgardlu, linia grzbietu wznosząca się w kierunku zadu, opadające, duże mięsiste uszy, poruszanie się inochodem - to wszystko stwarza osobliwy wdzięk tego dumnego, wyniosłego ale niebywale "ciepłego" dla najbliższych psa.

Pierwszy wzorzec rasy został opracowany przez d-ra Santos - Cruz na zlecenie brazylijskiego Kennel Clab w 1950 roku. W 1984 roku, po nieznacznej korekcie - wyeliminowano białą i szarą maść - projekt standardu przedłożono FCI i zatwierdzono pod numerem 225

Wygląd. Wzrost: psy od 65 cm do 75 cm; suki od 60 cm do 70 cm. Waga: psy minimum 50 kg; suki minimum 40 kg. Głowa: duża, ciężka, masywna, proporcjonalna do całej sylwetki psa.Widziana z góry przypomina trapezoid, w który jest wpisana gruszka. Długość pyska do długości czaszki ma się prawie jak 1 : 1 (nieznacznie krótsza jest kufa). Układ zębów: Idealny jest zgryz nożycowy, ale cęgi są dopuszczalne. Oczy: średniej wielkości, szeroko rozstawione, od ciemno brązowych do żółtych, powinny być stonowane z odcieniem szaty. Opadająca dolna powieka nie stanowi błędu, pogłębiając melancholijny wyraz typowy dla tej rasy.

Umaszczenie: wszystkie jednolite kolory są dopuszczalne prócz białego i mysio - szarego, również plamiaste i cętkowane umaszczenie nie jest tolerowane. Białe znaczenie przekraczające 1/4 całego ciała obniża ocenę. Wiedzieć jednak należy, że dopuszczalne jest białe znaczenie, łącznie nie przekraczające w/w ograniczenia - na stopach, piersi i końcu ogona. Cechą charakterystyczną rasy jest gruba, luźna skóra na całym ciele a głównie na szyi. Sierść jest prosta, zwarta, przylegająca, niezbyt długa. Ogon sięgający stawów skokowych nie powinien być zakręcony nad grzbietem.

Wśród wad dyskwalifikujących przedstawiciela omawianej rasy, na podkreślenie zasługuje: agresja wobec właściciela, tchórzliwość, niebieskie oczy, brak pofałdowanej skóry, brak inochodu, wzrost mniejszy od minimalnego, kopiowane uszy lub skrócony ogon, wady zgryzu, brak jednego kła lub jednego molara, z wyjątkiem M3. Zad niższy niż kłąb.Do poważnych błędów budowy zalicza się małą głowę.

Wspomniane na początku epizody, związane z historią powstawania omawianej rasy, zupełnie nie oddają złożoności całej sprawy. Mówiąc najkrócej fila brasileiro to stara rasa o bardzo młodej historii. Oprócz Portugalczyków i Hiszpanów do Brazylii przybywali również Holendrzy, Brytyjczycy i Francuzi, którzy też przywozili psy. Mastify, buldogi, bloodhoundy, dogi de bordeaux, pirenejskie psy górskie, olbrzymia masa kundli, ale również dogi niemieckie i mastino napoletano. Niektórzy teoretycy kynologii widzą we współczesnym fila wpływy wcześniejszych krzyżówek z greyhoundem (ruchliwość i szybkość). Złożoność zadań jakie miał spełniać ten pies, szalenie zróżnicowane warunki środowiskowe, klimatyczne, to sprawiało, że przede wszystkim cechy osobowości psa, jego sprawność fizyczna, szeroko pojęta wytrzymałość a nie wygląd zewnętrzny decydowały o dążeniach hodowlanych

Powstaje jednak pytanie - czy dla stworzenia nowej rasy trzeba krzyżować tak wiele innych ras w nadziei, że każda z nich wniesie jedynie pożądane cechy? Jest to bardzo naiwne założenie. W wyglądzie współczesnego fila brasileiro widoczny jest zwłaszcza angielski bloodhound i dawny hiszpański alano. Brazylia to ogromny kraj (8.500.000 km ) rozciągający się przez 39 stopni szerokości geograficznej. Ma wiele stref klimatycznych od tropiku o średniej temperaturze 25 - 27 C do - 12 C zimą, na południu, na pograniczu z Paragwajem. To też określa skalę warunków przystosowania psów tam żyjących

Z chwilą zatwierdzenia przez FCI standardu rasy, można mówić o zakończeniu eksperymentów hodowlanych i zamknięciu niejako kręgu krzyżówek. Psy tej rasy stały się tym samym jednoznacznie określone tak pod względem eksterierowym jak i charakterologicznym. Każdy, kto ma jakąkolwiek własność pragnie zapewnić sobie komfort bezpieczeństwa i ochronę. Konieczność wyjścia, zwłaszcza nocą, na ulicę, w towarzystwie skutecznego obrońcy, jakim jest niewątpliwie fila brasileiro, również wiąże się ze wzrostem popularności omawianej rasy.

W Brazylii pogłowie fila gwałtownie rośnie. Rocznie przybywa około 5000 szczeniąt. W Europie, wprawdzie w znacznie mniejszym wymiarze, ale również przybywa tych psów. Można uważać, że psy stróżujące, broniące, w Polsce mają ogromne pole do popisu i dlatego przewiduję szybki wzrost zainteresowania omawianą rasą w naszym kraju.

Gotowe, zbilansowane karmy i zupełnie nieskomplikowane zabiegi higieniczne, które wielokrotnie omawiałem przy prezentacji ras psów, zamykają bilans ogromnych pozytywów posiadania fila brasileiro i minimum nakładów jakie trzeba ponieść....średnio 2000 zł za szczeniaka.

Jan Borzymowski
WORTAL PSY24.PL

 zdjęcia dzięki uprzejmości: Kamila Pągowska- Sudoł, http://www.filabrasileiroriogrande.netfirms.com/ oraz Hodowla Filanteria: http://www.filabrasileiro-filanteria.com/:

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie