BEAUCERON - Czerwona pończocha
Przedstawiciele tej starej francuskiej rasy psów , pod względem budowy, są czymś pośrednim pomiędzy mastifem a dobermanem. Szczątki psich szkieletów sprzed 2000 lat wykopane w zachodniej Francji, pozwalają mówić o dużym podobieństwie praprzodków naszego bohatera do współcześnie żyjących beauceronów.
Pierwsze zapiski o starofrancuskim psie pasterskim, który używany był również do polowań na niedźwiedzie i dziki znajdujemy w XIV-to wiecznej "Księdze Łowów" hrabiego Gastona Phoebusa, którą już cytowałem w poprzednich felietonach. Obszar Basenu Paryskiego, okolice Canal Briare łączącego Loarę z Sekwaną, to rejon hodowli francuskich, nizinnych psów pasterskich strzegących niegdyś stad bydła i owiec. Pod koniec XIX wieku egzemplarze długowłose otrzymały miano "chien de berger de Brie" a krótkowłose "chien de berger de Beauce".
Wymienione rasy są blisko ze sobą spokrewnione, mają niektóre cechy wspólne jak n.p. wilcze pazury na tylnych kończynach. Łatwym kryterium rozróżnienia jest szata i umaszczenie. Czarny lub płowy briard uważany był niegdyś za koziowłosą odmianę beaucerona. Obiekt naszego zainteresowania ma sierść gęstą, bardzo krótką na głowie, gładko przylegającą na korpusie, tworzącą niewielkie "pióro" na ogonie i niezbyt długie "portki" na zadniej części ud. Najczęściej spotykanym umaszczeniem jest czerń z rdzawoczerwonym podpalaniem. Stąd biorą się całkowicie błędne skojarzenia o pokrewieństwie pomiędzy beauceronem a rottweilerem iszkockim gordon seterem.
Zdarzają się również beaucerony trójkolorowe, arlekiny: marmurkowe, czarno-szare z rdzawo - czerwonymi znaczeniami. Niepożądana jest zbyt jasna barwa podstawowa a białe znaczenia dyskwalifikują psa.
Owczarek z Beauce jest psem szybkim, inteligentnym, pracowitym, potrzebującym bardzo dużo ruchu. Egzemplarz zgodny ze standardem prezentuje silną osobowość co oznacza daleko idące posłuszeństwo pod warunkiem dominacji przewodnika. Jego ogromna sprawność fizyczna, wytrzymałość i siła wymaga rozładowania energii poprzez codzienny, długi spacer i wybieganie. Stąd mogą wynikać trudności w adaptowaniu do życia miejskiego, w mieszkaniu. Ma opinię psa nieustraszonego, potrafi być niekiedy brutalny zwłaszcza kiedy obcy pobratymiec wtargnie na jego terytorium.
Podobnie jak ogromna większość rasowych psów, rozsądnie wychowywany, traktowany w miły sposób, odpowiednio cywilizowany - lubi dzieci i jest wobec nich cierpliwy i łagodny. Niezwykła czujność oraz daleko posunięta potrzeba ogarniania stada jak również powierzonego terenu czyni beaucerona znakomitym stróżem. Dlatego psy te, z dobrym skutkiem, pilnują domów stojących na uboczu, owczarni, stajni ale również fabryk, warsztatów czy tzw obiektów specjalnych. We Francji wybierane są do roli psa wojskowego. Pełnią również funkcje ratownika. Znacznym ograniczeniem użyteczności "czerwonych skarpet" jest spadek hodowli bydła. Nie mniej jest to nadal popularny pies na francuskiej wsi.
Na dorocznych mistrzostwach Francji w pracy ze stadem owiec berger de beauce odnoszą błyskotliwe sukcesy. Pomimo, że FCI bardzo wcześnie zarejestrowała standard beaucerona (nr 44), ich popularność poza "ojczyzną ponad 400 serów" jest niewielka. W Polsce jest ich kilkanaście sztuk ale wszystko wskazuje, że te doskonałe, sportowe psy, nie ustępujące owczarkom niemieckim czy belgijskim, będą u nas coraz popularniejsze.
Znaczącą rolę w rozwoju poszczególnego typu psów odgrywają kluby ras. We Francji od nieomal 100 lat działa Club Francais du Chien de Berger, który "stoi na straży" pożądanego rozwoju hodowli, publikuje zdięcia i opisy najlepszych przedstawicieli rasy, wreszcie prowadzi rejestrację pogłowia. Do ważnych zadań Klubu należy organizowanie sprawdzianów dla psów pilnujących. Chodzi o zapobieganie pewnej degradacji przedstawicieli rasy w postaci pełnienia jedynie roli psów do towarzystwa. Utrzymanie złożonej wszechstronności beaucerona nie jest proste. Żaden pies nie rodzi sie wytresowany a najlepiej ułożony będzie popadał we wtórny analfabetyzm jeżeli nie będzie wykorzystywany zgodnie ze swoimi umiejętnościami.
Nie inaczej jest z beauceronem. Ten pies, z pomocą dwóch, trzech kompanów, powinien samodzielnie poradzić sobie z podopiecznym stadem złożonym nawet z kilkuset sztuk bydła czy owiec. Oznacza to szeroko rozumianą ochronę; pędzenie w inny rejon, nie dopuszczając do rozpraszania, zaganianie do zagrody czy okólnika, dozorowa - nie pasącego się stada i zapobieganie wchodzeniu "w szkodę". Z godnych uwagi faktów wymienić należy założony w 1927 roku Club des Amis de Beauceron oraz pojawienie się, swojego rodzaju biblii rasy autorstwa Siraudin. O wszystkim co dotyczy "czewonej pończochy" informuje gazeta ...nomen omen..."Le bas rouge".
Pogłowie beauceron we Francji liczy kilka tysięcy psów. W 1980 roku księga rejestru (LOF) wykazywała 3025 sztuk.
Wygląd: prostokątna, silna sylwetka. Nieco "diaboliczny" wyraz głowy zwłaszcza kiedy są profilowane uszy. Wzrost: psy 65-70cm; suki 63-68cm. Waga dorosłych suk: 27-37 kg, waga dorosłych psów to 40-55 kg. Maść: najczęściej spotykana jest czysta czerń z rdzawo - czerwonymi podpalaniami na dolnej części kończyn, trzewioczaszce, szyi i przedpiersiu. O innym umaszczeniu wspominam wyżej. Szata: krótka, gęsta, przylegająca. Głowa: minimalnie wysklepiona, wydłużona mózgowioczaszka, kufa wydłużona, nieznacznie zaznaczony stop, silne szczęki. Uszy naturalne są zwisające, profilowane, cięte, stojące. Oczy: ciemne, okrągłe, osadzone horyzontalnie. Tułów: szeroka, pojemna klatka piersiowa, podkasane słabizny, nieco wydłużona sylwetka, kłąb zaznaczony, lędźwie nieco opadające w kierunku zadu. Kończyny: silne, umięśnione, dobrze kątowane. Na tylnych kończynach występują podwójne wilcze pazury.
Wady: wzrost wykraczający poza limit, za ciężka lub zbyt mała głowa, nos innego niż czarny koloru, za jasne oczy, skrócony lub zawinięty ogon, brak wilczych pazurów, inne odstępstwa od standardu.
Jan Borzymowski
WORTAL PSY24.PL ( www.psy24.pl )
zdjęcia , dzięki uprzejmości:Małgorzata Bartoszewska - Kujawa www.beauceron.pl
